, lokomotivning tortishish qobiliyatidan to’liq foydalangan holda yo’nalishi ko’tarilishi

3.6 Lokomotiv sostavining ishlash unumdorligi

Poezdning yuki ya’ni yukning massasi, bir reysda lokomotiv tomonidan tashiladigan (G_l-s), lokomotivning tortishish qobiliyatidan to’liq foydalangan holda yo’nalishi ko’tarilishi (i_p) bilan uchastkalarda poezdning bir tekis harakatlanish holatini belgilaydi.

Lokomotiv tortishish kuchi (F_k) harakatga qarshilik kuchlarini yengisa ya’ni ushbu shartlar bajarilsa, ushbu sharoitda poezdlar harakatilanishi mumkin:

F_k=ωG_pg (3.7)

Bu yerda:

ω – poezd harakatlanishining umumiy qarshiligi N/kN;

G_p- poezdning og’irligi (lokomotiv va yuklangan vagonlar) t;

g - erkin tezlanishi m/s²

Harakatlanishning umumiy qarshiligi (ω) gorizantal to’g’ri yo’ldagi asosiy qarshilik (ω₀) dan iborat, bu rels va g’ildiraklar o’rtasida ham ishqalanish natijasida kelib chiqadi va qo’shimcha qiyalikda poezdning harakatlanishiga qarshiligi (ω_i). Hisoblashlarda ω₀ ning qiymati 2.5-3.5 N/kN ga teng deb qabul qilinadi, qiyalikdagi qarshiligini hisoblashlarda, ifodada % (masalan, qiyalik 40% ω_i = 40 N/kN). Agar ko’tarilishda yo’lning asosiy qismi egri bo’lsa, qo’shimcha egri harakatlanishga nisbatan

qarshilik (ω_R) vujudga keladi, radiusi 300 m dan ortiq bo’lgan doimiy yo’llar uchun ifoda qiymatini aniqlash mumkin:

Ω_R=700/R (3.8)

Bu yerda

R- burilish radiusi, m;

Bu holatda qiyalikka ko’tarilishda umumiy qarshilik quyidagi formula bilan topiladi:

ω = ω₀+ ω_i+ ω_R (3.9)

Berilgan ma’lumotlardan, poezd harakatlanishining asosiy qarshiligini qiylalikdagi qarshilik (ω_i) tashkil etar ekan.

Lokomotivga biriktirilgan massaning ma’lum qiymatlarida, harakatlanishga qarshilik va poezd vagonidagi foydali yuk koeffitsenti quyidagi formula bilan topiladi:

G_l-s=,t, (3.10)

Bu yerda:

G_b – lokomotivga biriktirilgan yuk t;

Ψ – rels va lokomotivga biriktirilgan g’ildirak o’rtasidagi koeffitsent (3.1 formulaga qarang)

K_s – lokomotivga biriktirilgan yukning foydalanish koeffitsenti (k_S = 0.95/0.98);

K_t – vagon idishlar koeffetsenti ( 3.4 jadvalga qarang)

Poezddagi vagonlar soni nominal vagon sig’imidan to’liq foydalangan holda (q)

n_v= G_l-s/q (ta) (3.11)

Aslida vagonning yuk ko’tarish quvvati.

q_f= (V_vk_nv/k_rv)γ (t), (3.12)

bu yerda

V_v - kuzovning geometric hajmi m³;

K_nv – to’la vagon kaeffitsenti (to’liq yuklanganda k_nv=1.1-1.2);

K_rv=kuzovdan jinslarni bo’shatish koeffitsenti (odatda k_rv=1.3-1.4; aniqrog’i, ekskavator kovshidagi bo’shatish koeffitsenti bilan taqqoslanadigan tog’ jinsining dumpkarda bo’lakliligi sig’imiga muvofiq belgilanishi mumkin);

γ– massivdagi jinsning zichligi t/m³.

1- tutun qutisi;

2- yuk mashinasi poni;

3- tashqi balonlar;

4- porshon shtogi;

5-polzun; (головка шатуна);

6-ulanish paneli;

7- haydash g’ildiragi;

8- yuqori oziqlantirish

9- xavfsizlik klapini;

10- hushtak;

11- aloqa paneli;

12-yonuvchi qism;

13 -yuvish vilkasi

14- ko’mir;(6 tonna)

15-g’ildirak qutilari;

16- 3500 litrgacha suv;

17- suv olish ;

18- poyezd trubasi.

Jinslarni yuqori zichlikda tashish va dumpkarga k_nv =1.0-1.2 bilan yuklash vagonning aynan nominal yuk ko’tarish quvvati (q_f) yuqoriligini ko’rsatadi. Bunday holatda kuzovga ruxsat etilgan to’lalik koefisenti o’rnatiladi, bu aynan vagonning nominal yuk ko’tarish quvatidan 5-10% yuqori bo’lishi mumkin. Agar jinslar aksincha katta bo’lmagan zichlikda tashilsa, vagonda aksincha to’la yuklanmaganligini bildiradi. Bunda poezdda vagonlar sonini oshirish lozim