― pul va banklar ‖ fanidan 2017/2018 o‗quv yili uchun mo‗ljallangan

Mustaqillikka qarshi dalillar          

FRTning  prezident  yoki  Kongressga  bo‗ysunishining  tarafdorlari  ma‘lum 

qilishicha,  agarda  monetar  siyosat,  hech  kimga  bo‗ysunmaydigan,  tanlangan 

odamlar guruhi amalga oshirsa, bu demokratik hisoblanmas ekan. 

Jamiyat hisoblashicha, prezident va Kongress mamlakatning iqtisodiy gullab-

yashnashi uchun javob beradilar, ammo ularga iqtisodiy rivojlanishga ehtimol juda 

jiddiy ta‘sir ko‗rsatib turgan davlat idorasini nazorat qilishlari etishmay turibdi.  

Markaziy  bank  mustaqilligiga  qarshi  yana  bir  dalil  mustaqil  markaziy  bank 

xar doim ham erkinligini muvaffaqqiyatli foydalanmaydi. Misol tariqasida, Buyuk 

Depressiya davrida FZT so‗nggi kreditor sifatidagi rolini bajara olmadi. 1960-1970 

yillarda  bu  mustaqillik  yalpi  ekspansion  monetar  siyosat  yuritishdan  to‗xtatib 

qololmadi va ushbu davrda Inflatsiyani tezda o‗sishiga olib keldi.   

Markaziy  banklarning  mustaqilligi  va  boshqa  davlatlardagi  makroiqtisodiy 

ko‗rsatkichlar.  Markaziy  banklarning  mustaqil  faoliyat  ko‗rsatishlarining 

tarafdorlari  shunga  ishonadiki,  ularga  yanada  ko‗proq  mustaqillik  berilishi 

---

5 

 

natijasida  makroiqtisodiy  ko‗rsatkichlar  ham  yaxshilanadi.  Yaqinda  o‗tkazilgan 

tadqiqodlar  bu  xulosani  tasdiqlaydi.  Markaziy  banklarni,  ularning  mustaqillik 

darajasi  bo‗yicha  ajratsa  (eng  kichigidan  eng  kattasigacha),  markaziy  banklar 

maksimal  darajada  mustaqil  bo‗lgan  davlatlarda  Inflatsiyaning  eng  yaxshi 

ko‗rsatkichlari mavjud ekanligi aniqlandi. Markaziy banklar uchun mustaqil holat 

xarakterli  bo‗lgan  davlatlardagi  Inflatsiyaning  pastroq  templari  ishsizlik  yoki 

chiqarish  ko‗rsatkichlarini  yomonlashtirishi  aniqlanmagan.  Markaziy  banklar 

mustaqil  bo‗lgan  davlatlarda  ishsizlik  darajasi,  tobe  markaziy  banklar  mavjud 

bo‗lgan davlatlardagiga nisbatan uncha yuqori emas.

128