“ ” 2019 yil 5A120101-Adabiyotshunoslik(ingliz adabiyoti)mutaxassislik magistranti Kuliyeva Dilshoda Alijon qizi

 Splash the hooves your brave steed in me heart’s blood. 
Bu tarjimada xino qo‗yish bilan bog‗liq tasvir yo‗q. Unda ―yurak qoni‖ni yor 
otiga sachratish so‗ralmoqda. Tarjimon navoiyona mulohazani anglamasa-da, 
undagi tasvirni berishga ishtiyoqi kuchliligidan otni jayron otga aylantiradi. 
Darhaqiqat, jayron otning badani qon sachragandek tuyuladi. Xino esa otning 
oyoq qismini bo‗yash uchun ishlatiladi. Adekvatlikni ta‘minlash uchun bunday 
yo‗ldan bormasdan xino so‗ziga va uning nima sababdan baytda 
qo‗llanayotganligiga quyidagicha alohida izoh berib o‗tilsa, go‗zal milliy kolorit 
an‘anasi tarjimada aks etardi va bunda Navoiyning o‗ziga xos uslubi yorqinroq 
namoyon bo‗lardi: 
Bandage a henna under your steeds feet, 
And weave a leash for your dog from the tendons of my sad soul, indeed
. 
She‘riy tarjimaning murakkabligi shundaki, ba‘zi realiyalarni tarjimon 
izohda tushuntirishga majbur. Ammo to‗rt qator she‘rda beshta izoh keltirilsa, 
bunday tarjima o‗quvchiga estetik zavq bermasligi mumkin. Garchi she‘r 

---

56 
tarjimasida satr osti izohlarning birmuncha kamroq bo‗lishi maqsadga muvofiq 
bo‗lsa-da, Navoiy g‗azallarini chet tillariga o‗girishda baytlardagi falsafiy 
ma‘no, milliy koloritdagi so‗zlarni o‗quvchiga aniq yetkazish uchun izohli 
tarjima usuli ma‘qul yechim hisoblanadi.
58
3-baytning
2-misrasi: 
Itingga g‗amzada jon rishtasin rasan qilg‗il. 
Ma‘lumki, it – insonning hamrohi, uning qo‗riqchisidir. Shoir, shu ma‘noda, 
yorning qo‗riqchisi bo‗lishga havas qiladi. Navoiy o‗zini o‗sha it o‗rnida, hech 
bo‗lmasa bo‗ynidagi arqoni bo‗lishni xohlaydi. 
Inglizcha tarjimasi: 
And weave a leash for your dog from the tendons of my sad soul. 
Bu misralar semantik jihatdan aniq tarjima qilingan. Itga iltifot qilish 
nafaqat Sharq, balki G‗arbda ham mavjud. 
Love me love my dog
ingliz xalq 
maqoli (―Meni sevsang, itimni ham sev‖) da 
it
so‗zi ramziy ma‘noda qo‗llangan 
bo‗lib: 1) ―yomon odatlarimni ham sev‖; 2) ―menga tegishli bo‗lgan hamma 
narsani sev‖ ma‘nosini anglatadi. Ushbu ibora orqali Navoiy g‗azalidagi obraz 
(ya‘ni yorning itiga iltifot) G‗arbda ham sevgan insoniga bo‗lgan hurmat 
ifodasidir. Bu orqali Sharq va G‗arb lirikasining uyg‗un semantik jihatlari 
namoyon bo‗ladi.
59
4-bayt: 
Firoq tog‗ida topilsa tuprog‗im, ey charx, 
58
Shuxrat Sirojiddinov, Gulnoza Odilova.
―Jahon adabiyoti‖ jurnali, 2013–4
59
https://saviya.uz › Ижод › Адабиётшунослик

---

57 
Xamir etib, yana ul tog‗da ko‗hkan qilg‗il 
Ko‗hkan ―tog‗ qazuvchi‖ degan ma‘noni anglatadi. Farhod Shirinning 
yurtiga borib, tog‗ni qazib suv chiqargani uchun ham ko‗hkan laqabini olgan. 
Shuningdek, ―firoq, rashk, hajr, oh ila dard‖ Farhod nomini anglatadi. Ushbu 
bayt inglizchaga mohirona o‗girilgan: 
Tarjimasi: