Xudoyberdi To’xtaboyev hayoti va ijodi

Xudoyberdi To’xtaboyev hayoti va ijodi

• Andijon Davlat Universiteti Pedagogika instituti Boshlang’ich ta’lim, Maktabgacha ta’lim va tillarni o’qitish metodikasi fakulteti “Boshlang’ich ta’lim” yo’nalishi (sirtqi) 1-bosqich talabasi

Erkinova Saodatoy

Xudoyberdi To’xtaboyev

• O’zbek bolalar adabiyotining ko’zga ko’ringan vakili 1932-yil 17-dekabr kuni Farg’ona viloyatining Katta Tag’ob tumanida dunyoga kelgan. Xudoyberdi ota-onadan erta yetim qolib, bobosi Erkaboy va buvisi Robiyabibi qo’lida tarbiyalanadi.

Bolaligi haqida

1943-yili Toshkent “detdom”iga majburlab keltirilgan qo’qonlik 13 bola uyga qochdik.Qo’qongacha piyoda ketdik. Qishloqma-qishloq tilanchilik qildik. Duch kelgan joyda tunadik. Bir qizcha yo’lda o’ldi, yana bir sherigimiz non olib kelaman deb qaytmadi. Sentyabrda yo’lga chiqqandik, so’nggi kecha bir chuqurda tunadik – uyg’onsak, ustimizga qor yog’ibdi. Qishda uyga kirib bordik. Chunki och bo’lsak ham ota yurtimizda bo’laylik, dedik. Dunyoda faqat o’zbek farzandlarigina ota uyim chirog’ini yoqsam deydi.

O’zbek adabiyotining zamonaviy bolalar yozuvchisi. O’zbekiston Respublikasida xizmat ko’rsatgan madaniyat xodimi, O’zbekiston xalq yozuvchisi.

O’zbek adabiyotining zamonaviy bolalar yozuvchisi. O’zbekiston Respublikasida xizmat ko’rsatgan madaniyat xodimi, O’zbekiston xalq yozuvchisi.

Asarlari yumorga boyligi, bolalar hayoti, ularning oʻziga xos tabiati, xususiyatlari, ruhiy kechinmalari nihoyatda jonli, qiziqarli va bolalarbop yoʻsinda mahorat bilan tasvirlanishi jihatidan ajralib turadi. Oʻzbek bolalar adabiyotini jahon miqyosiga olib chiqqan ijodkorlardan biridir. Asarlari dunyoning koʻpgina tillariga tarjima qilingan.

O’smirlik davrlari Ikkinchi jahon urushi yillariga to’g’ri kelgan. 1949-yili Qo’qon Pedagogika bilim yurti, 1955-yili Toshkent davlat universitetini bitirgan.

• O’smirlik davrlari Ikkinchi jahon urushi yillariga to’g’ri kelgan. 1949-yili Qo’qon Pedagogika bilim yurti, 1955-yili Toshkent davlat universitetini bitirgan.
• 1958-yili Toshkentga keladi. Avval “Toshkent oqshomi”, so’ng hozirgi “O’zbekiston ovozi” gazetalarida hammasi bo’lib 14 yil davomida ish faoliyatini olib borgan. Bu davr mobaynida 300 dan ortiq felyeton yozgan.

Faoliyati

U ko’p vaqt “Toshkent haqiqati”, “Qizil O’zbekiston” ro’znomalarida, “Guliston” oynomasida bo’lim muharriri va boshlig’i bo’lib xizmat qildi. 1972-1977-yillarda “Yosh gvardiya” nashriyotida bosh muharrir, “Sharq yulduzi” oynomasida muharrir o’rinbosari, “Yosh kuch” oynomasining bosh muharriri lavozimlarida faoliyat ko’rsatgan.

Badiiy ijodni XX asrni 50-yillarida boshlagan. Adib ijodining dastlabki davridanoq hajvga, kulguga moyil hikoya to’plamlarini, qissa va romanlarini yaratdi. Uning birinchi hikoyalar to’plami “Shoshqaloq” 1961-yilda e’lon qilingan.

• Badiiy ijodni XX asrni 50-yillarida boshlagan. Adib ijodining dastlabki davridanoq hajvga, kulguga moyil hikoya to’plamlarini, qissa va romanlarini yaratdi. Uning birinchi hikoyalar to’plami “Shoshqaloq” 1961-yilda e’lon qilingan.

Asarlari

• Ilk hikoyalar to’plami “Shoshqaloq” 1961-yilda yozilgan.
• E’lon qilingan hikoya va to’plamlari: “So’qmoqlar”(1966),

“Muhabbat qo’shig’i”(1967),

“Jonginam shartingni ayt”(1969).

Qissalari

• “Felyetondan keyin”(1962)
• “Sir ochildi”(1963)
• “Sehrli qalpoqcha”(1964)
• “Muhabbat qo’shig’i”(1967)
• “Jonginam, shartingni ayt”(1969)
• “Omonboy bilan Davronboy sarguzashti”(1974)
• “Konizar yulduzlari”(1978)

Romanlari

• “Sariq devni minib”(1968)
• “Sariq devning o’limi”(1973)
• “Besh bolali yigitcha”(1976)
• “Qasoskorning oltin boshi”(1981)
• “Yillar va yo’llar”(1983)
• “Shirin qovunlar mamlakati”(1986)
• “Mungli ko’zlar”(1988)
• “Jannati odamlar”(1996)

E’tirof

• Hamza nomidagi Davlat mukofoti;
• 1982-yil – “O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan madaniyat xodimi”;
• 1991-yil – “O’zbekiston xalq yozuvchisi”;

O’zbek adabiyotining yetuk namoyondalaridan biri O’zbekiston xalq yozuvchisi, Davlat mukofoti sovrindori Xudoyberdi To’xtaboyev 2021-yil21-mart kuni bu yorug’ olamni 89 yoshida tark etdi.