“ пул ва банклар

нархи(паритет) 
Америка 
190 
 
 
190 
Англия 
116 
1,65 
116*1,65 
191,4 
Япония 
20000 
110 
20000/110 
181,82 
Англия 
116 
1,5 
116*1, 5 
174,0 
Тҳе Экономист журнали томонидан чоп этиладиган Биг Мак индекси 
иккита давлат пул бирлигининг харид қилиш паритетини (ХҚП) ўлчашнинг 
норасмий ёъли бўлиб, турли мамлакатлардаги бир хил нархдаги товарларга 
нисбатан валюта курсларини тадқиқ қилишга, валюта курси назариясини 
янада аниқроқ баҳоланишига ёрдам беради. Дастлабки ишлаб чиқарилган 
куни 1967 йилда биг-маг 47 цент турар эди. Кейинги йилда у Америка 
стандартига айланди ва нархи 49 сентни ташкил этди. 1986 йилдан бошлаб 
Тҳе Эcономист журнали Биг Маc Индех хисоблаб эълон қилади ва у пайтда 
унинг нархи$1.60 этди. У пайтда 15 мамлакат нархлари бериларди.
Бу индекснинг номи “Мc Доналдъс” ресторантлар тизимида сотиладиган 
“Биг Маc” гамбургери номидан олинган. Биг Мак индекси 1986-йилда 
Экономист журнали мухбири Пам Вудел томонидан ярим ҳазил кўринишида 
биринчи марта таништирилган эди ва шундан буён ҳар йили журналда нашр 
эттирилиб келинади.
Тадқиқотчилар томонидан битта биг мак маҳсулоти сотиб олиш учун 
мамлакатдаги ўртача ишчи сарфлаши мумкин бўлган вақт миқдори ва бошқа 
кўрсаткичлар қўшилиб Биг Мак индекси тўғрисидаги ғоя бойитилди. Индекс 
маҳаллий иш ҳаққи сингари факторлар асосида ўртача ишчининг харид 
қобилияти ва бошқа кўрсаткичларни нисбатан ҳаққонийроқ кўрсатиб беради. 
Валюта курси ҳаракатини олдиндан башорат қилишнинг усулларидан 
бири шуки, ҳар иккала валютада ҳам товар ва хизматлар савати бир хил 
нархда бўлиши учун валюталар курси табиий равишда ўрнатилиши керак. 
Биг Мак индексида кенг тармоқли ресторантлар тизимида сотиладиган биг 
мак бургери товар ва хизматлар савати вазифасини бажаради. Айнан биг 
мак танланганинг сабабини дунёнинг кўплаб мамлакатлари бўйлаб кенг 
тарқалган “МcДоналдъс” ресторантлари тармоғи орқали нархлар 
тўғрисида етарлича малумот олишнинг имконияти мавжудлиги ва 
бошқалар орқали кўрсатиш мумкин. Шу асосларга кўра индекс кўплаб 
мамлакатлар валюталарини таққослаш имкониятини беради. 
Кейинги йилда у америка стандартига айланди ва нархи 49 центни 
ташқил этди. 1986 йилдан бошлаб Тҳе Эcономист журнали Биг Маc 
Индеххисоблаб эълон қилади ва у пайтда унинг нархи $1.60 етди. У 
пайтда 15 мамлакат нархлари бериларди.