Рахбарлик услублари

Рахбарлик услублари

2

РАҲБАРЛИК УСЛУБИ, БЕЛГИСИ ВА БЎЙСУНУВЧИЛАРГА НИСБАТАН МУНОСАБАТИГА ҚАРАБ, БАРЧА РАҲБАРЛАРНИ ҚУЙИДАГИ УЧ ТУРГА АЖРАТИШ МУМКИН

АВТОКРАТИК РАҲБАРЛАР
ДЕМОКРАТИК РАҲБАРЛАР
ЛИБЕРАЛ РАҲБАРЛАР

АВТОКРАТИК РАҲБАРЛАР

• Бу турдаги рахбар қул остидагиларнинг фаолияти учун жавобгарликни уз зиммасига тулиқ олади.
• Айрим холларда буйсунувчиларнинг маданий даражаси пастлиги, ахлоқсизлиги сабабли автократик бошқарув услубини танлаб олиш хам иш бериб қолиши мумкин

• Хамма мавжуд ахборотларни ўзи орқали ўтказишга харакат килади. Жамоа аъзоларини бевосита мулоқотда бўлишини чеклаб қўяди. Узининг ноўрин харакатларини танқид қилинишига чидай олмайди. Узига буйсунувчиларнинг харакатларини кескин равишда танқид қилишни яхши кўради. Бундай рахбар одатда, кўп гапиришни ёқтирмайди, лекин буйсунувчилари билан муомалада булганда унинг рахбарлик ғурури баландлиги, узини катта тутиши сезилиб туради. Одатда автократ рахбарлар узига буйсунувчилари олдида қовоғи солинган кайфиятда булади.

Ижобий жихатлари
Салбий жихатлари

ДЕМОКРАТИК РАҲБАР

• бошқариш функцияларини жамоа фикри билан ҳисоблашиб амалга оширади;
• ишлаб чиқаришни бошқаришга ходимларни жалб қилади, уларнинг билдирган фикрига қулоқ солади,
• улар билан маслаҳатлашади, ижобий томонларини инобатга олади;
• барча билан баробар ва самимий муносабатда бўлади, устунлигини билдирмайди;
• буйруқ бериш йўли билан эмас, балки ишонтириш услубида иш тутади;
• бўйсунувчиларнинг шахсий ташаббуси, ижодий фаолиятини ривожлантиради ва жамоада ўртоқлик ва ишчан муҳитни яратади

• Айрим ходимлар уз фикрларини утказиб олиш учун харакат килади.
• Ходимларда рахбарга яхши куриниш рухи ривожланади.

Ижобий жихатлари
Салбий жихатлари

ЛИБЕРАЛ РАҲБАР

суистеъмолларга бевосита йўл қўймайди

• иродасиз, ташаббуссиз бўлади
• ўз зиммасига масъулият олишни ёқтирмайди;
• ишни ўз ҳолига ташлаб қўяди;
• идорага нисбатан қатъи бўлишдан ҳайиқади;
• ўзини ҳаддан ташқари эҳтиёт қилади;
• бирор ходим билан ҳам алоқани бузишни истамайди;
• талабчан эмас,суст назорат қилади;

Салбий жихатлари
Ижобий жихатлари
бундай раҳбар ташқаридан кўрсатиладиган таъсирга мойиллиги билан кўзга ташланиб туради

белгилар	Авторкратик рахбар	Демократик рахбар	Либерал рахбар
Карор қабул қилиш	Яккабош, жамоа фикри билан хисоблашмайди	Жамоа фикри билан хисоблашади	Курсатмага биноан иш тутади
Қарор ечимларини бўйсунувчиларга етказишда	Ёзма ва оғзаки буйрук оркали	Таклиф оркали	Илтимос килиш, ялиниш орқали
Маъсулиятни тақсимлашда	Тўла тукис рахбар кулида	Ваколатга биноан	Тула-тукис ижрочиларнинг фикрига биноан
Бўйсунувчиларнинг ташаббускорлигига	Йўл қўяди	Рағбатлантиради ва фойдаланади	Тўла-тўкис таянади
Кадрларни танлашда	Кучли рақобатчилардан қутилиш тарафдори	Ишчан, билимдон ходимларга мўлжал олади ва уларни ўсишига ёрдам беради	Бепарво
Билимга бўлган муносабатда	Ҳамма нарсани ўзим биламан деб ҳисоблайди	Муттасил ўқийди ва буйсунувчилардан хам талаб қилади	Эътиборсиз, бепарво
Муомалада	Салбий, масофа сақлайди	Ижобий мулоқатда, киришимли ва фаол	Ташаббус кўрсатмайди
Бўйсунувчиларга нисбатан	Кайфиятига қараб муомала қилади, асабли	Хар хил, талабчан, хайрихох, андишали	Талабчан эмас, мулойим
Интизомга нисбатан	Қаттиқ, расмий	Мақсадга мувофиқ талаб қилади	Юмшоқ, юзаки
Рағбатлантиришга нисбатан	Онда-сонда рағбатлантириб, тез-тез жазолаш тарафдори	Онда-сонда жазолаб, тез-тез рағбатлантириш тарафдори	Аниқ мўлжали йўқ