Sabaq islenbesi

Nõkis qalaliq XBBne qarasli 27-sanli uliwma orta bilim beriw mektebiniñ Fizika ãmeliyatshisi Dauletbaeva Dilfuzanıń 6-g klasqa Fizika pãninen <>degen temadaği jazğan bir saatliq

SABAQ ISLENBESI

Klass: 6-g

• Sabaqtiñ temasi: Linzalar haqqinda túsinik
• Sabaqtiñ maqseti: taza tema boyinsha oqiwshilarğa bilim beriw
• Bilim beriwshilik maqseti: Linzalar menen tanısıw,olardıń ámeliyatta qollanılıwı hóm optikalıq kúshin anıqlaw.
• Tãrbiyaliq saat: Fizika pãnine qiziğiwshiliq
• Rawajlandiriwshiliq maqset:Mãsele sheshiw hãm erkin pikirlew qãbilyetin rawajlandiriw
• Sabaq tūri :lekciya
• Sabaq qurallari: Suwretli plakatlar, sūwretler

Sabaqtiñ xronologiyaliq dūzilisi

	Sabaqtiñ basqishlari	Waqit
1	Shõlkemlestiriw bõlimi 3	2 min
2	Ūyge tapsirma soraw	10 min
3	Õtilgen temalardi bekkemlew oyinlar sholkemlestiriw	10min
4	Taza temani tūsindiriw	15 min
5	Taza temani bekkemew	5 min
6	Oqiwshilardi bahalaw	2 min
7	Ūyge tapsirma	1 min

Sabaqtiñ barisi 1. Shõlkemlestiriw bõlimi: Sãlemlesiw .Nãwbetshilikti aniqlaw. Klastiñ tazaliğin tekseriw.Nãbetshiler arqali oqiwshilardi barlaw. Taza temani hãm sãneni doskağa jaziw.Taza temani doskağa jaziw , slayt, plakat suwretler arqali tūsindiriw. Ūyge tapsirmani aytiw hãm doskağa jaziw.

2. Ótilgen tema mazmuni:Tegis ayna haqqinda tūsinik beriñ. 1)Sferalıq aynalar degende neni túsinemiz 2)Sferalıq aynalardıń túrleri? 3)Sferalıq bet orayı hám ayna fokusı betlese me?

3. Õtilgen temani bekkemlew ushin kartichkalar hãm sorawlar beriw . 1.Jorımal súwretleniw degende neni túsinemiz? 2.Tájiriybede sferalıq aynalardıń fokusı qalayınsha tabıladı? 3.Oyıs aynada úlkeygen súwretleniwdi alıw ushın buyımdı qay jerge qoyıw kerek?

Taza temaniñ mazmuni

Eki yaki bir tárepi sferalıq bet penen shegaralanǵan móldir denege linza delinedi

Ádette linzalar shiysheden jasaladı.Ortanǵı bólegi shetki bólegine qaraǵanda qalıń bolǵan linzalar dóńes,juqa bolǵanları oyıs linzalar delinedi. Sferalıq betlerdiń O1 hám O2 oraylarınan ótetuǵın tuwrı sızıq linzanıń bas optikalıq kósheri delinedi.Optikalıq kósherde bolǵan linza orayındaǵı noqat linzanıń optikalıq orayı dep ataladı. Dóńes hám oyıs linzalardan nurdıń ótiwi hár túrli boladı. Dóńes linzanı alıp, onı Quyash nurına tik halda uslayıq. Linzadan ótken nurdı dápter betine túsireyik. Linzanı joqarıǵa yaki tómenge jılıstırsaq, qaǵaz tindegi jaqtı daq kishireyip, noqatqa aylanadı hám onnan tútin shıǵadı. Demek,linzadan ótken nurlar bir noqatqa toplanadı.Bul noqatqa linzanıń fokusı (F) delinedi.

Linzanıń optikalıq orayınan usı noqatqa shekem bolǵan aralıq linzanıń fokus aralıǵı delinedi.Linzaǵa keri baǵıtta parallel nurlar túsirilse, olar ekinshi tárepte toplanadı. Sonlıqtan hár qanday linzada eki tárepinde birewden fokus boladı.Oyıs linza menen usınday tájiriybe ótkerilse, nurlar kerisinshe shashırap ketedi

Linzanıń fokus aralıǵına keri bolǵan shama linzanıń optikalıq kúshi delinedi:

D=

formula menen ańlatıladı

Sabaqti bekkemlew ushin sorawlar.

1.Linzalardan qay jerlerde paydalanıladı?
2. Linza suwǵa tolıq túsirilse, onıń optikalıq kúshi qalay ózgeredi?
3. Linzanıń bas fokus aralıǵın ámelde qalay anıqlaw múmkin?