Referat tayyorladi: Qabul qildi

107-22-TPI - guruh talabasi
_______________________________________________________
_________________________________________________fanidan
Mavzu:

REFERAT

Tayyorladi: _____________________________
Qabul qildi: _____________________________

Mavzu: Tuproq gigiyenasi, tuproq gigiyenik epidemiologik ahamiyati.

Reja:

1. 
   Tuproq gigiyenasi haqida tushuncha.
   
2. 
   Tuproqning gigiyenik ahamiyati haqida tushuncha.
   
3. 
   Tuproqning epidemiologiya ahamiyati haqida tushuncha.
   

Tuproq gigiyenasi haqida tushuncha.
Yer kurrasining ustki qatlami tuproq deb ataladi. Tuproq juda ko‘p miqdordagi mikroorganizmlar yashaydigan, mineral hamda organik zarrachalar qo‘shilmasidan iborat yer qobig‘i g‘ovak yuza qatlamining unumdor qismidir. Tashqi muhitning asosiy elementlaridan bo‘lgan tuproq va unga yoyilib ketgan tog‘ jinslari (zamin, yer) kishilar sog‘ligi va hayotining sanitariya sharoitlariga katta ta’sir ko‘rsatadi. Yerdagi o‘simliklarning turi, ularning kimyoviy tarkibi va yerosti suvlarining kimyoviy tarkibi tuproq turiga, ularning kimyoviy tarkibiga bog‘liq.
Sanoat korxonalari, kommunal xo‘jaligi chiqindilari hamda qishloq xo‘jaligida qo‘llaniladigan pestitsidlar ta’sirida yer, suv, havo muhiti keskin o‘zgarishi va bu esa, o‘z navbatida, olinadigan hosilning kimyoviy tarkibiy me’yorini ma’lum miqdorda o‘z- gartirishi mumkin. Atmosferaning radioaktiv moddalar bilan iflos- lanishi va uning yerga tushishi esa yanada xavflidir. Shu nuqtayi nazardan insoniyat va ko‘pchilik taraqqiy etgan davlatlar orasida tashqi muhitni ifloslanishdan saqlash muhim muammo bo‘lib qolmoqda. Tuproq qatlami yer kurrasi bilan atmosfera o‘rtasidagi muvo- zanatni — murakkab moddalar almashinuvi, energiya ajralishini hamda biosferadagi jonivorlarning yashash tarzi mutanosibligini saqlab turadi. Har qanday salbiy ta’sir tashqi muhit tabiiyligiga putur yetkazishi mumkin.
Organizmga tuproq orqali zaharli moddalar tushishining biologik tarixini quyidagicha ifodalash mumkin:

1. 
   Odam — tuproq, bunda patogen mikroblar, gijja va uning tuxumlarining organizmga tushishi katta xavf tug‘diradi, bunday sharoit shaxsiy gigiyena qoidalarini qo‘pol buzilganda kuzatiladi.
   
2. 
   Tuproq — atmosfera havosi — odam. Bunday hol tuproq- ning yuqori darajada organik birikmalar, atmosferaning radioaktiv moddalar hamda zaharli birikmalar bilan bulg‘anishi natijasida organizmga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
   
3. 
   Tuproq — yerosti suvlari — odam. Tuproq tarkibidagi tuzlar, radioaktiv moddalarning suv bilan yerosti suvlariga qo‘shilishi va bu suvning iste’mol qilinishi kasallikka sabab bo‘lishi mumkin.
   
4. 
   Tuproq — yerosti suvlari — ochiq suv manbalari — odam. Katta shaharlarda atmosferaning sanoat chiqindilari bilan ifloslanishi, qishloq joylarida pestitsidlarning yerosti suvlari orqali yer sathidagi ichiladigan suv manbalariga qo‘shilishi o‘z salbiy ta’sirini ko‘rsatishi mumkin.
   
5. 
   Tuproq — ochiq suv manbalari — odam. Yog‘ingarchilik natijasida ochiq suv manbalarining ifloslanishidan kelib chi- qadigan kasalliklar.
   
6. 
   Tuproq — ochiq suv manbalari — baliq — odam. Zaharli birikmalar, radioaktiv moddalar bilan ifloslangan suvdagi baliq- larni iste’mol qilganda zaharlanish mumkin.
   
7. 
   Tuproq — qishloq xo‘jalik mahsulotlari — odam. Kimyoviy tarkibi buzilgan tuproqda yetishtirilgan qishloq xo‘jalik mah­sulotlari iste’mol qilinganda zararli ta’sirlanish mumkin.
   
8. 
   Pestitsidlar, radioaktiv moddalar bilan zararlangan yem- xashak berib boqilgan hayvonlarning suti va go‘shti turli kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin.