Invertaz (b-fruktofuranozidaza, saxaroza) saxaroza disaxaridining monosaxaridlarga - glyukoza va fruktozaga gidrolizlanishini (yo'q qilinishini) katalizlovchi ferment preparatidir.
Invertaz ferment preparati Penicllium canescens shtammini yo'naltirilgan chuqur fermentatsiyalash, so'ngra fermentni ishlab chiqaruvchi shtammdan ajratish, tozalash va konsentratsiyalash natijasida hosil bo'ladi.
Invertaz saxaroza eritmalaridan (qamish yoki lavlagi qand siroplari) teskari sirop ishlab chiqarish uchun texnologik vosita sifatida ishlatiladi.
Preparat 80-100% gacha bo'lgan shakarning parchalanishi bilan teskari siropni olish imkonini beradi, natijada glyukoza va fruktoza teng miqdorda bo'lgan aralashma hosil bo'ladi.
Kislota kimyoviy inversiyasidan farqli o'laroq, fermentativ gidroliz ko'proq boshqariladigan va barqaror jarayon bo'lib, natijada toza yakuniy mahsulot (gidroksimetilfurfural kabi kiruvchi yon mahsulotlar darajasini kamaytiradi).
Invertase ferment preparati qandolat sanoatida oziq-ovqat qo'shimchasi sifatida ishlatiladi (u qandolatchilikda va meva sharbatlari va murabbo ishlab chiqarishda in situ ishlatiladi).
Optimal pH (5,5) va haroratda (50 ° C dan yuqori) shakar inversiyasi sirop konsentratsiyasiga, ferment dozasiga va kerakli konversiya darajasiga (odatda "o'rtacha shakar inversiyasi" uchun 66% dan) qarab 24 soat ichida sodir bo'ladi. "To'liq shakar inversiyasi" uchun 100%).
Shirin plombalarning suvni ushlab turish qobiliyatini oshirish: saxaroza yuqori bo'lgan ovqatlar saqlash vaqtida namlikni yo'qotadi. Bu sukrozning kristallanishiga olib keladi va shirin plomba qotib qoladi, bu esa saqlash muddatini sezilarli darajada kamaytiradi. Invertazni plombaning boshqa tarkibiy qismlariga 1 kg saxaroza uchun 2-3 ml dozada qo'shilishi bir hil taqsimlanishini ta'minlaydi va mahsulot sifatini yaxshilaydi.
Saxaraza fermenti Klassifikatsiyasi
Saxaraza(β – D-fruktofuranozid – fruktogidrolaza KF 3.2.1.26.)
Sinf: 3- Gidrolazalar sinfiga mansubligini bildiradi.
Kichik sinf: 2. – Glikozil birikmalarga ta’sir etadi.
Kenja sinf:.1. – Glikozidlar gidrolazalar
Tartib raqami: 26. – β – D – fruktofuranozid - fruktogidrolaza
Formulasi
Saxaraza (invertaza) fermentini birinchi 1870-yilda V.V.Pashutin hayvonlar ichagida aniqlagan va ajiratib olgan.
Shuningdek saxaraza fermentini Vilshtatter tomonidan ham kristall shaklda ajratib olingan.
Saxarozani aniqlashda shakarqamish qandi inversiyasi yordamida polimetrik tahlil yoki trammer namunasidan foydalaniladi.
Saxarozalarni parchalovchi fermentlarni achitqi manbalaridan oladilar. 1894-yilda Dyure xamirturush saxarozasi bilan ishlab ishlagan.
Saxaraza- glikozil- gidralazalarning yirik guruhi bo’lib, ular saxaroza molekulasini glukoza va fruktozaga parchalaydi.Ko’pincha keng subustrat spetsifikligiga ega. Saxaraza ferment oshqozon osti bezi va ingichka ichak shilliq qavatida sintezlanadi.
Subustrat molekulasining aniqlanishiga ko’ra saxaraza guruhlari β- fruktozidazalar va a- glukozidaza larga bo’linadi.
Bunda tashqari saxarozani parchalash xusiyatiga ko’ra quyidagi fermentlar ham ega: