" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I

N orm ativ  hujjatlarning  shaxslarga  nisbatan  am al  qilishi.

  H uq u q iy  

qoid a larn in g   vazifasi  u lar  tatbiq  etilishi  lozim  b o ‘lgan  m unosabatlarni, 

tashkilotlarni  va  kishilar  doirasini  aniqlab  b erishdan  iborat.  0 ‘zbekiston 

Respublikasining  q o n u n la ri  va  boshqa  huquqiy  hujjatlari  m am lak a tn in g  

ba rc h a   fuqarolariga,  davlat  organlariga,  siyosiy  partiyalar,  ja m o a t  birlash- 

m a lari  va  d in iy   ta sh k ilo tla rg a   n is b a ta n   a m a l  qiladi.  0 ‘zb ek isto n  

Konstitutsiyasi,  q o n u n la ri  va  b o sh q a  n orm ativ  hujjatlari  m a m lak a td a 

yashovchi,  v aq tin ch a  kelib-ketuvchi  ajnabiy  fuqarolarga  h a m   tatbiq  etila­

di.  T artibga  solinishi  lozim   b o ‘lgan  m u n o s a b a tla r  va  xorijiy  davlatlar  bilan 

tuziladigan  sh a rtn o m a la rn in g   m a zm u n ig a  qarab,  y u qorida  k o ‘rsatilgan 

u m u m iy   q o id a lard an   ayrim   istisnolar  mavjud.  M asalan,  0 ‘zbekiston 

Respublikasida  yashaydigan  c h e t  el  fuqarosi  sudga  majburiy  tartibda 

k o ‘rsatm a  berish  u c h u n   keltirilgan  b o ‘lib,  u  diplo m atik   im m u n ite t  (daxl- 

sizlik)  h u q u q id a n   foydalanadigan  b o ‘lsa,  b u n d a y   shaxsning  x a tti-h a ra k a t-

255

---

DAVLAT  VA  HU Q U Q   NAZARIYASI

lari  diplom atik  vositalar  bilan  hal  qilinadi.  0 ‘zb ekistonning  ayrim   q o n u n ­

chilik  norm alari  xorijiy  davlat  fuqarolariga  q o ‘llanilmaydi.  M asalan ,  ular 

bizda  saylov  h uquqiga  ega  em aslar;  Qurolli  k u ch lar  safida  xizm at  qilishi 

va  h u q u q n i  m u h o faz a  etuvchi  davlat  organlarida  ishlashi  m u m k in   em as.

0 ‘zbekiston  R espublikasining  q o n u n la ri  m a m la k a tim iz n in g   ch e t 

davlatlarda  turgan  (doim iy  ishlovchi,  sayyoh  xizm at  safarida  b o ‘lgan) 

fuqarolariga  nisbatan  h a m   q o ‘llaniladi.  M asalan ,  c h et  elda  jin o y at  sodir 

etgan  0 ‘zbekiston  fuqarosi  xorijiy  q o n u n c h ilik k a   k o ‘ra  javobgar  b o ‘lishi- 

d a n   tashqari,  0 ‘zbekiston  Jin o y at  kodeksi  bilan  h a m   javobgarlikka  to rti- 

ladi.

256

---

XII  B O B .   HU Q U Q   N O R M ASI

XII  В  О  В 

HUQUQ  NORMASI