“ ” fakulteti guruh talabasi

Amir Temurning Yildirim Boyazidga yozgan ilk maktubi:
“Ey Rum eli diyorining podshohi, Yildirim Boyazid!
Avvalo, shuni uqib olki, biz oʻz kuch-qudrati va iqtidori ila insoniyatning katta bir qismini oʻzimizga tobeʼ qilgan hukmdorlarmiz. Bunday misli koʻrilmagan ishni oʻz jiddu-jahdimiz bilan qildik, sen kabi iqtidorni (hokimiyatni) ota-bobolarimizdan meros qilib olmadik. Yaxshilikcha, Qora Yusuf bilan Ahmad Jaloyirni yurtingdan surgun qilib, chiqarib yubor. Bizga va buyruqlarimizga boʻysunmagan hukmdorlarning oqibatlari haqida eshitgan boʻlsang kerak. Senga ham ularning boshiga kelgan musibatlar kelishidan ehtiyot boʻl!”.
Yildirim Boyazidning Amir Temurga ilk javobi:
“Ey qari koʻppak! Sen zolim kofirlarning eng ashaddiysisan. Maktubingda bizni qoʻrqitib, hiyla bilan chuv tushirmoqchi boʻlibsan. Usmonli sultonlarini ajamlarning podshohlariga oʻxshata koʻrma. Usmonli askarlari Qipchoq oʻlkasidagi tatarlar kabi nimjon, hindlar kabi boʻshang, ahmoq va yalqov emasdirlar. Usmonli askarlari Iroq va Xuroson askarlariga oʻxshagan hamiyatsiz va parishon emas, balki nihoyatda gʻururli askardirlar. Shuningdek, sen Usmonli askarlarini Shom va Halab (Mamluk) askarlariga ham oʻxshatma…
Bu maktub qoʻlingga yetib borganidan keyin, kimda kim jang maydoniga kelmay ortga chekinsa, uning xotini uch taloq boʻlgʻay!”.
Amir Temurning Yildirim Boyazidga yozgan ikkinchi maktubi:
“Sen oʻzingni Alloh yoʻlidagi mujohid, bizlarni esa nohaqdan qon toʻkuvchi kofir hamda meni munkillab qolgan bir jangchi deb oʻylaysan, chogʻi?! Bilki, men oʻtgan umrimning qirq yilini Xudo uchun jihod qilishga sarflagan odamman. Faoliyatim davomida qanchadan-qancha qalʼalar va oʻlkalarni fath qilib, yer yuzini chirkinlik va iflosliklardan tozalash bilan mashgʻulman. Ammo shu onda oʻtgan kunlarimdan koʻra yanada qatʼiyatli, yanada jiddiyroqman. Olib borilgan kurashlar asnosida qanchadan qanchasini itoat qildirganmiz, koʻpchilik bu yoʻlda biz uchun jonlarini fido qildilar. Shunday ekan, nega sizlar bizga itoat qilishdan, boʻysunishdan bosh tortmoqdasiz? Ustiga-ustak mening yoshim senikidan koʻra ulugʻroq.
Bugunga qadar qayerga yurish qilmayin, juda ham qisqa muddatda oʻsha yerni qoʻlga olganman. Sivasni ham qisqa muddatda bosib oldim. Sen esa Malatiyani qurshab olding, toʻrt oylab qamal qilding va lekin baribir bosib ololmasdan chekinishga majbur boʻlding. Ayni damda ham Sinop qalʼasiga hujum qilib, hamon bosib ololmayapsan.
Ilk maktubingdagi kabi tahdid va gʻururga berilma, aql olmas soʻzlarni ishlatishga jasorat qila koʻrma. Vaholanki, Sivasda asir olgan odamlaring orqali hozirgi ahvolingdan xabardorman. Qolaversa, musulmon musulmonni ranjitishi, xon va mollarini xarob qilishi joiz boʻlmagan ishdir. Shunday ekan, toʻgʻri javob yozishni fazilat bilib, oʻzingni va xalqingni xarob boʻlishdan qutqarib qol.
Biz bilan sulh tuzib, maʼzuringni ifoda qilgan javob maktubi yozsang, sen bilan oramizda doʻstu birodarlik rishtalari bogʻlanadi. Natijada kofir Frankka qulay fursat bermagan boʻlasan, biz ham Sivasni tark etib, orqaga qaytamiz. Bizning niyatimiz sizlarni kuchsiz holga solib, oʻzingiz bilan oʻzingizni ovora qilib, kofirning diniga yordam berish emas! Bizni ham, askarlarimizni ham kofir, dinsiz, buzuq eʼtiqodli mazhab egalari va xunuk odatli insonlar deb xomtama boʻlma! Askarlarimizning ota-bobolari musulmon boʻlishgan, ular musulmonlarning farzandlaridir. Qanday qilib ular hidoyatda boʻlmasliklari mumkin? Qolaversa, Usmonli askarlarining aksari kofirlardan tashkil topgani hech kimga sir emas.
Oliy maqsadimiz: Jahonni fath qilishdir. Saltanatimiz nomiga xutbalar oʻqilib, tangalar bosilayotir. Musulmonlarning eng buyuklari – Ulul-Amr ekanligimizga zarracha shak-shubha yoʻqdir! Bizning nasl-nasabimiz El Xoni Oli shaʼnga (el xonlarining shonli oilasi) borib taqaladi. Agar samimiy salomingiz va goʻzal ifodalar aks etgan maktub yuborsangiz har ikki tomonda ham biroz iliqlik va hurmat paydo boʻladi. Aks holda, qalamlar oʻz ishini qilichga topshiradi. Vassalom!”.