" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I

D avlat  organlarining  belgilari  quyidagilardan  iborat:

Operativ  boshqaruvda  bo'/gan  om m aviy  m ulkka  ega  va  budjet

 

tomonidan  moliyalashtiriladi.

  Davlat  organlari  o ‘z  vakolatini  amalga 

oshirish  u ch u n   m oddiy  m ablag4  bilan  t a ’m inlan ad i.  S huningdek, 

m oliyaviy  qim m atliklar,  bankdagi  hisob  raqam i,  budjet  hisobidan 

m oliyalanish  manbayiga  ega  bo ‘lishi  shular jum lasidandir.  M asalan,  b ar­

cha  vazirliklar  o ‘zining  bankdagi  shaxsiy  hisob  raqamiga  ega  ham da 

tegishli  davlat  xizm atchilariga  m aosh  to ‘lash,  ularning  xizm at  faoliyati 

uchun  zaru r  texnik  vositalar  va  boshqa  jih o zlar  sotib  olish  uchun  davlat 

budjetidan  doim iy  ravishda  moliyaviy  m ablag‘lar  ajratiladi.

139

---

DAVLAT  VA  H U Q U Q   NAZARIYASI

Davlat  nomidan  muayyan  sohada  uning  vazifa  va funksiyalarini  am al­

ga  oshiradi.

  Davlat  organlari  jam iyat  hayotining  turli  sohalarida  faoliyat 

yuritadi.  Jum ladan,  davlatdagi  huquqiy  tartibotni  ta ’minlash  sohasini 

Ichki  ishlar  vazirligi,  prokuratura  organlari  am alga  oshirsa,  davlatning 

tashqi  funksiyalarini  Tashqi  ishlar  vazirligi,  Tashqi  iqtisodiy  aloqalar 

agentligi,  m am lakat  m udofaasini  esa  M udofaa  vazirligi,  Milliy  xavfsizlik 

xizmati  va  boshqa  organlar  am alga  oshiradi.

Hokimiyat  vakolatlariga  egaligi.

  Davlat  organlari  muayyan  hokim iyat 

vakolatlariga  egaligi  bilan  boshqa  davlat  muassasalari  va  tashkilotlaridan 

farq  qiladi.  Davlat  organlari  ishontirish  va  m ajburlash  usullaridan  foy­

dalangan  holda  qon u n   va  boshqa  norm ativ-huquqiy  hujjatlar  ijrosini 

ta ’minlaydilar.  Davlat  tashkilotlari  va  muassasalari  esa  bu  kabi  hokim iyat 

vakolatlariga  ega  emas.

Tarkibiy  tuzilishga  egaligi.

  Davlat  organlari  xizmat  turlari  va  tarkibiy 

m iqdoriga  ko ‘ra  muayyan  tuzilishga  ega.  M asalan,  ijro  etuvchi  hokim iyat 

organlari  vazirlik  va  davlat  q o ‘m italaridan  iborat;  vazirlik  (q o ‘m ita)  ta r­

kibi  esa  bosh  boshqarm a,  boshqarm alar,  bo ‘lim,  b o ‘linm alar  tarzida 

tashkil  etiladi.  M asalan,  Adliya  vazirligida  Q onunchilik  bosh  boshqar- 

masi,  Ichki  ishlar  vazirligida  Tergov  bosh  boshqarm asi,  Jinoyat  qidiruv 

bosh  boshqarm asi  va  boshqa  tuzilm alar  mavjud.

Hududiy fao liyat miqyosiga  egaligi.

  0 ‘zbekiston  Respublikasi  markaziy 

davlat  organlarining  faoliyat  k o la m i  butun  0 ‘zbekiston  hududini  qam rab 

oladi,  m ahalliy  davlat  organlarining  faoliyati  esa  faqatgina  tegishli  viloyat, 

shahar,  tum an  hududi  miqyosida  am alga  oshiriladi.

Qonun  vositasida  tashkil  etiladi.

  0 ‘zbekiston  Respublikasida  barcha 

davlat  organlari  qonun  yo ‘li  bilan  tashkil  etiladi  va  tegishli  qonunlarda 

belgilab  qo ‘yilgan  tartib  ham da  vakolatlar  asosida  faoliyat  yuritadi. 

0 ‘zbekiston  Respublikasida  noqonuniy  tashkilotlar  tuzish  q a t’iyan  m an 

etiladi.  D avlatimiz  Asosiy  qonunining  57-m oddasida  quyidagilar  ta ’kid- 

langan:  Konstitutsiyaviy  tuzum ni  z o ‘rlik  bilan  o ‘zgartirishni  m aqsad  qilib 

q o ‘yuvchi,  respublikaning  suvereniteti,  yaxlitligi  va  xavfsizligiga,  fuqaro- 

larning  konstitutsiyaviy  huquq  va  erkinliklariga  qarshi  chiquvchi,  urushni, 

ijtimoiy,  milliy,  irqiy  va  diniy  adovatni  targ‘ib  qiluvchi,  xalqning  sog‘lig‘i

140

---

VI  B O B .   DAVLAT  M E X A N IZ M I  (APPARATI)

va  m a ’naviyatiga  tajovuz  qiluvchi,  shuningdek  harbiylashtirilgan  birlash- 

m alarning,  milliy  va  diniy  ruhdagi  siyosiy  partiyalam ing  ham da  jam oat 

birlashm alarining  tuzilishi  va  faoliyati  taqiqlanadi.  Maxfiy  jam iyatlar  va 

uyushm alar  tuzish  q a t’iyan  man  qilinadi.