Ў. Асқарова. З.+орабоева педагогик маҳорат асослари

Коммуникатив қобилиятлар
-
муомала ва мулоқот ўрната олиш, болаларга 
аралашиш қобилияти, ўқувчиларга тўғри ёндошиш йўлини топа олиш, улар 
билан педагогик нуқтаи назардан самарали ўзаро муносабатлар ўрната билиш, 
педагогик назокатнинг мавжудлиги. 
8. 
Психологик ташхис (диагноз) қобилияти
-
инсоннинг келажагини оқилона 
тасаввур қилишдан иборат башорати. Бу ўз ҳаракатларининг оқибатларини 
олдиндан кўришда, ўқувчининг келгусида қандай одам бўлиши ҳақидаги 
тасаввур билан боғлиқ бўлган шахсни тарбиялаб етиштиришда, 
тарбияланувчининг қандай фазилатларининг тараққиёт этишини олдиндан 
айтиб бера олишда ифодаланадиган махсус қобилият. Бу қобилият педагогик 
оптимизмга, тарбиянинг қудратига, одамга ишониш билан боғлиқ бўлади. 
9. 
Диққатни тақсимлаш қобилияти
-
бир неча объектларга бир даврнинг ўзида 
ўз муносабатини билдириш. Ўқувчи, ўқитувчи учун диққатнинг барча 
хусусиятлари-ҳажми, унинг кучи, кўчувчанлиги, идора қилина олиши ва ишга 
солинишининг тараққий этган бўлиши муҳимдир.
+обилиятли, тажрибали ўқитувчини материални баён қилиш мазмунини ва 
шаклини, ўз фикрини (ёки ўқувчи фикрини) диққат билан кузатади, айни вақтда 
барча ўқувчиларни ўз диққат-эътиборида тутади, толиқиш, эътиборсизлик, 
тушунмаслик аломатларини ҳушёрлик билан кузатиб боради, барча интизом 
бузилиш ҳолларини эътибордан қочирмайди, ниҳоят ўз шахсий хатти-
ҳаракатларини (мимикаси, пантомимикаси, юриш-туришини) ҳам кузатиб 
боради. 
Тажрибасиз ўқитувчи кўпинча мавзуни баён этилишга берилиб кетиб, шу 
вақт ичида ўқувчиларни эътибордан четда қолдиради, назорат қилмай қўяди, 
21

---

борди-ю, ўқувчиларни диққат билан кузатишга ҳаракат қилса, баён қилиш 
калавасини йўқотиб қўяди. 
10.
Конструктив қобилият
-
ўқув-тарбия ишларини режалаштириш ва 
натижасини олдиндан айтиш қобилияти. Бу қобилият ўқувчи шахсининг 
ривожини лойиҳалашга, ўқув-тарбия мазмунини, шунингдек, ўқувчилар билан 
ишлаш методларини танлаб олишга имкон беради. 
11.