Taksonomik yoki sistematik birliklar

• MAVZU:TUBAN O‘SIMLIKLAR VA ULARNING AHAMIYATI.

• Reja

1.Taksonomik yoki sistematik birliklar.

2. Tuban o’simlik haqida umumiy tushuncha.

3. Tuban o’simliklarning asosiy bo’lim, sinf vakillariga ta’rif.

4.Tuban o’simliklarning o’ziga xos xususiyati, tarqalishi, ko’payishi va ahamiyati.

Taksonomik sistematik birliklar.

• O‘simliklar sistematikasidagi asosiy taksonomik birlik tur hisoblanib, u tabiatninig real hodisasidir. O‘xshash turlar – turkumga, o‘xshash turkumlar esa navbatdagi taksonomik birlik - oilaga, oilalar esa qabilaga, bir -biriga yaqin qabilalar esa sinfga, sinflar esa eng katta taksonomik birlik-bo‘limga birlashadi.

О‘simliklar dunyosi

Tur

Turkum

Oila

Qabila

Sinf

Bo’lim

Yer yuzida barcha o‘simliklar shartli ikki guruhga bo‘linadi: Tuban o‘simliklar (Thallobionta) va yuksak o‘simliklar(Kormobionta). Yer yuzida tuban va yuksak o‘simliklarning 500.000 ga yaqin turi ma’lum bo‘lib, shundan 533 ta oila va 13.000 turkumga mansub bo‘lgan 250.000 dan ortiq turi magnoliyatoifa yoki yopiq urug‘li o‘simliklar bo‘limiga mansub.

• Yer yuzida barcha o‘simliklar shartli ikki guruhga bo‘linadi: Tuban o‘simliklar (Thallobionta) va yuksak o‘simliklar(Kormobionta). Yer yuzida tuban va yuksak o‘simliklarning 500.000 ga yaqin turi ma’lum bo‘lib, shundan 533 ta oila va 13.000 turkumga mansub bo‘lgan 250.000 dan ortiq turi magnoliyatoifa yoki yopiq urug‘li o‘simliklar bo‘limiga mansub.

Yuksak va tuban o’simliklar

Tuban o‘simliklar tuzilishi jihatdan sodda bo‘lib, tanasi tallom, deb atalib, 1 hujayrali, koloniya yoki ko‘p hujayrali bo‘lishi mumkin. Barg, poya, ildiz kabi qismlarga ega emas. Shuningdek ma’lum vazifani bajarishga moslashgan to‘qimalarga ham ega emas. Ba’zi bir tuban o‘simliklar mikroskopik bo‘lsa, ba’zilarining tallomi esa 40m.gacha kattalikda bo‘lishi mumkin.

• Tuban o‘simliklar tuzilishi jihatdan sodda bo‘lib, tanasi tallom, deb atalib, 1 hujayrali, koloniya yoki ko‘p hujayrali bo‘lishi mumkin. Barg, poya, ildiz kabi qismlarga ega emas. Shuningdek ma’lum vazifani bajarishga moslashgan to‘qimalarga ham ega emas. Ba’zi bir tuban o‘simliklar mikroskopik bo‘lsa, ba’zilarining tallomi esa 40m.gacha kattalikda bo‘lishi mumkin.
• Tuban o‘simliklar quyidagi bo‘limlarga bo‘linadi:

• 1. Bakteriyalar (Bacteriophyta)
• 2. Ko‘k-yashil suvo‘tlari (Cyanophyta)
• 3. Yashil suvo‘tlar (Cheorophyta)
• 4. Sarik-yashil suvo‘tlar (Xantophyta)
• 5. Xara suvo‘tlar (Charophyta)
• 6. Parrofit suvo‘tlar (Pyrophyta)
• 7. Tillarang suvo‘tlar (Chrysophyta)
• 8. Diatom suvo‘tlar (Bacillariophyta yoki Diatomophyta)
• 9. Qo‘ng‘in suvo‘tlar (Phaeophyta)
• 10. Qizil suvo‘tlar (Phodophyta)
• 11. Miksomisentlar yoki shilimshiqlar (Myxophyta)
• 12. Zambrug‘lar (Mycorhyta, Fungi, Mycota)
• 13. Lishayniklar (Lichenes)