CHIRCHIQ DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
“Fizika va kimyo” fakulteti,
“Ilmiy va metodologik kimyo” kafedrasi
Kimyo o’qitish metodikasi yo’nalishi
IV bosqich 19/3-guruh talabasi
Isroilova Hilola Abdakim qizining
“Ta’lim va hayot o’rtasidagi bog’liqlik tamoyili asosida o’quvchilarda kimyo faniga bo’lgan qiziqishni shakllantirish” mavzusidagi
Bitiruv malakaviy ishi bo’yicha yarim yillik
HISOBOTI Ilmiy rahbar: Ilmiy va metodologik kimyo kafedrasi p.f.f.d.dotsent (PhD) Shayzakova D.A Ta’lim va hayot o’rtasidagi bog’liqlik tamoyili asosida o’quvchilarda kimyo faniga bo’lgan qiziqishni shakllantirish Mavzuning dolzarbligi: Hozirgi kunda maktab o’quvchilari orasida kimyo faniga bo’lgan qiziqish susayganini ko’p uchratishimiz mumkin. Buning sababi ularda bir savol bor: “Kimyo fanini o’rganish menga nima uchun kerak, uning menga nima foydasi bor?” . Ana shunday savollardan kelib chiqqan holda hayotiy faoliyatimizdan foydalanib, ta’lim va hayot o’rtasidagi bog’liqlik tamoyilidan foydalangan holda o’quvchilarda kimyo faniga bo’lgan qiziqishni oshirish zarur. Bugungi kunda ta’lim sohasida olib borilayotgan keng islohotlar o’quvchilarning bilim olishlari uchun yo’l ochib bermoqda. Ana shunday sharoitardan foydalangan holda o’quvchilarni o’z faniga qiziqtirish zamonaviy pedagogning eng muhim vazifasi hisoblanadi.
Tadqiqotning maqsadi: Tanish va notanish vaziyatlarda o’rgangan bilimlarni amaliyotda qo’llay olish malakasiga ega bo’lish uchun ta’lim va hayot o’rtasidagi bog’liqlik tamoyili asosida o’quvchilarda kimyo faniga bo’lgan qiziqishni shakllantirish. TADQIQOTNING VAZIFALARI: Metodik tahlillarni amalga oshirish uchun adabiyotlarni tahlil qilish.
Diagnostik usullarni tanlash va aniqlashtirish
Kimyoga qiziqish uyg’otish uchun imkoniyatlar yaratish mumkin bo’lgan vositalar majmuasini aniqlash.
Maktab o’quvchilarida kimyo faniga bo’lgan qiziqishnishakllanganligini aniqlash uchun tajriba ishlanmasini ishlab chiqish.
Pedagogika, psixologiya va kimyo o’qitish metodikasida ushbu mavzu muammosi holatini aniqlash.
BMI ning obyekti: Umumiy o’rta ta’lim
maktabidagi o’quvchilarda ta’lim va hayot o’rtasidagi bog’liqlik tamoyili asosida kimyo faniga bo’lgan qiziqishni shakllantirish jarayoni; BMI ning predmeti: Umumiy o’rta
ta’lim maktabining 7-8-9-11-sinf o’quvchilarida kimyo faniga bo’lgan qiziqishni amaliy tajribalar orqali shakllantirish ADABIYOTLAR TAHLILI Biz izlanishni boshlar ekanmiz tarixga nazar tashlamaslikning iloji yo’q. Tadqiqotlarning ilk bosqichlari ham tarixga borib taqaladi. Kimyo o`qitish metodikasida hayot bilan bog`liqlik tamoyilini amalga oshirish asosida kimyoga qiziqishni shakllantirish masalasi bir necha bor ko`tarilgan. Maktab o‘quvchilarining kimyo faniga bo‘lgan qiziqishini ta`lim va hayot o`rtasidagi bog`liqlik tamoyili asosida ularning bilish faolligini, qiziquvchanligini va mustaqil fikrlashini rivojlantirish zamonaviy maktabning eng muhim vazifasidir. Zamonaviy umumta'lim maktabining uslubiy adabiyotlari va amaliyotida bu masalaga katta e'tibor qaratilgan.
Mamlakatimizda ham jahonda ham kimyo o‘qitish metodikasi tarixida bu masala o‘quv dasturida boshqacha o‘rin tutgan.
Turli tarixiy davrlarda bu masalaga maktab kimyo kursida turlicha vaqt ajratilgan. Tarixiy sharoitga qarab o‘qituvchi faoliyati ham turli shakl va usullarga ega bo`lgan.
Kimyo o`qitish metodikasida kimyoning hayot bilan bog`lanishiga bag`ishlangan asarlar mavjud. I.M.Titova kimyo fani uchun o'quv motivatsiyasining turli jihatlarini yoritib bergan, G.V. Pichugina “Kimyo va insonning kundalik hayoti” kitobida inson hayoti sohasidagi kimyo bilan bog`liq muammolarga bag'ishlangan vazifalarni taklif qiladi, L.Yu.Alikberova tarixiy ma'lumotlarga va ko'rgazmali tajribalarga katta e'tibor bergan holda “Kimyo-jiddiy fan uni o’rganish oson emas, uni o’rganishning dastlabki bosqichida ma’lumotlar tushunarsiz bo’lsa, tez orada qolganlari ham tushunarsiz bo’lib qoladi va zerikishga olib keladi”-deb ta’kidlaydi. I.A.Linson kimyogarlarning eng yirik kashfiyotlari tarixi va usullarini ko'rib chiqadi. A.A.Jurin fanlar integratsiya masalasini o'rganadi. Izlanishlarga qaramay, hayot bilan bog'liqlik tamoyilini qo'llash asosida kimyoga qiziqishni shakllantirish masalasi hali to`liq o'rganilmagan. O‘qituvchilar va maktab o‘quvchilari o‘rtasida ushbu masala holatini o‘rganish ham shundan dalolat beradi.
Bu masalani tarixiy nuqtai nazardan ko'rib chiqish muhim ahamiyatga ega, chunki o'tmishda rad etilgan ko'plab o'qitish shakllari va usullari endi yangi ma'no kasb etmoqda va kimyoviy bilimlarni amaliy qo'llash nuqtai nazaridan aniq ko'rib chiqilmoqda. O'rganishni hayot bilan bog'lash zarurati doimo qayd etilgan.
Ta`lim va hayot o`rtasidagi bog'liqlik tamoyilining rivojlanishiga D.I.Mendeleev katta hissa qo'shgan bo'lib, “insonlar fanlardan bitta adabiy-klassik yo'nalish belgilagandan ko'ra ko'proq hayotiy foyda talab qilsalar, mavzuni aniqroq tushunadilar”- deb ta’kidlagan. D.I.Mendeleyev kimyo o‘qitish tamoyillari va usullarini ishlab chiqdi va unda o‘qitish o‘rganishga qiziqish uyg‘otish, o‘quvchilarning ijodiy faolligini uyg‘otishga asoslanishi kerakligini ta’kidladi.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT
