ҲУҚУҚ НОРМАЛАРИ
1.Ҳуқуқ нормалари тушунчаси, белгилари
2.Ҳуқуқ нормасининг тузилиши: гипотеза, диспозиция ва санкция
4.Ҳуқуқ нормаларини турли асосларга кўра таснифлаш
РЕЖА
3.Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда ҳуқуқ нормаларини баён этиш усуллари.
Давлат томонидан ўрнатиладиган, маъқулланадиган,муҳофазаланадиган, муайян шаклда ифодаланадиган, ижтимоий муносабатларни тартибга солишга қаратилган умуммажбурий юриш-туриш (хулқ-атвор) қоидаси.
ҲУҚУҚ НОРМАСИ
Давлат томонидан ўрнатилади
Давлат томонидан муҳофазаланади
Умуммажбурийлик характерига эга
Расмий аниқликка эга
Норматив характерга эга.
ҲУҚУҚ НОРМАСИНИНГ БЕЛГИЛАРИ:
Диспозиция
Санкция
Гипотеза
Ҳуқуқ нормасининг
тузилиши
ГИПОТЕЗА
- ҳуқуқ нормасида белгиланадиган қоида қандай шароит ва ҳолатда ким томонидан амалга оширилиши кўрсатилади.
- Ҳуқуқ нормаларининг амал қилиши боғлиқ бўлган битта шарт-шароит акс этган гипотеза
ОДДИЙ ГИПОТЕЗА
ГИПОТЕЗА
ҚУЙИДАГИЛАРГА БЎЛИНАДИ:
Масалан, «Фуқаролик тўғрисида»ги қонунда баён этилганидек,
«Бола, агар унинг ота-онаси у туғилиши пайтида Ўзбекистон фуқаролари бўлган бўлсалар (гипотеза), бола қаерда туғилишидан қатъи назар, Ўзбекистон фуқароси бўлади».
- ҳуқуқ нормасининг амал қилиши икки ёки ундан ортиқ ҳолатларнинг мавжуд ёки мавжуд эмаслигига боғлиқ эканлиги кўрсатилади.
МУРАККАБ ГИПОТЕЗА
Масалан, «Бола Ўзбекистон ҳудудида (биринчи ҳолат), фуқароликка эга бўлган шахслардан туғилган бўлса (иккинчи ҳолат), у Ўзбекистон фуқароси бўлади»
- ҳуқуқ нормаларининг амал қилиши санаб ўтилган шарт-шароитлардан бирига боғлиқ эканлигини баён этади.
Do'stlaringiz bilan baham: |