Yorituvchi oqim - u tomonidan ishlab chiqarilgan yorug'lik sezgisi bilan hisoblanadigan nurli energiya kuchi. Radiatsiya energiyasi emitentning kosmosga chiqaradigan kvant soni bilan aniqlanadi. Radiatsiya energiyasi (nurli energiya) joullarda o'lchanadi. Birlik vaqtiga chiqarilgan energiya miqdoriga nurlanish oqimi yoki nurlanish oqimi deyiladi. Vattdagi radiatsiya oqimi o'lchanadi. Yorug'lik oqimi Fe bilan belgilanadi.
Qa - radiatsiya energiyasi.
Radiatsiya oqimi energiyaning vaqt va makonda tarqalishi bilan tavsiflanadi.
Ko'pgina hollarda, ular vaqt o'tishi bilan nurlanish oqimining tarqalishi haqida gaplashganda, ular nurlanish paydo bo'lishining kvant tabiatini hisobga olmaydilar, lekin buni radiatsiya oqimining lahzali qiymatlarining vaqt o'zgarishini beradigan funksiya sifatida tushunadilar Φ (t). Bunga ruxsat beriladi, chunki birlik vaqtiga manba tomonidan chiqarilgan fotonlar soni juda katta.
Radiatsiya oqimining spektral tarqalishiga ko'ra manbalar uch sinfga bo'linadi: chiziqli, chiziqli va doimiy spektrli. Chiziq spektri bilan manbaning nurlanish oqimi alohida chiziqlarning monoxromatik oqimlaridan iborat:
bu erda: Fλ - monoxromatik nurlanish oqimi, Fe - nurlanish oqimi.
Stripedli spektrli manbalar uchun nurlanish spektrning juda keng qismlarida - bir-biridan qorong'u bo'shliqlar bilan ajratilgan tarmoqlarda sodir bo'ladi. Radiatsion oqimning spektral tarqalishini doimiy va chiziqli spektrlar bilan tavsiflash uchun nurlanish oqimining spektral zichligi deb nomlangan qiymatdan foydalaning.
Bu erda: λ to'lqin uzunligi.
Radiatsiya oqimining spektral zichligi nurlanish oqimining spektr bo'ylab tarqalishining o'ziga xos xususiyati bo'lib, uning cheksiz kichik qismiga to'g'ri keladigan Δ Feλ elementar oqimi nisbati teng bo'ladi:
Radiatsiya oqimining spektral zichligi bir nanometr uchun vatt bilan o'lchanadi.
Nurlanishning asosiy qabul qiluvchisi inson ko'zi bo'lgan yorug'lik muhandisligida nurlanish oqimining samarali ta'sirini baholash uchun yorug'lik oqimi tushunchasi kiritiladi. Yorug'lik oqimi - uning ko'zga ta'siri bilan baholanadigan nurlanish oqimi, uning nisbiy spektral sezgirligi MCO tomonidan tasdiqlangan o'rtacha spektral samaradorlik egri bilan aniqlanadi.
Yorug'lik muhandisligida yorug'lik oqimining bunday ta'rifi ham qo'llaniladi: nurli oqim - bu yorug'lik energiyasining kuchi. Yorug'lik oqimining birligi lümen (lm) dir. 1lm bir shamchaning yorqin intensivligi bilan izotropik nuqta bilan bitta qattiq burchak ostida chiqarilgan nurli oqimlarga to'g'ri keladi.
Haqiqiy manba radiatsiyasining atrofdagi kosmosda tarqalishi bir xil emas. Shu sababli, agar atrofdagi kosmosning turli yo'nalishlarida radiatsiya tarqalishi bir vaqtning o'zida aniqlanmasa, yorug'lik oqimi manbaning to'liq tavsifi bo'lmaydi.
Yorug'lik oqimining tarqalishini tavsiflash uchun atrofdagi kosmosning turli yo'nalishlarida nurli oqimning fazoviy zichligi tushunchasi qo'llaniladi. Yorug'lik oqimining fazoviy zichligi, bu oqim teng taqsimlanadigan manba joylashgan joyda vertex bilan qattiq burchakka nisbati bilan aniqlanadi, yorug'lik intensivligi deyiladi:
bu erda: F - yorug'lik oqimi, ω - qattiq burchak.
Yorug'lik intensivligining birligi bu kandela. 1 CD
Bu platinaning qotish haroratida maydoni 1: 600000 m2 bo'lgan qora tananing yuzasi elementi tomonidan perpendikulyar yo'nalishda chiqariladigan yorug'likning intensivligi.
Yorqinlik intensivligi birligi kandela hisoblanadi, CD SI tizimidagi asosiy miqdorlardan biri bo'lib, 1 stradiyning qattiq burchagi ichida teng taqsimlangan 1 lm yorug'lik oqimiga to'g'ri keladi (mil.). Qattiq burchak - bu konusning yuzasi bilan o'ralgan kosmosning bir qismi. Qattiq burchak ω u bilan kesilgan maydonning o'zboshimchalik radiusi doirasidan ikkinchisining kvadratiga nisbati bilan o'lchanadi.
Yoritish - bu birlik yuzasida yuz beradigan yorug'lik yoki lyuminestsent oqimining miqdori. U E harfi bilan ko'rsatilgan va lyuksda (lx) o'lchanadi.
Yoritish birligi lyuksga teng, lx kvadrat metr uchun lümen o'lchamiga ega (lm / m2).
Yoritishni yoritilgan sirtdagi yorug'lik oqimining zichligi sifatida aniqlash mumkin:
Yoritish yorug'lik oqimining yuzaga tarqalish yo'nalishiga bog'liq emas.
Yorug'likning ba'zi umumiy ko'rsatkichlari:
Yoz, kun bulutsiz osmon ostida - 100,000 lyuks
Ko'chalarni yoritish - 5-30 lyuks
Tiniq tunda to'lin oy - 0,25 lyuks
4. Yorug'lik intensivligi (I) va yoritish (E) o'rtasidagi bog'liqlik.
Teskari kvadrat qonuni
Yorug'lik tarqalish yo'nalishiga perpendikulyar bo'lgan sirtdagi ma'lum bir joyda yoritish yorug'lik intensivligining shu nuqtadan yorug'lik manbasiga bo'lgan masofaning kvadratiga nisbati sifatida aniqlanadi. Agar bu masofani d sifatida olsak, bu nisbat quyidagi formula bilan ifodalanishi mumkin:
Masalan: agar yorug'lik manbai bu sirtdan 3 metr masofada yuzasiga perpendikulyar yo'nalishda 1200 cd yorug'lik chiqarsa, u holda yorug'lik yuzasiga etib boradigan joyda yoritgich (Ep) 1200/32 = 133 lyuks bo'ladi. Agar sirt yorug'lik manbasidan 6 m masofada bo'lsa, yorug'lik 1200/62 = 33 lyuks bo'ladi. Bu munosabatlar "teskari kvadrat qonun" deb nomlanadi.
Yorug'lik tarqalish yo'nalishiga perpendikulyar bo'lmagan sirtdagi ma'lum bir joyda yoritish yorug'lik manbai va tekislikdagi nuqta orasidagi masofa kvadratiga bo'linadigan o'lchov nuqtasi yo'nalishi bo'yicha intens (γ - burchakning kosinasi bilan ko'paytirilgan va yorug'likning tarqalish yo'nalishi va unga perpendikulyar bo'lgan burchak). tekislik).
5. Landshaft yoritish
Gorizontal yoritishni hisoblash uchun yorug'lik manbai va o'lchash nuqtasi orasidagi masofani yorug'lik manbasidan sirtgacha bo'lgan balandlik bilan h ga almashtirib, oxirgi formulani o'zgartirish tavsiya etiladi.
