Xalqaro birliklar tizimi. Reja: 1-Si birliklar tizimi 2-Si birliklar tizimi qachon qabul qilingan. 3-Kattalik birliklari 4-Xulosa Xalqaro birliklar tizimi (SI — Sisteme Internationale) (fransuzcha: Système International d’Unités) — fizik kattaliklarning asosiy va hosilaviy oʻlchov birliklar tizimi. Oʻlchov va tarozilar boʻyicha Parijda oʻtkazilgan 11Bosh konferensiyada qabul qilingan (1960). - Xalqaro birliklar tizimi (SI — Sisteme Internationale) (fransuzcha: Système International d’Unités) — fizik kattaliklarning asosiy va hosilaviy oʻlchov birliklar tizimi. Oʻlchov va tarozilar boʻyicha Parijda oʻtkazilgan 11Bosh konferensiyada qabul qilingan (1960).
Xalqaro birliklar tizimini yettita asosiy birlik, ikkita qoʻshimcha birlik va hosilaviy birliklar tashkil etadi. Asosiy birliklar: uzunlik birligi — metr (m), massa birligi — kilogramm (kg), vaqt birligi — sekund (s), termodinamik temperatura birligi — Kelvin (K), tok kuchi birligi — amper (A), yorugʻlik kuchi — sham, kandela (kd) va modda miqdori — mol (mol). - Xalqaro birliklar tizimini yettita asosiy birlik, ikkita qoʻshimcha birlik va hosilaviy birliklar tashkil etadi. Asosiy birliklar: uzunlik birligi — metr (m), massa birligi — kilogramm (kg), vaqt birligi — sekund (s), termodinamik temperatura birligi — Kelvin (K), tok kuchi birligi — amper (A), yorugʻlik kuchi — sham, kandela (kd) va modda miqdori — mol (mol).
Qoʻshimcha birliklar: yassi burchak birligi — radian (rad), fazoviy burchak birligi —steradian (ster). Hosilaviy birliklar asosiy o'lchov birliklaridan foydalanib maʼlum fizik qonuniyat asosida aniqdanadi. Bunda koeffitsiyent o'lchamga ega emas va birga teng deb olinishi kerak. - Qoʻshimcha birliklar: yassi burchak birligi — radian (rad), fazoviy burchak birligi —steradian (ster). Hosilaviy birliklar asosiy o'lchov birliklaridan foydalanib maʼlum fizik qonuniyat asosida aniqdanadi. Bunda koeffitsiyent o'lchamga ega emas va birga teng deb olinishi kerak.
Xalqaro birliklar tizimit. fan va texnikaning barcha sohalarini oʻz ichiga kamrab oladi. Xalqaro birliklar tizimit.da mexanik, issiklik, elektr, magnit va boshqa kattaliklar oʻzaro bogʻlangan buladi. Ushbu tizimning asosiy va hosilaviy birliklari amaliy oʻlchashlar uchun juda qulay hisoblanadi. Fizik kattaliklar 1960 Parijda qabul qilindi - Xalqaro birliklar tizimit. fan va texnikaning barcha sohalarini oʻz ichiga kamrab oladi. Xalqaro birliklar tizimit.da mexanik, issiklik, elektr, magnit va boshqa kattaliklar oʻzaro bogʻlangan buladi. Ushbu tizimning asosiy va hosilaviy birliklari amaliy oʻlchashlar uchun juda qulay hisoblanadi. Fizik kattaliklar 1960 Parijda qabul qilindi
SI ga kirmaydigan baʼzi bir oʻlchov birliklari, Oʻlchashlar bosh konferentsiyasi qarori bilan „SI bilan birgalikda qoʻllanilishi mumkin“. - SI ga kirmaydigan baʼzi bir oʻlchov birliklari, Oʻlchashlar bosh konferentsiyasi qarori bilan „SI bilan birgalikda qoʻllanilishi mumkin“.
- Oʻlchov birliklari Xalqaro nomlanishi Belgilanishi SI oʻlchov birliklarida
- oʻzbekcha xalqaro
- daqiqa minute min min 60 s
- soat hour soat h 60 min = 3600 s
- sutka day sut d 24 soat = 86 400 s
- gradus degree ° ° (π/180) rad
- burchak minuti minute ′ ′ (1/60)° = (π/10 800)
- burchak sekundi second ″ ″ (1/60)′ = (π/648 000)
- litr litre (liter) L l, L 1/1000 m³
- Tonna tonne t t 1000 kg
- neper neper Np Np
- bel bel B B
elektronvolt electronvolt eV eV ≈1,60217733{\displaystyle \cdot } 10−19 J - elektronvolt electronvolt eV eV ≈1,60217733{\displaystyle \cdot } 10−19 J
- massaning atom birligi unified atomic mass unit a. e. m. u ≈1,6605402{\displaystyle \cdot } 10−27 kg
- astronomik birlik astronomical unit a. birl. ua ≈1,49597870691{\displaystyle \cdot }{\displaystyle \cdot }1011 m
- dengiz mili nautical mile mil 1852 m (aniq)
- uzel knot uz 1 soatda bosib oʻtilgan 1 dengiz mili = (1852/3600) m/s
- ar are a a 10² m²
- gektar hectare ga ha 104 m²
- bar bar bar bar 105 Pa
- angstrem ångström Å Å 10−10 m
- barn barn b b 10
Foydalanilgan adabiyotlar: Wikipedia Mashg'ulot daftarlari va boshqa internet manbalari.
Do'stlaringiz bilan baham: |