" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I



Download 17,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet53/702
Sana02.01.2022
Hajmi17,78 Mb.
#307312
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   702
Bog'liq
Одилқориев Х.Т. Давлвт ва ҳуқуқ назарияси.Дарслик (1)

3) 

Patriarxal  nazariya. 

Davlatning  vujudga  kelishi  to ‘g ‘risidagi 

nazariyalardan  biri  —  patriarxal  nazariya  hisoblanadi.  Patriarxal  naza­

riyasining  vujudga  kelishi  Konfutsiy  (er.  av.  V I—V  asrlar),  Arastu  (er.av. 

384—322),  Filmer  (XVII  asr)  nomlari  bilan  b o g iiq .  Patriarxal  nazariyasi- 

ga  ko‘ra,  davlat  tabiiy  taraqqiyot  mahsulidir.  Qadimgi  afsonalarda  urug1 

va  qabilaning  hokimiyati  ajdodlar  hokimiyatidan  kelib  chiqishi  asoslan­

gan.


Konfutsiy  qadimgi  Xitoy  a n a ’nalari  asosida  imperatorni  “ Osmon 

o ‘g i i ” ,  O sm on  irodasini  amalga  oshiruvchi  deb  bilib,  imperatorni  oila 

boshligiga,  davlatni  esa  katta  oilaga  o ‘xshatadi.  H ukm dor  hokimiyati 

otaning  oiladagi  hokimiyati  kabidir.  Davlatni  boshqarish  oilani  boshqarish 

kabi  yaxshilik,  ezgulik  qoidalarga  asoslanadi.  Bunda  kattalar  kichiklarni 

izzat  qilishi,  kichiklar  esa  kattalarga  hurm at  bilan  m unosabatda  b o iis h i 

lozim.  Davlatda  hokimiyat  (im perator  ota  boshchiligidagi  “ kattalar”  va 

“ kichiklar”  (tobelar)  o ‘rtasida  bunday  oilaviy  munosabatlarni  о ‘m a t ish 

uchun  oilada  ham  yaxshi  tartib  amal  qilishi  lozim.

Arastu  davlatning  vujudga  kelishiga  sabab  erkak  va  ayolning  bir-biri­

ga  b o ig a n   tabiiy  ishtiyoqi,  o ‘zidan  nasi  qoldirishga  b o ig a n   ehtiyoji  deb 

biladi.  Uning  fikricha,  erkak va ayol  shu  ehtiyoj  tufayli  birlashib  oila  qura- 

di.  Oilalar  kengayib  qishloqlarni  tashkil  etadi  va  qishloqlarning  yigindisi 

esa  davlatning  vujudga  kelishiga  sabab  b o ia d i.

48



II  B O B .   DAVLAT  VA  H U Q U Q N IN G   V U JU D G A   KELISHI

R .Film er  esa  o ‘zining  “ Patriarxiya,  yoki  Qirolning  tabiiy  hokimiyati” 

asarida  davlatning  vujudga  kelishini  asoslaydi.  Unga  ko ‘ra,  hukmdorlar 

o ‘z  hokimiyatini  O dam   Atoning  o ‘zidan  oladi.  Davlat  erkin  va  teng 

fuqarolar  tom onidan  tuziladigan  shartnom a  orqali  vujudga  kelmaydi. 

H ukm do r  fuqarolar  tom onidan  tayinlanmaydi,  saylanmaydi  va  taxtdan 

m ahrum   etilishi  mumkin  emas.  Chunki  fuqarolarning  barchasi  hukmdor- 

otaning  farzandlaridir.

Filmer  O dam   Atoning  ilohiy  tarzda  yaratilganligi  to ‘g‘risidagi  diniy 

ta ’limotlarga  tayanib,  O dam   Ato  insoniyatning  birinchi  otasi  va  h u k m ­

dori,  shuning  uchun  xudo  to m o n id a n   yaratilgan  birinchi  boshqaruv 

shakli  monarxiya  ekanligini  t a ’kidlaydi.  Qolgan  barcha  hukm do rlar 

Odam   Atoning  merosxo‘rlari,  uning  otalik  va  hukmdorlik  hokimiyati 

vorislaridir.




Download 17,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   702




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish