Тo‘g‘rilagichlar haqida umumiy tushunchalar Bitta yarm davrli to’g’irlagich Ko’prikli ikki yarim davrli to’g’irlagich

O’rta nuqtali ikki yarim davrli to’g’irlagichlar.
Reja:

• 
  Тo‘g‘rilagichlar haqida umumiy tushunchalar
  
• 
  Bitta yarm davrli to’g’irlagich
  
• 
  Ko’prikli ikki yarim davrli to’g’irlagich
  
• 
  O’rta nuqtasi bilan ikki yarim davrli to’g’irlagich
  
• 
  Bir fazali va uch fazali to‘g‘rilagichlar shakli, ularning ishlash jarayoni
  

Тo‘g‘rilagichlar haqida umumiy tushunchalar
Тo‘g‘rilagichlar deb, o‘zgaruvchan tokni bir yo‘nalishdagi o‘zgarmas tokka yoki puls tokiga aylantirib beradigan qurilmalarga aytiladi. Asosiy qismi — ventil. Ventilning turiga qarab, kenotronlp, gazotronln, tiratronli, simobli, yarim oʻtkazgichli, elektr kontaktli; bir va uch fazali, bir va ikki yarim davrli T.larga boʻlinadi. T. avtomatika, telemexanika va radioapparatura hamda yuqori quvvatli sanoat qurilmalarini oʻzgarmas tok bn taʼminlashda ishlatiladi.
Bu aylantirishlar ko‘p hollarda ventillar yordamida amalga oshiriladi. Тo‘g‘rilagichlarning sifatli tavsiflari ko‘pgina hollarda ventillarning volt-amper tavsifiga bog‘liq bo‘ladi (1-RASM).



Ikki yarm davrli to’g’irlagich
Ko’prikli ikki yarm davrli to’g’irlagich
Ikki yarm davrli to’g’irlagichlarning ko’prik sxemasi keng tarqalgan. Sxema transformator va to’rtta dioddan iborat. Ko’prikning bitta diagonaliga transformatorning ikkalamchi cho’lg’ami , ikkinchi diagonaliga esa yuklanish R_yuk ulangan. O’zgaruvchan kuchlanishning musbat yarim davrida diodlar (VT₁ va VT₂) ochiq bo’lib, tok quyidagi zanjir bo’yicha o’tadi: diod VT₁ yuklanish R_yuk diod VT₃ transformatorning ikkilamchi cho’lg’ami. O’zgaruvchan tokning manfiy yarim davrida diodlar VT₂ va VT₄ ochiq bo’lib, tok quyidagi zanjir buyicha o’tadi. VT_2, yuklanish R_yuk diod VT_4, transformatorning ikkilamchi cho’lg’ami. Shunday qilib, yuklanishdan o’tayotgan tokning yo’nalishi o’zgarmaydi. To’g’irlagichning tok va kuchlanish grafiklari ko’rsatilgan.

Ko’prikli ikki yarm davrli to’g’irlagich
a)sxema b)tok va kuchlanishlarning grafiklari
To’g’irlagich parametrlari:

1. 
   To’g’irlangan kuchlanish
   

U₀=0,9U₂

U₂-ko’prikka berilgan o’zgaruvchan kuchlanishning qiymati ;

2. 
   To’g’irlangan tok qiymati
   

I₀=0,636*I_2m

3. 
   Teskari kuchlanish
   

U_tec.m=1,57*U₀

4. 
   Pulslanish koeffitsienti
   

K_n=0,67