Reja: Metall qoliplarda quyma olish texnologiyasi asoslari

5– Mavzu: Quyma olish usullari. metall qoliplarda (kokil) quyma olish. Bosim ostida quyma olish.
Reja:
1. Metall qoliplarda quyma olish texnologiyasi asoslari.
2. Quymalarni bosim ostida olish.
3. Markazdan qochma usulda quyma olish.
4. Quymalarda uchraydigan nuqsonlar, ularning hosil bo‘lish sabablari va oldini olish tadbirlari.
5. Rangli metall qotishmalari va ulardan quymalar olish xususiyatlari: mis, alyuminiy, magniy.
Tayanch so‘z va iboralar:

Qiyin eriydigan metall -	Yerish xarorati toza temir erish xaroratidan (1530S) yuqori metall.
Cho‘kish bo‘shlig‘i -	Suyuq metallni qotish jarayonida kirishishi natijasi.
Tob tashlash -	Suyuk metallni kristallanishi davrida yoki qotib bo‘lgandan so‘ng deformasiyalanishi- qiyshayishi.

23.1. Shablon yordamida qolip tayyorlash.
Bu usul qo‘lda tayyorlash usulining bir turi. U aylanish yuzasi shaklidagi quymalar uchun qo‘llaniladi. Usul 1ta quyma uchun yoki kam seriyali mahsulot yshlatiladi. Bunda qimmatbaxo model yasash operatsiyalari yo‘q. Asosiy operatsiyalar (rasm).
Tovan tagi 1 yerga o‘rnatilgan. Unga vertikal 2-shpindel qiydirilgan. Tagiga koks tashlanib, gaz chiqishi uchun truba o‘rnatilgan. Shablon 4 shpindelga planka 3 orqali o‘rnatilgan. Shibbalangan qolip aralashmasi ustig‘a o‘rnatiladi-bular. So‘ng shablon 4 shpindel 2 atrofida aylantiriladi, qolip aralashmasi kiriladi va qolipning ustki yuzasi hosil bo‘ladi.
Shablon va planka olib tashlanadi va ustki yuza ustig‘a yupqa kogoz sepiladi. Opoka o‘rnatilib, quyish sistemasi o‘rnatilib, kogoz ustig‘a qolip aralashmasi shibbalanadi. Qolipning ustki qismi tayyor.

Qolipning ustki qismi shpindeldan chiqarilib, bir chetga olib qo‘yiladi. Kogoz olib tashlanib, shpindelga planka vositasida ichki yuza oluvchi shablon o‘rnatiladi va shpindel atrofida aylantirib, yana qolip aralashmasi kirib tashlanadi. Bunda quymaning ichki yuzasi hosil bo‘ladi. [Shablon, planka, shpindel olib tashlanadi. Shpindel qoldirgan teshik aralashma bilan shibbalanadi. Chetga olib qo‘yilgan ustki yuza qolipni o‘z upichi qo‘yiladi. Qolip tayyor.