Suv xo‘jaligi va melioratsiya ishlarini mexanizatsiyalashtirish

376 – Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti 5450300 – “Suv xo‘jaligi va melioratsiya ishlarini mexanizatsiyalashtirish ” (7-8-semestr) ta’lim yo‘nalishi uchun «Gidromelioratsiya ishlarini tashkil qilish va texnologiyasi» fanidan 4-kurs talabalari uchun test materiallari

T.r.	Test savollari	To‘g‘ri javob
	«Texnologiya» iborasiga to’g’ri ta’rif bering.	*Texnologiya – materiallarga ishlov yoki qayta ishlov berish bilan bog’liq bo’lgan jarayonlar majmuini anglatadi
	«Ishni tashkil qilish» so’ziga to’g’ri ta’rif bering.	 Ishni tashkil qilish – so‘zi mexnatning barcha elementlarini (ishchilar va mashina - mexanizmlar mexnatini, ish qurollari va mablag’ni, ashyolar va buyumlarni, energiya va foydalanish mumkin bo’lgan boshqa manbalarni) oqilona muvofiqlashtirib maxsulot ishlab chiqarishga yo’naltirilgan tadbirlar majmuini anglatadi
	Texnik me’yorlash vazifalari nimalardan iborat?	 YUqoridagi ishlarning barchasi (A, V, S)
	Fotohisoblash – vaqt sarfini aniqlash usuli (texnik me’yorlash) qachon qo‘llaniladi?	*Fotohisoblash ish vaqti sarflarining belgilangan vaqt bo‘lagi mobaynidagi–qo‘lda bajariladigan, mexanizatsiyalashgan, siklli va uzluksiz qurilish jarayonlarining xamma turlarini hisoblash uchun qo‘llaniladi
	Xronometraj – vaqt sarfini aniqlash usuli (texnik me’yorlash) qachon qo‘llaniladi?	* Xronometraj qurilish jarayonlarining vaqti-vaqti bilan qaytarilib turadigan elementlari davomiyligini belgilash uchun qo‘llanadi
	Ish kuni fottografiyasi – ish vaqti sarfini aniqlash uchun kuzatish usuli qachon qo‘llaniladi (texnik me’yorlash) qachon qo‘llaniladi?	*Ish kuni fotografiyasi bekor turib qolishlar davomiyligi va sabablarini, ularni bartaraf qilish usullarini aniqlash maqsadida ish vaqtining ta’minlanganligi darajasini baholash uchun qo‘llanadi
	Texnik hisobga olish - ish vaqti sarfini aniqlash uchun kuzatish usuli qachon qo‘llaniladi (texnik me’yorlash) qachon qo‘llaniladi?	*Texnik hisobga olish mavjud me’yorlarni tekshirish maqsadida qo‘llaniladi
	«Vaqt me’yori» iborasiga ta’rif bering?	 Birlik xajmdagi ishni bajarishda yoki bir dona sifatli maksulotni ishlab chikarishda ishtirok etuvchi malakali ishchilar tomonidan sarflanadigan umumiy vakt mikdori (10, 100, 1000 m^3gsoat yoki m^3gish kuni)
	«Mashina vaqti me’yori» iborasiga ta’rif bering?	 Birlik xajmdagi ishni bajarishda yoki bir dona sifatli maxsulotni tayyorlashda mashina ishlashi lozim bulgan vakt mikdori (10, 100, 1000 m^3gsoat yoki m^3gsmena)
	«Ishlab chiqarish me’yori» nimani anglatadi?	 Birlik vaqt davomida (bir soatda yoki smenada) malakali ishchi tomonidan bajarilishi lozim bo’lgan ish xajmi yoki maxsulot miqdori
	“Materiallarni sarflash me’yori” tushunchasi ostida nima tushuniladi?	*Materiallar me’yori – bu ularning ishlar xajmi yoki mahsulot birligiga talab miqdori
	Me’yoriy xujjatlarda (SHNQ 4.02.01-04) kabul kilingan sinflanishga asosan qurilishda gruntlar qaysi ko’rsatgichga bogliq xolda guruxlarga bo’linadi?	 Gruntga ishlov berish murakkabligiga
	Gruntlar massasi muvozanati – nima?	 Qazilma va to’kma orasida gruntlarning teng taqsimlanishini ko’rsatuvchi xujjat
	Ish xajmlari qanday klassifikatsiyalanadi?	 Loyixaviy va bajarilgan ish xajmlari
	Qurilish ishlari kaysi belgilari bo’yicha farqlanadi?	 Ishlov beriladigan material turi va ish oxirida tayyorlanadigan maxsulot bo’yicha
	Qurilish ishlarini bajarish uchun qaysi resurslar talab qilinadi?	*Qurilish mashinalari va mexanizmlari, mablag‘lar, ishchi kuchi, qurilish materiallari
	«Yer» va «Beton» ishlari kaysi belgilari buyicha klassifikatsiyalanadi?	 Ishlov beriladigan material turi bo’yicha
	Kanallar dambalari qaysi inshootlarga kiradi?	 Sifatli va doimiy inshootlarga
	Ochiq konlar va zoxiralar qaysi inshootlarga kiradi?	Profilsiz va vaqtinchalik inshootlarga
	Usimlikli faol katlamdan kirkib olinib tuplangan tuproktepalar kaysi inshootlarga kiradi?	Profilsiz va vaqtinchalik inshootlarga
	Yer usti inshootlari qaysi belgilari bo‘yicha klassifikatsiyalanadi?	*Tabiiy yuzaga nisbatan joylashuvi bo‘yicha, xizmat muddati bo‘yicha, vazifasi bo‘yicha
	Yer ishlarini bajarishning qaysi usullari mavjud?	 Mexanik, gidravlik, portlatish va kul kuchida bajarish usuli
	Yer ishlarini bajarish qaysi jarayonlardan tashkil topgan?	Gruntni qazish, tashish va joylashtirish
	Yer ishlarida kaysi jarayon etakchi xisoblanadi?	Gruntni qazish
	Qaysi ko’rsatkich bir chumichli ekskavatorning asosiy tavsifnomasi xisoblanadi?	 Ekskavator cho’michining sigimi va og‘irligi
	Bir cho’michli ekskavatorning qaysi o’tish turlari mavjud?	Ro’paradan va yon tomondan gruntga ishlov berish
	Qazish joyi, deganda nima tushuniladi?	*Ekskavator joylashgan maydonchani xisobga olgan xolda ekskavatorning ish zonasi, bir joydan tortib olinadigan tuproq massivi bir qismi, va yuk solinishi uchun trasport vositalari turadigan maydoncha
	Ekskavatorning qanday ishlab chiqarish samaradorligini ekspluatatsion, deb ataladi?	*Ekskavatorning konkret sharoitlarda ishlashida muqarrar bekor turishlarni hisobga olgan holda o‘rtacha faktik ishlab chiqarish samaradorligi
	Bir kovshli ekskavatorning ekspluatatsion ishlab chiqarish samaradorligi qaysi formula bo‘yicha aniqlanadi? Bunda: q – ekskavatoir kovshi sig‘imi, m^3.; Kn – kovshning to‘lish koeffitsienti; Kr^1 – yumshoq tuproq xajmini uning tabiiy zichligi xolatidagi dastlabki xajmiga keltirish koeffitsienti;n – ekskavatorning 1 minutdagi ish sikllarining soni; Kv – o‘zida sof ish vaqtining jami sarflangan vaqtga nisbatini aks ettiradigan mashina ish vaqtidan foydalanish koeffitsienti;	* Pe = 60 q Kn Kr^1 n Kv m^3/chas