" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I

Hujjatning  am al  qilish  mavzusi.

  N o r m a tiv -h u q u q iy   hujjatlar  turli

m a z m u n d a g i  ijtimoiy  m u n o sab atlarn i  tartibga  soladi.  M asalan,  m a ’m uriy 

q o n u n c h ilik   sohasidagi  norm ativ  hujjatlar  davlat  boshqaruvi  bilan  bo g ‘liq 

m unosab atlarn i  tartibga  soladi;  fuqaroviy  q o n u n c h ilik   hujjatlari  m ulkiy  va 

m ulkiy  b o ‘lm agan  shaxsiy  m u n o sab atlarn i  huquqiy  tartibga  soladi.  Bu

251

---

DAVLAT  VA  H U Q U Q   NAZARIYASI

sohalarga  oid  h u jjatlam ing  hech  biri  o ‘zgasining  mavzusiga,  k o ‘lam iga  oid 

m u n osabatlarni  tartibga  sola  olmaydi.

H u quqiy  tartibga  solish  mavzusini  irodaviy-ijtim oiy  m u n o s a b a tla r 

tashkil  etadi.  Bu  hoi  h u quqiy  hujjatlarning  inson  irodasi  ishtirok  etm ay - 

digan  hodisa  yoki  boshqa  vaziyatlarga  t a ’sir  etishini  istisno  qiladi.  Bunday 

h o latlar  faqat  yuridik  faktlar  sifatida  m a y d o n g a  chiqishi  m u m k in .  Y a ’ni, 

q o n u n   bu  faktlar  tufayli  kelib  ch iqadigan  yuridik  oqibatlarni  belgilay 

oladi,  a m m o   ularning  m a zm u n ig a ,  ichki  harakatiga  t a ’sir  eta  olm aydi. 

S h u n d a y   qilib,  n o rm a tiv -h u q u q iy   hujjatlar  m u ayyan  turdagi  va  m a z ­

m undagi  ijtimoiy  m unosab atlarn i  tartibga  soladi.