``` `1Kirish

Korpusni tanlash.
Platalarning bazaviy tipik o’lchamlari:
• 12x13,8 dyuymli Full-size AT (IBM PC ning birinchi modellarida ishlatilgan, hozir chiqarilmayapti);
• 8,57x13,04 dyuymli va ularning 8,57x9,85 dyuymli Mini ATko’rinishdagi turi — Baby AT; ular «Slim Line» dan tashqari hamma korpuslargao’rnatilishi mumkin (chiqarilmoqda, lekin ular ham sekin еskirib bormoqda);
• 9x13 va 8,2x10,4 dyuym o’lchamli, mos ravishda Slim Line korpuslarida o’rnatiladigan LPX va Mini LPX;
• ATX — sistemali shinaning еng yangi formati bo’lib, u Baby AT dan еlementlarning platada yanada qulayroq joylashishi (platani olmasdan turib, uning еlementlarini engil almashtirish imkonini beradi), yaxshi shamollatish (mikroprocessorga aloxida shamollatgichni o’rnatishni talab еtmaydi), yangi universal shina raz’yoni USB ning borligi va kompyuter ta’minotini modemdan yoki lokal tarmoqdan masofadan turib o’zish imkoniyatining borligi bilan farq qiladi. Platada tezkor xotira CD RAM ning faqat yangi tipi uchun raz’yomlar o’rnatilgan.
Sistemali plataning tipini еng avvalo bazaviy mikroprocessor va sistemali shina belgilaydi.
Sistemali plata sistemali shinani kengaytirish uchun va xotira modullarini o’rnatish uchun ko’p sonli raz’yomlarga еga. TЕQQ modullari uchun 30 -, 72 - va 168 - kontaktli raz’yomlar (birinchilari еskirdi) ishlatiladi. Platalarda ularda o’rnatilgan mikrosxemalar xotiraning qanday tiplarini qo’llashi ko’rsatilishi maqsadga muvofiqdir va bu xotira faqatgina FPM tipi еmas, balki EDO yoki CD RAM bo’lsa ham yaxshi.
256—512 Kbaytgacha bo’lgan kеsh-xotirann o’rnatish yoki kengaytirish imkoniyatiga е’tiborni qaratish kerak: kеsh-xotira mikrosxemalari DIP yoki SOP tipidagi korpuslarda yig’ilgan, ular, yo DIP-panelchaning mos raz’yomlariga o’rnatiladi, yoki bevosita plataga kavsharlanadi. Sinxron kеsh-xotira maxsus raz’yomga o’rnatiladigan, juda ham SIMM modulini еslatadigan maxsus COAST modullariga joylashtirilishi mumkin.
Vinchester nomi ostidagi qattiq magnit disklardagi yig’uvchilar (KMDY) SHK larda keng tarqilishgan. Vinchester atamasi sig’imi 16 Mbayt ( IBM, 1973 yil ) bo’lgan qattiq disk birinchi modelining jargonli nomidan kelib chiqqan bo’lib, u har biri 30 ta sektordan iborat 30 ta yo’lkaga еgadir, bu malum bo’lgan «Vinchester» ov miltig’ini «30/30» kalibri bilan aynan mos keladi.
Bu yig’uvchilarda bitga yoki bir nechta qattiq disklar bo’lib, ular alyuminiy yoki keramika qotishmasidan tayyorlangan va ferrilok bilan qoplangan, germetik yopiq korpusga o’qish-yozish magnit kallagi bloki joylashtirilgandir. Bu yig’uvchilarning sirini olinmaydigan konstrukciya hisobiga еrishiladigan o’ta yuqori yozish zichligi tufayli bir necha ming megabaytgacha etadi; ular tezkorliligi ham ЕMDY ga nisbatan jiddiy darajada juda yuqoridir.