# 4, 2020 pedagogik mahorat*педагогическое мастерство*pedagogical skill

# 4, 2020 PEDAGOGIK MAHORAT*ПЕДАГОГИЧЕСКОЕ МАСТЕРСТВО*PEDAGOGICAL SKILL
153 
-
oʻzini oʻzi nazorat qilish, rivojlantirish va boshqarish koʻnikmalarining shakllanganligi; ongli 
ijtimoiy me’yoriy maqsad va qonun-qoidalar muomalasini boshqarish, jamiyatning odob-axloq me’yorlarini 
oʻzlashtirish; 
-
oʻzidan qoniqish hissini hosil qilish, oʻziga yetarli darajada yuqori baho bera olish,
-
oʻziga va atrofdagilarga nisbatan tanqidiy munosabatda boʻla olish; 
-
tengdoshlari va kattalar bilan konstruktiv aloqa oʻrnatish malakalarini egallash, boshqa turdagi 
doʻstlik aloqalarini oʻrnata olish; 
-
hayotda uchrab turuvchi murakkab holatlarda konstruktiv muomala koʻnikmalarini egallash. 
Ijtimoiy boxabarlikni shaxsning shakllanishi sifatida baholab, M.I. Lukyanova ushbu fenomenni 
“ma’lum bir fe’l-atvordagi ishonch, qarashlar, munosabat, dalil, yoʻl-yoʻriqlarda namoyon boʻluvchi 
shaxsning ongli ifodasi, konstruktiv oʻzaro aloqaga yordam beruvchi shaxsiy fazilatlarning shakllanganligi” 
deya baholaydi [6]. 
V.Sh. Maslennikovaning ishlarida ijtimoiy boxabarlikka boʻlgan qarashlar ham qiziqish uygʻotadi. 
Muallifning fikricha, ijtimoiy boxabarlik ijtimoiy voqelik qadriyatlari tushunchasini birlashtiradi, shaxsning 
inson faoliyatining asosiy sohalarida ijtimoiy texnologiyalarni roʻyobga chiqarish layoqatini yuzaga keltiradi. 
Shu sababdan bunday boxabarlik shakllanishi jarayonining markaziga yosh avlod vakillarida lokus 
nazoratning rivojlanishi (shaxsning oʻzining yutuq va muvaffaqiyatsizliklarini ichki yoki tashqi omillardan 
deb bilishi)ni joylashtirish taklif qilinadi [8]. 
Boʻlgʻusi pedagoglarda ijtimoiy kompetentlikni shakllanganligini tashxis qilishda bir qator 
metodikalar mavjud boʻlib ulardan Ijtimoiy omilkorlik shkalasini oʻrganishga qartilgan A.M. Prixojan 
tomonidan ishlab chiqilgan. Ushbu metodika 11-16 yoshli oʻsmirlarga moʻljallangan boʻlib, oʻsmirlarning 
ijtimoiy omilkorligi hamda boshqa jabhalardagi omilkorligining umumiy darajasi qandayligini yoshga 
muvofiq aniqlashga imkon beradi.
Odatda pedagog shaxsiga qoʻyiladigan muhim talablardan muloqotdagi tolerantlik sanaladi.