ا أَبٌкўп.آبَاءٌ ота, дада إِبْرَةٌ игна إِبْطٌ

ظَمَأٌ - ташналик, чанқоқлик
– ظَمْآنٌкўп. ظِمَاءٌ - чанқоқ
I ظَنَّ (у) ظَنٌّ - ўйламоқ, гумон қилмоқ
I ظَهَرَ (а) ظُهُورٌ - пайдо бўлмоқ, кўриниб турмоқ; III ظَاهَرَ - намойиш қилмоқ, намойишга чиқмоқ; IV أَظْهَرَ - изҳор қилмоқ, билдирмоқ; VI تَظَاهَرَ - ўзини кўрсатмоқ; ~ بِالْبُكَاءِ - ўзини йиғлаганга солмоқ, намойиш ташкил этмоқ
– ظَاهِرٌ - зоҳирий кўриниш
– ظَاهِرَةٌкўп. ظَوَاهِرُ - ҳодиса
– ظَهْرٌ - бел
– ظُهْرٌ - туш пайити, пешин
– مُظَاهَرَةٌ - намойиш
– مَظْهَرٌ - кўп. مَظَاهِرُ - кўриниш, ҳодиса
ع
عِبْءٌкўп. أَعْبَاءٌ - оғирлик, юк
عَابِثَةً - эрмак қилиб, эрмакона
عَبَثٌ – эрмак; ~ًا - бекорга, фойдасиз
X اسْتَعْبَدَ - қул қилмоқ
– عِبَادَةٌ - ибодат
– عَبْدٌкўп. عَبِيدٌ - қул, банда
– عَبَدِيٌّ - بَنُو عُبَيْدَةқавмига мансуб
– عُبُودِيَّةٌ - қуллик
عَبْدَلِيٌّ - عَبْدُ الله га тегишли
I عَبَرَ (у) عُبُورٌ - кесиб ўтмоқ; II عَبَّرَ - ифодаламоқ (عَنْ); VIII اعْتُبِرَ - ҳисобланмоқ
– اعْتِبَارٌ - эътибор бериш
– عِبَارَةٌ - ибора; ~ عَنْ... - ...дан иборат
– عُبُورٌ - кесиб ўтиш
– عَبِيرٌ - бўй, ҳид
عَبُوسٌ - қовоғи солиқ
عَبْشَمِيٌّ-عَبْدُ شَمْسқавмига мансуб
عَبْقَرِيٌّ - доҳий, гений
عَبْقَسِيٌّ - عَبْدُ قَيْسқавмига мансуб
عَتَبَةٌ - остона
انْعِتَاقٌ - озод бўлиш, озодлик
I عَثَرَ (у) عُثُورٌ - тасодифан топиб олмоқ (عَلَى); дуч келмоқ, рўпара келмоқ; қоқилмоқ
I عَجَّ (и) عَجِيجٌ - кўп бўлмоқ, тўлиб-тошиб ётмоқ
I عَجِبَ (а) عَجَبٌ - ажабланмоқ; IV أَعْجَبَ - ёқмоқ, маъқул келмоқ; V تَعَجَّبَ - таажжубланмоқ
– عَجِيبٌкўп. عَجَائِبُ - ажойиб
I عَجَزَ (и) عَجْزٌ - ожиз бўлмоқ, кучсиз бўлмоқ
– عَجْزٌ - ожизлик; камомад
– عَجُوزٌкўп. عَجَائِزُ - кекса
II عَجَّلَ - тезлатмоқ, шошилтирмоқ; X اسْتَعْجَلَ - шошилмоқ, тезлашмоқ
– عَجَلَةٌ - ғилдирак
I عَدَّ (у) عَدٌّ - санамоқ; IV أَعَدَّ - тайёрламоқ; V تَعَدَّدَ - кўп сонли бўлмоқ; X اسْتَعَدَّ - тайёрланмоқ
– اسْتِعْدَادٌ - тайёргарлик, тайёрланиш
– تَعْدَادٌ - аҳолини рўйхатдан ўтказиш
– عَدَدٌ - сон, саноқ; ~ كَبِيرٌ مِنْ... - кўпгина, кўп сонли
– عِدَّةٌ - бир неча
– عَدِيدٌ – кўп сонли
– مُتَعَدِّدٌ - бир неча сонли
– مُسْتَعِدٌّ - тайёр турган, ҳозир бўлган
VI تَعَادَلَ - тенглашмоқ
– عَادِلٌкўп. عُدُولٌ - адолатли, одил
– عَدْلٌ - адолат; لَيْسَ مِنَ الْ~ِ أَنْ - адолатдан эмаски,…
– مُعْتَدِلٌ - ўртача, мўътадил
– مُعَدَّلٌ - даража, баҳо
VII انْعَدَمَ - йўқ бўлмоқ
– عَدَمٌ - йўқлик; ~ُ الْمَعْرِفَةِ - билимсизлик
مَعْدَنٌкўп. مَعَادِنُ - металл
– مَعْدِنِيٌّ - фойдали қазилмаларга оид, металлдан ишланган
I عَدَا (у) عَدْوٌ - югурмоқ; V تَعَدَّى - (ҳаддан) ошиб кетмоқ
– عَدَاوَةٌ - душманлик
– عَدُوٌّкўп. أَعْدَاءٌ - душман
– عُدْوَانٌ - агрессия
II عَذَّبَ - азоб бермоқ, қийнамоқ
– تَعْذِيبٌ - азоб бериш, қийнаш
– عَذْبٌ - чучук, ичимлик (сув)
– عُذُوبَةٌ - ширинлик, ёқимлилик
I عَذَرَ (и) عُذْرٌ - кечирмоқ
– عُذْرٌкўп. أَعْذَارٌ - узр, кечирим
IV أَعْرَبَ – ифодаламоқ(عَنْ)
– اسْتِعْرَابٌ - арабшунослик
– عَرَبَةٌ - вагон
– عَرَبِيٌّ - араб; арабча
– مُسْتَعْرِبٌ - арабшунос
أَعْرَجُ - оёқсиз
– انْعِرَاجٌ - эгри-бугрилик
– مِعْرَاجٌ - Меърож
عَرُوسٌ - келинчак
– عَرِيسٌ - куёв
I عَرَضَ (и) عَرْضٌ - намойиш қилмоқ, кўрикка қўймоқ; III عَارَضَ - қаршилик кўрсатмоқ; VIII اعْتَرَضَ - тўсқинлик қилмоқ; X اسْتَعْرَضَ - томоша қилмоқ
– عَرْضٌ - эн, кенглик
– عَرَضِيٌّ - тасодифий, моҳиятсиз
– عَرُوضٌ - аруз
– عَرِيضٌ - кенг
– مَعْرِضٌ - кўргазма
I عَرَفَ (и) - билмоқ, танимоқ; V تَعَرَّفَ - танишмоқ
– اعْتِرَافٌ - эътироф этиш
– مَعْرُوفٌ - яхшилик
عَرَقٌ - тер, томчи тер
– عَرِيقٌ - қадимий
– مَعْرُوقٌ - озғин, озиб кетган
مَعْرَكَةٌкўп. مَعَارَكُ - жанг
II عَزَّزَ - кучайтирмоқ, куч бағишламоқ; VIII اعْتَزَّ - азиз ҳисобламоқ(بِ)
– عَزِيزٌкўп. أَعِزَّاءُ - азиз
I عَزَفَ (и) عَزْفٌ - чалмоқ, ижро этмоқ
– عَازِفٌ - чолғучи, созанда
VIII اعْتَزَلَ - (кимдандир) узоқлашмоқ, узилишмоқ
– انْعِزَالٌ - бошқалардан ажралиб қолиш
عَزْمٌ - жазм қилиш
تَعْزِيَةٌ - тасалли
– مُعَزٍّ - ҳамдардлик билдирувчи
عُشْبٌкўп. أَعْشَابٌ - ўт, ўт-ўлан, кўкат
– عُشْبَةٌ - ўт, ўт-ўлан
أَعْسَرُ - чапақай
– عَسِيرٌ - қийин, машаққатли
عَسْكَرِيٌّ - аскар, солдат; ~ُ الْمُرُورِ - йўл ҳаракати ходими (ҳарбий)
عَسَلٌ - асал
III عَاشَرَ - муомалада бўлмоқ, муомала қилмоқ
عَشِيرَةٌ - қардош, қариндош
– مَعْشَرُ الأَطِبَّاءِ - дўхтурлар жамоаси, врачлар
عِشْقٌ - ишқ, муҳаббат
– عَشِيقٌ - севгили
عَشَاءٌ - кечки овқат,кечлик
– عَشِيَّةٌ - оқшом
V تَعَصَّبَ - мутаассиб бўлмоқ
– عَصَبٌкўп. أَعْصَابٌ - асаб
– عَصَبِيَّةٌ - муросасизлик
عَصْرٌкўп. عُصُورٌ - аср, давр; الْعُصُورُ الْوُسْطَى - ўрта асрлар
– عَصْرِيٌّ - замонавий
– عَصِيرٌ - шарбат
– مُعَاصِرٌ - замонавий
عَاصِفَةٌкўп. عَوَاصِفُ - бўрон, довул
عُصْفُورٌкўп. عَصَافِيرُ - чумчуқ
عَاصِمَةٌ - пойтахт
عَصًاмн. - асо, ҳасса
I عَضَّ (и) - тишламоқ
عَضَلَةٌ - мускул
عُضْوٌкўп. أَعْضَاءٌ - аъзо
II عَطَّرَ - ҳушбўй қилмоқ
– عَطْرٌкўп. عُطُورٌ - атир
عَطْشٌ - чанқоқлик; أَخَذَهُ الْ~ُ - у чанқади
– عَطْشَانُкўп. عِطَاشٌ - ташна
I عَطَفَ (а) عَطْفٌ - бурилмоқ; X اسْتَعْطَفَ - ялинмоқ, ёлвормоқ
– انْعِطَافٌ - муҳаббат, хайрихоҳлик
– عَاطِفَةٌкўп. عَوَاطِفُ - ҳис, туйғу
– عَطْفٌ - марҳамат, лутф
– عَطْفَةٌ - тор кўча
– مِعْطَفٌкўп. مَعَاطِفُ - пальто
V تَعَطَّلَ - бузилиб қолмоқ, ишдан чиқмоқ
– عُطْلَةٌ - ҳордиқ куни, каникул
IV أَعْطَى - бермоқ; X اسْتَعْطَى - тиланмоқ, тиланчилик қилмоқ
– عَطِيَّةٌкўп. عَطَايَا - совға, инъом
II عَظَّمَ - улуғламоқ, ҳаддан зиёд илтифот кўрсатмоқ; VI تَعَاظَمَ - кўпаймоқ, катта бўлмоқ
عَظِيمٌкўп. عِظَامٌ - буюк; ~! - зўр! офарин!
مُعْظَمٌ - кўпчилик
عَفْشٌ - юк, багаж
III عاَفَى; عَافاَكَ الله - офарин! браво!; عُوفِيَ - тузалмоқ, соғаймоқ; IV أَعْفَى - халос қилмоқ, қутқазмоқ
– عَفْوٌ - кечириш; ~ًا - арзимайди («раҳмат!» нинг жавоби)
– عَفَوِيٌّ - ўз-ўзидан; بِصُورَةٍ ~ـةٍ – беихтиёр
I عَقَبَ (у) - عَقْبٌ - (нимадандир) кейин келмоқ
– عُقَابٌ - мз.,мн. бургут
– عَقَبَةٌ - тўсиқ
I عَقَدَ (и) عَقْدٌ - тузмоқ(мас. шартномани); II عَقَّدَ - мураккаблаштирмоқ; VII انْعَقَدَ~ اللِّسَانُ - тили боғланмоқ; VIII اعْتَقَدَ - ўйламоқ; ишонмоқ
– اعْتِقَادٌ - эътиқод қилиш
– عَقْدٌкўп. عُقُودٌ - шартнома
– مُعَقَّدٌ - мураккаб, чигал
عَقْرَبٌмз.,мн. кўп. عَقَارِبُ - чаён
مَعْقُوفٌ - эгик, буралган; شَارِبٌ ~ُ الطَّرَفَيْنِ - икки ёни буралган мўйлов, шоп мўйлов
I عَقَلَ (и) عَقْلٌ - ақлли бўлмоқ, тушунмоқ; V تَعَقَّلَ - ўйламоқ, ақлни ишлатмоқ
– عَاقِلٌкўп. عُقَلاَءُ - ақлли
VII انْعَكَسَ - акс этмоқ
عَلَّ = لَعَلَّ
– عِلَّةٌкўп. عِلَلٌ - касаллик, иллат
– عَلِيلٌ - касал, бемор
عِلْبَةٌкўп. عِلَبٌ - қути, коробка
III عَالَجَ - даволамоқ
– عِلاَجٌ - даволаш
– مُعَالَجَةٌ - муолажа, даволаш
مَعْلِفٌкўп. مَعَالِفُ - оғилхона, қўра
II عَلَّقَ - изоҳламоқ; осмоқ, осиб қўймоқ; ~ عَلَى لِسَانِهِ ўргатмоқ, гапиртирмоқ; V تَعَلَّقَ - алоқадор бўлмоқ; ушламоқ, чирмашмоқ (بِ)
– تَعْلِيقٌ - изоҳ, комментарий
– عَلاَقَةٌ - алоқа; دِبْلُومَاسِيَّةٌ - дипломатик алоқа
I عَلِمَ (а) - билмоқ; II عَلَّمَ - ўргатмоқ; V تَعَلَّمَ - ўрганмоқ, билмоқ
– تَعْلِيمٌ - ўргатиш, таълим; доктрина
– تَعْلِيمَاتٌ - кўрсатма, инструкция
– عَالَمٌ - олам
– عَالِمٌкўп. عُلَمَاءُ - олим, билувчи
– عَلاَمَةٌ - баҳо, балл (ўқув юртида)
– عَلَمٌкўп. أَعْلاَمٌ - байроқ
– عِلْمٌкўп. عُلُومٌ - илм, фан; هُوَ عَلَى ~ٍ - у хабардор, унинг хабари бор
– عِلْمِيٌّ - илмий
– مُتَعَلِّمٌ - ўқувчи
– مَعَالِمُ - диққатга сазовор жойлар
– مُعَلِّمٌ- ўргатувчи, ўқитувчи
IV أَعْلَنَ - эълон қилмоқ
– إِعْلاَنٌ - эълон
I عَلاَ (у) عُلُوٌّ - кўтарилмоқ, баланд бўлмоқ; VI تَعَالَى - кўтарилмоқ, юқориламоқ; гердаймоқ
– أَعْلَىкўп. أَعَالٍ - энг баланд
– تَعَالَ - кел!
– عَالٍ - баланд; ~ ~ ! - жуда зўр!
– عُلُوٌّ - баландлик
– عَلَى كُلِّ حَالٍ - ҳар ҳолда
– عَلَى مَبْعَدَةٍ مِنْ... - ...дан узоқда
– عَلَى مَدَى أَيَامِ فَصْلِ الصَّيْفِ - ёз фасли давомида, ёз бўйи
II عَمَّمَ - оммалаштирмоқ; салла ўрамоқ
– عَامٌّ - умумий, бош, энг юқори; أَمِينٌ ~ - бош котиб
– عَمٌّ - амаки
– عَمَّةٌ - амма
I عَمَدَ (и) عَمْدٌ - ният қилмоқ, интилмоқ; VIII اعْتَمَدَ - ишонмоқ, орқа қилмоқ, суянмоқ
– عُمْدَةٌ - қишлоқ оқсоқоли
– عَمُودٌкўп. أَعْمِدَةٌ - столба
– عَمِيدٌ - декан
II عَمَّرَ - яшамоқ; II عُمِّرَ - узоқ яшамоқ
– اسْتِعْمَارِيٌّ - империалист
– عَامِرٌ - одамга тўла; гуллаб-яшнаётган
– عُمْرٌ - умр
– عُمْرَانٌ - маданият, цивилизация
– مِعْمَارٌ - меъмор, архитектор
– مِعْمَارِيٌّ - меъморий
V تَعَمَّقَ - чуқурлашмоқ
– عُمْقٌкўп. أَعْمَاقٌ - чуқурлик; مِنْ أَعْمَاقِهِ - ич-ичидан
– عَمِيقٌ - чуқур
I عَمِلَ (а) عَمَلٌ - ишламоқ; III عَامَلَ - муомала қилмоқ, муомалада бўлмоқ; IV تَعَامَلَ - (ким биландир) муомалада бўлмоқ (مَعَ); X اسْتَعْمَلَ - ишлатмоқ, истеъмол қилмоқ
– عَامِلٌ¹кўп. عَوَامِلُ - омил, фактор
– عَامِلٌ²кўп. عُمَّالٌ - ишчи
– عَمَلٌкўп. أَعْمَالٌ - иш
– عُمْلَةٌкўп. عُمَلاَتٌ - валюта
– عَمِيلٌкўп. عُمَلاَءُ - агент
– مَعْمَلٌкўп. مَعَامِلُ – фабрика; ~ُ تَكْرِيرِ النَّفْطِ - нефтни қайта ишлаш заводи