Уз б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и н и н г о л и й м а ж л и с и Олий Мажлис Узбекистон Республикасининг олий вакиллик ва конун чикарувчи органи хисобланади



Download 22,88 Kb.
Sana22.02.2022
Hajmi22,88 Kb.
#81342
Bog'liq
Документ Microsoft Word


Уз б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и н и н г о л и й м а ж л и с и Олий Мажлис Узбекистон Республикасининг олий вакиллик ва конун чикарувчи органи хисобланади. Унда жамиятнинг асосий сиёсий партиялари, барча ижтимоий катламлари ва ижтимоий-сиёсий кучларининг манфаатлари ифодаланади. Умуман олганда, Парламент Узбекистон халкднинг манфаатларини ифода- лайд и. «Узбекистон халкд номидан факат у сайлаган Узбекистон Республикасининг Олий Мажлиси ва Президента иш олиб бориши мумкин» (Конституциянинг^ 10-моддаси). Узбекистон Республикасининг Олий Мажлиси (2002 йил 27 январда утказилган референдум карорига биноан, у икки палатали крнун чикарувчи орган сифатида шаклланади, юкори ва куйи палаталардан иборат булади) куйидаги алохида ваколатларни амалга оширади: Узбекистон Республикаси Конституциясини кабул кдлади, унга узгартиш ва кушимчалар киритади; Узбекистон Республикаси конунларини кабул кдлади ва, уз навбатида, уларга кушимча ва узгартишлар киритади; мамлакат ташкд ва ички сиёсатининг асосий йуналишларини белгилайди; республика конун чикарувчи ва суд хркимиятлари тизимини хамда ваколатларини белгилайди; бож, валюта ва кредит ишларини, шунингдек, шъмурий-худудий тузилиш масалаларини конун йули билан тартибга солиш; Узбекистон Республикасининг чегараларини узгартириш билан боглик фаолиятни амалга оширади; Узбекистон Республикасининг Конституциявий суди, Олий суди, Олий хужалик судини сайлайди; Узбекистон Республикаси Табиатни мухофаза кдлиш давлат кумитасининг раисини тайинлайди ва вазифасидан озод этади; Узбекистон Республикаси Президентининг Бош вазири, унинг биринчи уринбосари ва уринбосарларини, Вазирлар Махкамасининг аъзолари, Узбекистон Республикаси Марказий банки бошкарувининг раиси, Президентнинг Узбекистон Республикаси Бош прокурори ва унинг уринбосарларини тайинлаш ва лавозимларидан озод этишга дойр фармонларини, вазирликлар, давлат кумиталари ва бошкарув органларини тузиш ва тугатиш хакддаги фармонларини тасдиклайди; халкаро шартномаларни ва битимларни ратификация (тасдиклаш) ва денонсация (барвакт тухтатиш) кдлади; давлат мукофотлари ва унвонларини таъсис этади; туманлар, шахарлар, вилоятларни ташкил этади; уларни тугатиш, номини узгартириш ва уларнинг чегараларини узгартиришга оид масалаларни хал кдлади. Олий Мажлис ва органларининг йигилишларида Президент, Бош вазир ва Вазирлар Махкамасининг раиси, Конституциявий Суд, Олий Суд, Олий хужалик судининг раислари, Узбекистон Республикасининг Бош прокурори, Марказий Банк бошкарувининг раиси катнашиши мумкин. Олий Мажлис конун лойихаларини тайёрлаш ишларини олиб бориш, Олий Мажлисга хавола этиладиган масалаларни дастлабки тарзда куриб чикдш ва тайёрлаш, конунларнинг ва Олий Мажлис бошка карорларининг ижросини назорат кдлиб туриш учун депутатлар комиссияларини сайлайди. Олий Мажлис, зарур булган такдирда, доимий хамда муваккат ишловчи депутатлик, тафтиш ва бошка турдаги комиссиялар тузади (Конституциянинг 86-моддаси). Узбекистон Республикасининг Конституциясида парламентни муддатидан илгари таркатиб юбориш хам мумкинлиги назарда тутилган. Олий Мажлиснинг нормал фаолиятига тахдид соладиган хал кдлиб булмас ихтилофлар юз берганда ёхуд у бир неча марта Конституцияга зид карорлар кабул кдлган тавдирда, Президентнинг Конституциявий суд билан бамаслахат кабул кдлган карори асосида Олий Мажлис таркатиб юборилиши мумкин. Олий Мажлис таркатилганидан сунг унга янги сайлов уч ой мобайнида утказилади. Фавкулодца холат жорий этилган вактда Олий Мажлис таркатиб юборилиши мумкин эмас. Узбекистон Республикаси давлат ва ижро этувчи хокимиятининг бошлиги Президент хисобланади. У давлат бошкаруви органлари тизимида алохида урин тутади. Президент фукаролар ХУКУК ва эркинликлари, Конституция ва конунларга £Иоя этишнинг кафилидир. У мамлакат ичкарисида ва халкаро муносабатларда Узбекистон Республикаси номидан иш куради; Узбекистон