Referat mavzu: Atom tuzilishi

---

OʼZBEKISTON RESPUBLIKАSI  

OLIY VА OʼRTА MАXSUS TАЪLIM VАZIRLIGI 

 

ISLOM KАRIMOV NOMIDАGI  

TOShKENT DАVLАT TEXNIKА UNIVERSITETI  

OLMАLIQ FILIАLI 

 

 

 

 

 

 

 

 “Matematika va tabiiy-ilmiy fanlar” kafedrasi 

“Fizika” fanidan 

 

REFERAT 

Mavzu: 

Atom tuzilishi

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Guruh: 1Bs-20 Met. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bajardi: Pozilov Oybek. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Qabul qildi: Irkabayev J. 

 

 

 

 

Olmaliq 2021 yil 

---

Atom tuzilishi

 

Reja: 

1.  Atom tuzilishi haqida umumiy tushuncha. 

2.  Atomning yadroviy tuzilishi. 

3.  Atomlar spektri. 

4.  Nurning kvant nazariyasi. 

5.  Elektron qavatlarning Bor nazariyasi bo’yicha tuzilishi. 

6.  Foydalanilgan adabiyotlar. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

Atom tuzilishi haqida umumiy tushuncha 

Fanga  uzoq  vaqt  atomlar  bo’linmasdir  degan  fikr  uzoq  vaqt  hukm 

surgan.Atomlar  mayda  qismlarga  bo’linmaydi  deb  hisoblangan.Ayni  element 

boshqa elementlarga aylanmaydi deb qaralgan. 

Lekin  X1X  asr  boshlarida  ingliz  fizigi Dj.  Tomson atomning  eng  kichik 

bo’lagi  elektronni  topdi.Elektron  atomning  eng  kichik  zarrachasi  bo’lib  u  manfiy 

zaryadga  ega.uning  massasi  9,1095  10

-28

 g/  ga  teng.  Uning  atom  massasi  vodorod 

atomining massasidan 1843 marta kichik.Elektronning zaryadi -1. 

Elektronlar  manfiy  zaryadlangan  atomlar  esa  elektroneytral.Demak  atomlarda 

musbat zarydlangan zarrachalar  ham bor.Atomlar  yana  ham kichik zarrachalardan 

iborat  ekanligi  radioaktivlik  hodisasi  ochilgandan  so’ng  aniqlandi/  Radioaktivlik 

hodisasi 1896 y. Fransus olimi Anri Bekkerel tomonidan ochildi.U uran va uning 

birikmalarini ko’zga ko’rinmas nurlar tarqatishini aniqladi. 

Hozirgi 

paytda 

uch 

xil 

radioaktiv 

nurlar 

borligi 

aniqlangan. 

Bular  a, b  va g nurlardir.bu nurlar magnit maydoni ta’sirida  3 qismga ajraladi. 

  a– nurlar  magnit  maydonida  manfiy plastinkaga qarab og’adi,demak ular  musbat 

zaryadlangan.Har 

qausi   a - 

zarracha 

gelyi 

atomlaridan  2 

ta 

elektron 

yoqolishidan  hosil  bo’lishi  aniqlangan.Shuning  uchun  ularning  zaryadi  +2  atom 

massa geliyning atom massasiga tengdir. 

  a –zarrachalar havodagi elektronlarni biriktirib geliy atomlariga aylanadi. 

b - nurlar elektronlar oqimidan iboratdir. 

 Ular magnit maydonida musbat qutbga qarab og’adi.ularning harakat tezligi 200000 

km| sek/ni tashkil etadi. 

g -  nurlar 

qisqa  elektromagnit  to’lqinlaridan  iborat.Ular  zaryadga  ega 

emas.Radioaktiv bo’linish o’z o’zidan katta miqdorda energiya chiqishi bilan boradi. 

  

---