Tizim interfeyslari, shinalarning tashkil etilishi va turla-ri, kompyuterda ma’lumotlarni uzatilishi, qurilmalarning o‘zaro ma’lumot almashinish standartlari va protokollari

Tizim interfeyslari, shinalarning tashkil etilishi va turlari, kompyuterda ma’lumotlarni uzatilishi, qurilmalarning o‘zaro ma’lumot almashinish standartlari va protokollari.

Erkayev Bobur

Reja:

• Tizim interfeyslari, shinalarning tashkil etilishi va turlari.
• Kompyuterda ma’lumotlarni uzatilishi.
• Qurilmalarning o’zaro ma’lumot almashinish standartlari va protokollari.

Interfeys – texnik va programmalash vositasi majmui; hisoblash, boshqarish yoki o’lchash tizimlaridagi turli funksional qurilmalarning o’zaro tasirini taminlaydi. ompyuter ishlashi uchun apparatli (Hardware) ta’minotdan tashqari dasturiy (Software) ta’minot ham muhim ahamiyatga egadir. Kompyuter tizimini tashkil etuvchi bu ikki vositaning oʻzaro aloqasi interfeys deyiladi.

Interfeys asosan 3 turga bo’linadi.

Interfeys
apparatli
dasturiy
apparatli-dasturiy

Apparatli interfeys

Kompyuterda apparatli interfeysni uning qurilmalarini ishlab chiqaruvchilar ta’minlaydi. Ular qurilmalarning bir-biri bilan bog’lanishi(ulanishi)ning mosligi va bir xil kuchlanish bilan ishlashni kuzatib boradilar. Lekin dasturlar va qurilmalarning o’zaro munosabati(apparatli-dasturiy) yoki dasturlarning aloqasi hech kim tomonidan kuzatilmaydi

Dasturiy interfeys

Dasturiy interfeys bu kompyuterda ma’lum turdagi vazifani bajarish uchun ishlab chiqilgan vositadir. Aynan shu dasturiy ta’minotsiz kompyuter “quruq temir” degan atamani yo’qqa chiqargan. Dasturiy vositalar kompyuter tomonidan qo’llaniladigan barcha dasturlar to’plamidir. Bularni barchasini ingliz tilidagi “Software” so’zi bilan ataymiz.

Apparatli-dasturiy interfeys

Dasturiy interfeys bilan apparatli interfeys o’rtasidagi mutanosiblikni operatsion sistema boshqaradi. Kompyuter tizim samarali ishlashi uchun apparatli va dasturiy ta’minotdan tashqari foydalanuvchi ham qatnashadi. Foydalanuvchi kompyuterda ishlashi jarayonida uning apparatli interfeysi bilan ham, dasturiy interfeysi bilan ham aloqada bo’ladi.

Shinalar