Республикасининг суверенитета, хавфсизлиги ва хУДУДий яхлитлигини мухофаза этиш буйича зарур чора-тадбирларни амалга оширади. Президент Узбекистон Республикаси Куролли Кучларининг Олий Бош кумондони хисобланади, хавфсизлик кумитасини ташкил этади ва унга бошчилик Килади. Президент бир вактнинг узвда Вазирлар Махкамасининг раиси хисобланади. У ижро этувчи хокимият девонини тузади ва унга рахбарлик килади, республика Олий хокимияти ва бошкарув органларининг бахамжихат ишлашини таъминлайди; Узбекистон Республикаси вазирликларини, давлат кумиталарини хамда давлат бошкарувининг бошка органларини тузади ва тугатади. Бош вазир ва унинг биринчи уринбосари; уринбосарларини, Вазирлар Махкамаси аъзоларини, Узбекистон Республикаси Бош прокурори ва унинг уринбосарларини тайинлайди ва уларни лавозимларидан озод килади, кейинчалик мазкур масалаларга дойр фармонларни Олий Мажлис тасдигига киритади. Президент вилоят, туман, шахар ва хужалик судларининг судьяларини тайинлайди ва лавозимларидан озод этади; вилоятлар хокимларини ва Тошкент шахар хокимини тайинлайди ва лавозимларидан озод этади хамда бу масалаларни тегишли халк депутатлари кенгашининг тасдигига куяди. Президент давлат рахбари сифатида Узбекистон Республикасининг конунларини имзолайди; Узбекистон Республикасига хужум килинган такдирда фавкулодца холат жорий этади, кабул килган карорини уч кун мобайнида Узбекистон Республикаси Олий Мажлисининг тасдигига киритади; Узбекистон Республикасининг орденлари, медаллари ва ёрлит билан мукофотлайди, Узбекистон Республикасининг малакавий ва фахрий унвонларини беради; Узбекистон Республикасининг фукаролигига ва сиёсий бошпана беришга оид масалаларни хал этади. Президент амнистия тугрисидаги хужжатларни кабул килади ва Узбекистон Республикасининг судлари томонидан хукм килинган фукароларни афв этади. Президент уз ваколатларини бажаришни давлат идораларига ёки мансабдор шахсларга топширишга хакли эмас (Конституциянинг 93-модцаси). Узбекистон Республикасининг Президенти этиб Узбекистон Республикасининг 35 ёшдан кичик булмаган, давлат тилини яхши биладиган, бевосита сайловгача камида 10 йил Узбекистон Республикасида муким яшаган фукароси сайланиши мумкин. Давлат рахбарининг ваколат мудцати 7 йилдан иборат. Бир шахе сурункасига икки муддатдан ортик Узбекистон Республикасининг Президенти булиши мумкин эмас. Президент касамёдни кабул килган пайтдан бошлаб уз лавозимига киришган хисобланади. KOPAWnOFHCTOH РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ХУКУКДЙ МА^ОМИ Узбекистон Республикаси таркибида Кррацалпогистон Республикаси алохида урин тутади. У Узбекистоннинг шимолий чул кдсмида жойлашган булиб, бутун Узбекистон худудининг 40 фоизга якдн худудини эгаллайди. МДХ давлатларининг конституциявий-хукукдй амалиёти учун мазкур республиканинг ноёблиги шундаки, МДХ мамлакатларидаги бошка автономиялар ва алохида макомга эга булган тузилмалар орасида Крракалпогистон Республикаси мустакдл була туриб, куйидаги тартиблар асосида бошка давлат (Узбекистон) таркибига киради: — суверен давлат сифатида; — Узбекистон таркибидан чикдш хУКУ*Дга эга. Демак, Крракалпогистон Республикаси Узбекистон таркибидаги суверен давлат булиб, у: 1) Крракалпогистон Республикасининг 1993 йил 9 апрелда тасдикланган Конституцияси ва конунларига эга (тузилиши буйича Крракалпогистон Конституцияси Узбекистон Конституциясига ухшаш); 2) уз худудида Узбекистон Конституциясининг устунлигини тан олади; 3) уз герби, мадхияси, байрогига эга; 4) уз давлат хокимиятининг органларига эга, булар: парламент — Жукорги Кенгес — 5 йил муддатга сайланадиган 75 та депутат; республика рахбари — уз ваколат муддатига 2 муддатдан ортик булмаган вактга сайланадиган Жукорги Кенгес раиси; хукумат — Жукорги Кенгес томонидан ташкил этиладиган Вазирлар Махкамаси; суд тизими; махаллий хокимият органлари — х°кимлар ва кенгашлар кабиларга эга; 5) умумхалк референдуми асосида Узбекистон таркибидан чикдш хукукдга эга; 6) Крракалпогистоннинг Узбекистон таркибидан чикдши хакддаги карор Узбекистон Олий Мажлиси (парламента) томонидан тасдикланиши керак.
Download 22,88 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish