“ пул ва банклар

 
 
5.3. Пул мультипликатори ва унинг моҳияти. 
ул базаси (юқори-кучга эга пуллар) муомаладаги пуллар C қўшилган 
банк тизимидаги умумий захира Р га тенг бўлади. Пул базаси МБ қуйидагича 
ифодаланади: 
МБ = C + Р 
Федерал Захира 100 миилион $ маблағни 100 миллион $ қийматдаги 
қимматли қоғозларга айирбошлади, ва унинг бухгалтерия ёзуви қуйидагича 
бўлади:
П 
Federal Zaxira Tizimi 
Aktivlar 
Majburiyatlar 
Qimmatli qog’ozlar
+$100 m 
Muomaladagi pullar
+$100 m 

---

Ушбу ҳолатда очиқ бозор сиёсатининг соф таъсири шундаки, захиралар 
ўзгармас бўлса, муомаладаги пуллар очиқ бозордаги сотиб олиш туфайли 
$100 миллионга кўпаяди. Натижада, очиқ бозордаги савдо туфайли пул 
базаси $100 миллионга кўпаяди, захиралар эса ёъқ.
Таҳлил шуни кўрсатадики, 
очиқ бозордаги савдонинг захираларга 
таъсири облигацияларни сотувчининг ўз даромадини депозитда ёки пул 
кўринишида сақлашига боғлиқ бўлади
. Агар даромад пул кўринишида 
сақланса, очиқ бозорнинг захираларга ҳеч қандай таъсири бўлмайди; агар 
даромад депозитда сақланса, захиралар очиқ бозордаги савдо миқдорича 
кўпаяди. 
Шунга қарамай, облигацияларни сотувчи ўз даромадини хоҳ пул 
кўринишида сақласин, хоҳ депозитда, очиқ бозорнинг пул базасига 
таъсири доимо бир хилда бўлади (пул базаси сотув миқдорида кўпаяди). 
Очиқ бозор сотувининг захираларга таъсири унинг пул базасига таъсиридан 
кўра бир мунча ноаниқдир. 
Очиқ бозор сотуви. 
Агар Федерал Захира $100 миллионлик 
облигацияларини банкларга ёки нобанк шахсларга сотса, пул базаси 
$100 миллионга камаяди. Масалан, Федерал Захира облигацияларини 
жисмоний шахсларга нақд пулга сотадиган бўлса, сотиб олувчилар $100