Ҳ. Р. Очилов, Э. О. Тургунбоев жиноят ҳУҚУҚИ (умумий қисм)

ижтимоий хавфлилик даражасига
кўра танснифланади.

Жиноятнинг ижтимоий хавфлилик хусусияти
тажовуз 
объекти (инсон ҳаёти, соғлиғи, мулк, жамоат хавфсизлиги), айб 
шаклига (қасд, эҳтиётсизлик) қараб белгиланади. 
Жиноятнинг ижтимоий хавфлилик даражаси 
қилмиш 
содир этилиши ҳолатлари (жиноий ниятнинг амалга оширилганлик 
даражаси ва босқичлари, жиноятни содир этиш усули, зарар 
миқдори ва келиб чиққан оқибатлар оғирлиги, иштирокчиликда 
содир этилган жиноятда судланувчининг роли) билан белгиланади.
Жиноятларни таснифлаш -
жазо тайинлаш, жиноий 
жавобгарликдан озод қилиш, жазодан озод қилишда эътиборга 

---

-21-
олинади. 
ЖК 15-моддасида жиноятларнинг қуйидагича таснифланган:
- ижтимоий хавфи катта бўлмаган; 
- унча оғир бўлмаган; 
- оғир; 
- ўта оғир жиноятлар.
Ижтимоий хавфи катта бўлмаган жиноятларга
- қасддан 
содир этилиб, қонунда уч йилдан кўп бўлмаган муддатга 
озодликдан маҳрум қилиш тарзидаги жазо назарда тутилган 
жиноятлар, шунингдек эҳтиётсизлик оқибатида содир этилиб, 
қонунда беш йилдан кўп бўлмаган муддатга озодликдан маҳрум 
қилиш тарзидаги жазо назарда тутилган жиноятлар киради. 
Унча оғир бўлмаган жиноятларга
- қасддан содир этилиб, 
қонунда уч йилдан ортиқ, лекин беш йилдан кўп бўлмаган муддатга 
озодликдан маҳрум қилиш тарзидаги жазо назарда тутилган 
жиноятлар, шунингдек эҳтиётсизлик оқибатида содир этилиб, 
қонунда беш йилдан ортиқ муддатга озодликдан маҳрум қилиш 
тарзидаги жазо назарда тутилган жиноятлар киради. 
Оғир жиноятларга
– фақат қасддан содир этилиб, қонунда 
беш йилдан ортиқ, лекин ўн йилдан кўп бўлмаган муддатга 
озодликдан маҳрум қилиш жазоси назарда тутилган жиноятлар 
киради.