Ҳ. Р. Очилов, Э. О. Тургунбоев жиноят ҳУҚУҚИ (умумий қисм)

 
12.7. Касб ёки хўжалик фаолиятига боғлиқ асосли 
таваккалчилик қилиш тушунчаси ва аҳамияти. 
Ижтимоий фойдали мақсадга эришиш учун касб ёки хўжалик 
фаолиятига боғлиқ асосли таваккалчилик қилиб, жиноят қонуни 
билан 
қўриқланадиган 
манфаатларга 
зарар 
етказишда 
ифодаланадиган жиноят деб топилмайдиган ҳаракат тушунилади.
1. 
Касб ёки хўжалик фаолиятига 
боғлиқ асосли 
таваккалчиликни ҳуқуқий 
асосли деб топиш шартлари. 
- таваккалчилик ижтимоий фойдали 
мақсадга йўналтирилганлиги; 
- 
таваккалчилик 
қилмай 
туриб 
ижтимоий 
фойдали 
мақсадларга 
эришиб бўлмаслиги; 
- таваккалчилик замонавий илмий 
техника билимлари ва тажрибаларига 
мувофиқ келганлиги; 
- 
жиноят 
қонуни 
билан 
қўриқланадиган бошқа манфаатларга 
зарар етказилишининг олдини олиш 
учун тегишли чораларни кўрган 
бўлишлиги. 
Касб ёки хўжалик фаолиятига боғлиқ асосли таваккалчилик 
қилишда кўзланган ижтимоий фойдали натижага эришилмаган ва 

---

-80-
келтирилган 
зарар 
ижтимоий 
фойдали 
мақсадга 
эришиш 
натижасида олиниши мумкин бўлган фойдали натижадан кўпроқ 
бўлган тақдирда ҳам етказилган зарар жавобгарликка сабаб 
бўлмайди. 
Таваккалчилик одамларнинг ҳалок бўлиш хавфи, экология 
ҳалокати ёҳуд бошқача оғир оқибатларнинг келиб чиқиши 
мумкинлигини била туриб қилинган бўлса, асосли деб 
топилмайди. 
Касб 
ёки 
хўжалик 
фаолиятига 
боғлиқ 
асосли 
таваккалчиликнинг охирги заруратдан фарқловчи хусусиятлари 
қуйидагилар: 
- хавф билан боғлиқ бўлмаслиги; 
- ижтимоий фойдали мақсадга эришишга қаратилганлиги; 
- учинчи шахсларга зарар етказилиши назарда тутилиши; 
- етказиладиган зарар чегарасининг белгиланмаслиги. 
Тадбиркорлик 
субъектларининг 
ўзларига 
кўрсатилган 
хизматлар, шу жумладан берилган кредитлар юзасидан банклар ва 
бошқа молия ташкилотлари олдидаги шартнома мажбуриятларини 
тадбиркорлик 
таваккалчиликлари 
ҳамда 
бошқа 
тижорат 
таваккалчиликлари билан боғлиқ ҳолда бажармаганлиги банклар ва 
бошқа молия ташкилотлари ходимларини жиноий жавобгарликка 
тортиш учун асос бўлмайди