" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I

Birinchidan,

  ja m iy at,  shaxs  yoki  ijtimoiy  g u ru h   u c h u n   q a d r-q im m a tli 

b o ‘lgan  eng  m u h im   ijtimoiy  m uno sab atlarn i  tartibga  soladi.  B unda,  b i­

rinchi  navbatda  n orm ada gi,  adolat  va  erkinlik  g ‘oyalari  bilan  belgilanadi-

260

---

XII  B O B .   HU Q U Q   N O R M ASI

gan  ijtimoiy  m u n o s a b a tla r  idrok  etish  va  q o n u n iy   m usta h k am lash   p red- 

m eti  b o ‘ladi.

Z ararli,  noxush  ijtimoiy  xu lq -atv o r  h a m   huqu q iy   n o r m a   t a ’siriga 

tushadi,  lekin  o ‘z - o ‘zidan  em as,  balki  nizoli  vaziyatlam i  tartibga  solish 

vositasi  orqali  aks  etadi.  Y uridik  n o rm a la rd a   ijtimoiy  voqelik,  uning 

y o ‘nalishlari  va  rivojlanish  istiqbollarini  aks  ettirishning  murakkabligi, 

h a tto   n o b o p   n o rm a la r  qabul  qilishga  olib  kelishi  m u m k in .  H u q u q d a   ijti­

m oiy  voqelikni  aks  ettirish  subyektiv  b o ‘lib,  davlatning  h u q u q   ijodkorligi 

bilan  s h u g ‘ullanuvchi  organlari  faoliyati  ilmiylik  prinsiplariga  h a r  do im  

h a m   asoslanavermasligi  bois  xato  n o rm a la rn in g   paydo  b o ‘lishiga  sabab 

b o ‘ladi.

H u q u q iy   n o rm a la rd a   aks  ettiriladigan  ijtimoiy  m u n osabatlarning 

m uhim ligi  darajasi  n o rm a n in g   q o n u n c h ilik   iyerarxiyasida  egallaydigan 

o ‘rnini  belgilaydi.  E ng  m u h im   ijtimoiy  m unosab atlarn i  tartibga  soluvchi 

n o rm a la r  yuridik  kuchi  ji h a td a n   katta  aham iyatga  ega  b o i g a n   norm ativ - 

h u q u q iy   hujjatlar  -   konstitutsiyalarda,  konstitutsiyaviy  q o n u n la rd a   ifo­

d alanadi.