“ Qishloq xo„jaligi maxsulotlarini saqlash va dastlabki ishlashda qadoqlash va qaqoqlash materiallari

Ekssentrik-parrakli rotatsion Shprits. 
Bu Shprits (9.5-rasm) uzluksiz 
ishlaydi. Nevedomskiy va Skripnik tomonidan yaratilgan Shpritslar asosida ishlab 
chiqilgan.
Shprits korpus 1, uning yon devorlari 2 va 3-dan tashkil topgan. 
Devorlardan biri rezina prokladkali bo„lib oson olinadi. Devor 2 gayka barashkalar 
9 yordamida o„rnatiladi, devor 3 boltlar bilan. Korpus devorlarida suriladigan 
podshipniklar o„rnatilgan, ularda val 4 va ularga shlitsalarda rotorning disklari 5 va 
6 o„rnatiladigan. Rotor disklarining uzunasi bo„yicha ariqcha ochilgan bo„lib, rotor 
aylanganda ularda nasos 7 ning lopastlari harakatlanadi. Rotor korpusga nisbatan 
ekssentrik bilan o„rnatilgan. Parraklar yuklash bunkeri 10 dan qiyma oladi va 
chiqish tuynugi 12 tomonga suradi. Rotorning ekssentriki tufayli qiyma 

---

45 
porsiyalari lopastlar orasida hajm kamayishi hisobiga sekin asta siqiladi va farsh 
chiqish tuynugiga bosim bilan beriladi. 
9.5-rasm. Ekssentrik-parrakli rotatsion Shprits: 
1-Shprits korpusi; 2-olinuvchan yon devor; 
3-
korpusning yon devori; 4- 
Shprits vali; 5, 6-rotor disklari; 7- nasos lopastlari; 8-korpusdagi kanavka; 9-
gayka-barashkalar; 10-yuklash bunkeri; 11-biriktiruvchi mufta; 12-chiqish 
tuynigi; 13-qiyma o„tkazgich (farsheprovod); 14- sevka; 
Qiyma uzatish vaqtidagi turtishlash va nasosning pulsatsiya bilan ishlashini 
yumshatish uchun Shprits korpusining ostida ariqcha 8 frezalangan, uning 
yordamida qiymaning bir qismini bir otsekdan ikkinchisiga chiqarish imkoniyati 
mavjud. Bu ayni vaqtda qiyma strukturasini saqlash imkoniyati beradi va uni 
keraksiz ishqalanishini bartaraf etadi. Rotor aylanishi vaqtida farsh uzluksiz qiyma 
o„tkazgich 13 orqali sevka 14 ga beriladi. Shprits dozalash qurilmasi bilan 
ta‟minlanishi mumkin.
Rotor 2.8
kVt
quvvatli, 1500 ayl/min tezlikka ega elektrodviga-teldan 
reduktor va yarimqattiq mufta 11 orqali harakatga keltiriladi.
Rotorda 18 ta lopast mavjud. Uning aylanish tezligini tezliklar variatori 
yordamida o„zgartirish mumkin. Bunday Shpritsning unumdorligi soatiga 4-5 
tonnani tashkil etadi, yuklash bunkerining sig„imi 200 
kg
.
Shprits odatda konveyer stolining oldida o„rnatiladi, uning ortida esa baton 
bog„lovchi ayollar brigadasi ishlaydi. Ishga tushirishdan ilgari Shprits avvalo 
bo„sh ishga tushiriladi, bar necha marotaba aylanishiga imkoniyat beriladi, va
uning ishga tayyorligiga ishonch hosil qilgach qiyma yuklash va Shpritslash 
jarayoni boshlanadi. 

---

46 
Ish tugaganda gaka-barashkalar 9 echiladi, devor 2 olinadi, rotorli val 
chiqarib olinadi, qiymadan tozalanadi, rotor, korpus va qiyma o„tkazgich yuviladi, 
so„ngra esa barcha detallar yana korpusga yig„iladi.
Nevedomskiy 
va 
Skripniklarning 
Shpritslari 
konstruksiyasi 
asosida
Giprogo„sht loyihalash institutida Elenich sistemasining SHND-1 va boshqa 
konstruksiyali Shpritslari ishlab chiqilgan. Ular sanoatda keng tarqalmagan.
«Gloub» (AQSH), «Stouk va Dalton» (Angliya) va «Bekker» (GFR) 
firmalari 
yuqori 
unumli 
gorizontal 
qiyma 
siqib 
chiqargichli, 
vakuum 
qo„llanilgan ekssentrik-parrakli Shpritslar ishlab chiqarishgan. «Kontiflou» 
firmasining Shpritsi 8 
t/s
unumdorlikka ega. Unga qiyma yuklash mashinani to„xtatmay 
amalga oshiriladi, unda qiyma lentali transportyor yoki maxsus yuklash qurilmasi 
yordamida beriladi.
Ekssentrik-parrakli Shpritslar kamchiligiga qiymaning birmuncha qizishi va 
ishqalanishi kiradi. Shuning uchun bu Shpritslar asosan strukturasiz kolbasalar ishlab 
chiqarishda qo„llanadi.