D avlat organlarining turlari.
Davlat organlari xilma-xil b o ‘lib, ular
turli vazifa va funksiyalarni am alga oshiradi. U lar
faoliyati m azm uni va
mezonlariga k o ‘ra turlicha tasnijlanadi:
D avlat faoliyatini amalga oshirish shakli bo'yicha:
vakillik, ijroiya, sud
organlari va prokuratura organlariga ajratiladi.
Davlat organlarini tasnif-
lashning dastlabki asosi — ularning konstitutsiyaviy b o iin ish id ir. Yagona
davlat hokim iyati K onstitutsiyada belgilangan xalq hokimiyatchiligi va
dem okratizm prinsiplari asosida tarkibiy-funksional belgiga ko‘ra alohida
organlarga b o ‘linadi.
Vakillik organlari.
0 ‘zbekiston Respublikasida markaziy va mahalliy
vakillik organlari mavjud. 0 ‘zbekiston Respublikasining Oliy Majlisi
respublikada qon u n chiqaruvchi hokim iyatni am alga oshiruvchi davlat
ning oliy vakillik organidir. Ikki palatali Oliy Majlis (Q onunchilik palatasi
va Senat) 0 ‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga muvofiq o ‘z
vakolatiga kiradigan h a r qanday m asalani o ‘z m uhokam asiga qabul qilish
va hal etish huquqiga ega.
Q oraqalpog‘iston Respublikasi, Toshkent shahar, viloyat va tu m an -
lardagi Xalq deputatlari kengashlari m ahalliy davlat hokim iyati organlari
hisoblanadi.
0 ‘zbekiston
Respublikasining
Prezidenti
davlat
b o s h lig i
va
K onstitutsiyaning kafili hisoblanadi. U davlat hokim iyati organlarining
faoliyatini muvofiqlashtirib turadi ham da ularning ham korligini ta ’m in
laydi. Prezident 0 ‘zbekiston Respublikasining suvereniteti, xavfsizligi va
hududiy yaxlitligini m uhofaza etish choralarini ko ‘radi; fuqarolam ing
huquq va erkinliklari ta ’m inlanishining kafili b o ‘ladi; m am lakat ichkarisi-
da va xalqaro m unosabatlarda 0 ‘zbekiston Respublikasi nom idan ish
ko ‘radi; vazirliklar, davlat q o ‘mitalari ham da davlat boshqaruvining
boshqa organlarini tuzadi va tugatadi; 0 ‘zbekiston Respublikasi Bosh
vaziri nom zodini parlam ent tasdig‘iga kiritadi, Bosh vazirning taqdim iga
141
DAVLAT VA H U Q U Q NAZARIYASI
binoan 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkam asi a ’zolarini tas-
diqlaydi va lavozim laridan ozod qiladi; 0 ‘zbekiston Respublikasining
qonunlarini imzolaydi, qonunchilik tashabbusi va veto huquqlaridan foy-
dalanadi; 0 ‘zbekiston Respublikasi Q urolli K uchlari Oliy Bosh q o ‘m on-
doni hisoblanadi; Konstitutsiyaviy sud bilan bam aslahat qabul qilinadigan
qaror asosida parlam entni yoki uning palatalaridan birini tarqatib yubo-
rishi m um kin; K onstitutsiya va qonunlarda nazarda tutilgan boshqa vako-
latlarni am alga oshiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |