Ranking, atamalarni baholash va vektor modeli Tayyorladi: Buzurukov Bahodir

Ranking, atamalarni baholash va vektor modeli

Tayyorladi: Buzurukov Bahodir

Shonazarova shaxzoda

Reja:

• Ranking
• Parametrik zonalar
• Vektor modeli

Ranking nima va nima uchun kerak

• Qidiruv jarayonida berilgan so’rov va ularga mos dokumentlarni topish kerak bo’lsin. Qidiruv natijasida bizga minglab natijalar qaytishi mumkin. Ushbu natijalarni hammasini ko’rib chiqishga insonning umri ham yetmasligi mumkin. Bu muammoning yechimi ranking hisoblanadi. Agar natijalar muximligi, mosligi va ko’p murojat qilinganligi bo’yicha tartiblab chiqilgan bo’lsa biz o’zimizga kerak ma’lumotni tezda topishimiz mumkin bo’ladi. Ranking deb manashu tartiblashga aytiladi. Bunda dokument har bir so’rov uchun rangkga ega bo’ladi.

Ranking jarayoni

• Ushbu jarayon 3 ta asosiy ideyadan tashkil topgan:
• Parametrik va zona indekslarini yaratib olish
• Termenning kelib chiqish statistikasiga asoslanib uning dokumentda axamiyatini xisoblash
• Har bir dokumentni vektor deb hisoblab berilgan so’rovda uning vektorini hisoblash va vektor fazo modeli orqali rangk berish.

Parametrik zonalar

Parametrik zonalar

• Dokumentlarda metadatalarda dokument parametrlari saqlanadi. Masalan aftor, post qilingan sana, dokument kodlash tizimi va hokazolar.

Parametrik zonalar

• Berilgan so’rovni deb olamiz dokumentni esa deb olamiz. Ranking funksiyasi shu ikkita (q,b) qiymatlarni qabul qiladi va tegishlilikni [0,1] oraliqda qaytaradi.
• Har bir dokumentda ta parametrik zona og’irligi mavjud bo’ladi. Bu zonalarga tegishli og’irlik deb olganimizda o’rinli bo’ladi.
• Agar s deb bulev qiymatini olsak. Bunda s bulef faqat 0 yoki 1 qiymatni qabul qiladigan o’zgaruvchi bo’lib agar dokumentda barcha atamalar bo’lsa 1 qiymatini aks holda 0 qiymatini qabul qiladi.
• Shunda biz parametrik zonani deb tasvirlashimiz mumkin bo’ladi.
• Rangking deb – tartiblangan bulev qidiruviga aytiladi.

•