|
TEMA:Klinikalıq psixologiyaning pán retinde qáliplesiwi
Joba
1.Klinikalıq psixologiya
2.Klinikalıq psixologiyaning kelip shıǵıw hám qáliplesiwi
3.Differentsial diagnostika wazıypaların sheshiw.
Kirisiw
Klinikalıq psixologiya psixologiyalıq pánniń tarawı bolıp tabıladı. Onıń maǵlıwmatları psixologiya hám medicina ushın da teoriyalıq hám ámeliy áhmiyetke iye. Birpara mámleketlerde medicinalıq psixologiya túsinigi keń tarqalǵan, biraq kópshilik mámleketlerde " Klinikalıq psixologiya" túsinigi kóbinese qollanıladı. Sońǵı on jıllıqlarda Rossiya ishki hám jáhán psixologiyasini xoshametlew máselesi, bul bul kontseptsiyalardı medicinalıq hám klinikalıq psixologiyani qayta kórip shıǵıwdı talap etdi. Medicinalıq psixologiya atınıń Klinikalıq tárzde músinshilikte, jaqında on jıllıqta jáhán psixologiyasiga qosılıwı menen klinikalıq tárepten músinshilik. Izertlewshi hám ámeliyatshılardı shólkemlestiriw, 1917 jıldan beri Amerikanıń 1917 yilgi klinikalıq psixologiyasi awqamı hám XIX ásirdiń ortalarından baslap, izertlewshilerdiń awqamı retinde klinikalıq psixologiyalıq. Klinikalıq psixologiya boyınsha xalıq aralıq basshılıqta, M. Perr hám v. Baummonnning ulıwma basılıwı astında tómendegi tariypler keltirilgen: " Sotik kesellikler hám delbeliklerdiń intellektual tártipsizlikleri hám intellektual tárepleri bolǵan jeke psixologiyalıq ıntızam bolıp tabıladı ( kesellik). Ol tómendegi bólimlerdi óz ishine aladı : etiologiyasi, klassifikaciyalaw, diagnostika, epidemiologiya, aralasıw (profilaktika, psixoterapiya, reabilitatsiya, nátiyjelerdi bahalaw ). " Anglichan tilinde sóylewetuǵın mámleketlerde, " klinikalıq psixologiya" atamasına qosımsha túrde, " patologikalıq psixologiya" kontseptsiyası sinonim psixologiyasi retinde qollanıladı. Klinikalıq psixologiyadan tısqarı, kóplegen universitetlerde tiykarınan Batıs, medicinalıq psixologiya da oqıtılıp atır. Bul ıntızamdıń mazmunı basqasha bolıwı múmkin. Bul tómendegilerdi óz ishine aladı :
1) medicinalıq ámeliyatda psixologiya jetiskenliklerinen paydalanıw (eń dáslep, nawqas menen shıpakerdiń óz-ara munasábeti mashqalasın sheshedi);
2) kesellik (aldın alıw ) hám den sawlıqtı saqlawdıń aldın alıw ;
3) mámleket tálimine muwapıq somatik buzılıwlardıń intellektual tárepleri hám basqalar.
standart hám tálim sistemasındaǵı wazıypalardı sheshiwge qaratılǵan arnawlı klinikalıq psixologiya zárúrli áhmiyetke iye. Sonıń menen birge, klinikalıq psixologiya óz-ara baylanıslılıǵı aytıp ótildi.
Qánigeler klinikalıq psixologiyaning hár qıylı tariyplerin berediler. Biraq olardıń hámmesi birinde birlesedi: klinikalıq psixologiya medicina hám psixologiya ortasındaǵı shegara máselesin kórip shıǵadı. Bul psixologiya kózqarasınan medicina máselelerin úyrenetuǵın pán.
Sovet psixiatr A. v. Snejnevskiy medicinalıq psixologiya insan kesellikleriniń jaǵdayı hám rolin, olardıń kórinetuǵın bolıwı, aǵıslar, sonıń menen birge shıǵıp atırǵan hám tikleniwdiń qásiyetlerin úyrenetuǵın ulıwma psixologiya tarawı bolıp tabıladı, dep esaplaydı. Onıń oqıwında medicinalıq psixologiya psixologiyada qabıl etilgen xarakteristika hám eksperimental usıllardan paydalanadı.
2. Klinikalıq psixologiyani úyreniw teması hám ob'ekti
Minnetdarshılıqta psixologiyalıq izertlewler ulıwma (ulıwma sırtqı kórinislerdi anıqlawda ) hám jeke (málim bir nawqastıń qásiyetlerin úyreniwge qaratılǵan ). Soǵan kóre, siz ulıwma hám jeke klinikalıq psixologiyani bólistiriwińiz múmkin.
Ulıwma klinikalıq psixologiya teması :
1) nawqastıń psixologınıń tiykarǵı naǵısları, medicinalıq xızmetker psixologiyasi, nawqas hám shıpakerdiń psixologiyalıq qásiyetleri, sonıń menen birge, shaxstıń jaǵdayı ushın medicinalıq hám profilaktika institutlarınıń psixik ortalıǵınıń tásiri;
2) psixosomatik hám somatoatrrik óz-ara tásir etedi;
3) integenez (balalıq, óspirimler, jaslar, etuklik hám keshki), sonıń menen birge, sezimiy-ǵayratlı processlerde insan evolyutsiyası (shaxstıń shaxsı hám minez-qulıqı );
4) medicinalıq qarız, etika, medicinalıq sır máseleleri;
5) psixohygien (medicinalıq máslahátlar, shańaraq), sonday-aq, olardıń turmısı (jası tolıw, klassik), jınıslıq psixologiyada psixo-geniin shaxslar ;
6 ) ulıwma psixoterapiya.
Jeke klinikalıq psixologiya málim bir nawqastı úyrenedi, yaǵnıy :
1) psixik nawqaslarda intellektual processlerdiń qásiyetleri;
2) xirurgiya aralasıwı hám operatsiyadan keyingi dáwirde ótkeriletuǵın nawqaslardıń ruhshiligi;
3) túrli keselliklerge shalınǵan nawqaslardıń psixik qásiyetleri (júrek-qan tamır, juqpalı, ginekologik, ginekologik, teri hám basqalar );
4) esitiwdiń aynıwı kemshilikleri hám hk. Nawqaslardıń ruwxıylıqı ;
5) miynet, áskeriy hám sud ekspertizasi waqtında nawqaslardıń psixik qásiyetleri;
6 ) alkogolizm hám náshebent elementlar menen awırǵan nawqaslardıń psixikoti;
Do'stlaringiz bilan baham: |
