MUSIQA VA SAN’AT TA’LIMI
Nigora ORZIMURODOVA,
O‘zbekiston Davlat san’at va madaniyat instituti
“Milliy qo‘shiqchilik” kafedrasi o‘qituvchisi
M
illiy maqom san’ati ko‘hna xalq madaniy merosining ajralmas qismi hisob-
lanadi. U o‘zining boy tarixi, teran falsafasi, yuksak darajadagi badiiy uslu-
bi bilan ma’naviy hayotimizda alohida ahamiyatga ega.
Uzoq tarixiy rivojlanish davri jarayonida maqom san’ati mustaqil musiqa janri si-
fatida yuzaga keldi va sozanda-yu xonandalar tomonidan kuylana boshlandi. Ko‘hna
Sharq xalqlari musiqa merosida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan maqomlar necha-ne-
cha yillarki, musiqashunos va sharqshunos olimlarning diqqat-e’tiborini o‘ziga jalb
etib kelmoqda. Shuning barobarida maqom san’ati musiqa madaniyatida ulkan tarixiy
hamda ilmiy va amaliy ahamiyat kasb etadi. Ayniqsa, 9-19 asrlarning Sharq musiqa
Annotatsiya
Mazkur maqolada ma’naviy va madaniy merosimiz hisoblangan maqom qo‘shiqlarining
tarixiy shakllanishi, turlari, ijrosidagi o‘ziga xos yo‘nalishlari haqida batafsil to‘xtalib o‘tilgan.
O‘zbek maqom maktabining yetuk namoyondalari, taniqli olimlarning ilmiy-nazariy tadqiqotlari-
ning ahamiyati haqida mulohazalar o‘z aksini topgan. Muallif maqom qo‘shiqlarining milliy ma-
daniyatimiz rivojlanishidagi o‘rni, ayniqsa, yosh ijrochilar uchun bitmas-tugamas sarchashma
ekanligini bayon etgan.
Kalit so‘zlar. Maqom, musiqa nazariyasi, turkiy xalqlar, bastakorlar, musiqachilar, ijroc-
hilar, janr.
В данной статье подробно описываются исторические аспекты формирования,
виды, направления исполнения макома, являющегося духовным и культурным наследи-
ем нашего народа. Приведены также мнения о значимости научно-теоретических иссле-
дований деятелей узбекской школы макома, видных ученых. Автор пишет о роли макома
в развитии национальной культуры, о том, каким неисчерпаемым кладезем он является
особенно для молодых исполнителей.
Ключевые слова. Маком, теория музыки, тюркские народы, композиторы, музы-
канты, исполнители, жанр.
This article describes in detail the historical aspects of the formation, types, directions
of performance of makom, which is the spiritual and cultural heritage of our nation. There are
also opinions about the importance of scientific and theoretical studies of the Uzbek school of
makom, prominent scientists. The author writes about the role of makom in the development of
national culture, what an inexhaustible storehouse it is especially for young performers.
Key word. Makom, music theory, turkic peoples, composers, musicians, performers, gen-
re.
O‘QUVCHILARGA MILLIY QADRIYATLARIMIZNI
SINDIRISHDA MAQOM QO‘SHIQLARINING
O‘RNI
76
Do'stlaringiz bilan baham: |