Qishloq xo’jalik mahsulotlarini sifatini baxolash

Qishloq xo’jalik mahsulotlarini sifatini baxolash

Бажарди: Тошпўлатов Э
Mavzu: Qishloq xoʼjalik maxsulotlarining fizik xossalari.

Qishloq xoʼjaligi maxsulotlari sifati turli yoʼllar bilan tekshiriladi. Shu mahsulotlarga tegishli standartlar va ularni koʼrsatmalariga koʼra ular organaleptik ximiyaviy, fizik biologik va mikrobiologik tekshirishlar natijasida belgilanadi. Mahsulotlarga organaleptik jihatdan baho berish. Agar mayda asboblarni eʼtiborga olmaganda maxsus bir asbob-uskuna talab qilmaydi. Boshqa tekshirishlarni esa laboratoriyalarda maxsus asbob-uskunalar yordamida, tekshirilayotgan metodik usullarga xos boʼlgan ishlar, tadbirlar va ximikatlar yordamida mutaxassislar tomonidan olib boriladi.

• Qishloq xoʼjaligi maxsulotlari sifati turli yoʼllar bilan tekshiriladi. Shu mahsulotlarga tegishli standartlar va ularni koʼrsatmalariga koʼra ular organaleptik ximiyaviy, fizik biologik va mikrobiologik tekshirishlar natijasida belgilanadi. Mahsulotlarga organaleptik jihatdan baho berish. Agar mayda asboblarni eʼtiborga olmaganda maxsus bir asbob-uskuna talab qilmaydi. Boshqa tekshirishlarni esa laboratoriyalarda maxsus asbob-uskunalar yordamida, tekshirilayotgan metodik usullarga xos boʼlgan ishlar, tadbirlar va ximikatlar yordamida mutaxassislar tomonidan olib boriladi.
• Mahsulotlarni sifatini organaleptik jihatdan tekshirish usuli tovarga sezgi organlari yordamida baho berishdan iboratdir. Mahsulotni koʼrish, hidlash, ushlab koʼrish, mazasini tatib koʼrish, quloq solib koʼrish va boshqalar. Organaleptik usullar maʼlum darajada subʼektiv usuldir. Organaleptik usulda tekshiruvchilardagi sezgi organlari ayrim shaxslarda bir darajada boʼlmaydi.

Bu ball belgilari bilan ifodalanadi. Oziq-ovqat mahsulotlari sifatini muntazam ravishda tekshirib borish va baho berish uchun juda koʼp ball koʼrsatkichlari bor. Mahsulotlarga ball bilan baho berishda ballarning umumiy soni koʼrsatkichlari boʼyicha boʼlinadi.

• Bu ball belgilari bilan ifodalanadi. Oziq-ovqat mahsulotlari sifatini muntazam ravishda tekshirib borish va baho berish uchun juda koʼp ball koʼrsatkichlari bor. Mahsulotlarga ball bilan baho berishda ballarning umumiy soni koʼrsatkichlari boʼyicha boʼlinadi.
• Masalan: sariyogʼʼga beriladigan baho 5 ta koʼrsatkich boʼyicha oʼtkaziladi: taʼmi va hidi boʼyicha, konsistentsiyasi boʼyicha, qayta ishlangani va tashqi koʼrinishi boʼyicha, rangi boʼyicha, tuzilishi va oʼrab-joylanishi boʼyicha. Bu koʼrsatkichlar ichida eng muhim ahamiyatga ega boʼlganlari – yogʼning taʼmi va hididir.

Ball koʼrsatkichi bilan baho berish

Sifati baholanayotgan mahsulotlar bir qatorga qoʼyiladida ularni bir-biriga taqqoslab baho beriladi. Har bir mahsulot namunalari sifatiga qarab yo tobora yaxshilanib boriladigan yoki borgan sari sifati pasayib boradigan tartibda bir qatorga qoʼyiladi. Bu usul yordamida mahsulotlarni saqlash sharoiti ularning sifatiga qanday taʼsir etishini ham aniqlash mumkin.

• Sifati baholanayotgan mahsulotlar bir qatorga qoʼyiladida ularni bir-biriga taqqoslab baho beriladi. Har bir mahsulot namunalari sifatiga qarab yo tobora yaxshilanib boriladigan yoki borgan sari sifati pasayib boradigan tartibda bir qatorga qoʼyiladi. Bu usul yordamida mahsulotlarni saqlash sharoiti ularning sifatiga qanday taʼsir etishini ham aniqlash mumkin.
• Suyuqlashtirish usuli bilan tekshirish mumkin boʼlgan moddaning mineral miqdori aniqlanadi. Bu usul bir tarkibli mahsulotlarga nisbatan qoʼllaniladi. Mahsulotga muntazam ravishda neytral modda qoʼsha borib tekshirilayotgan mahsulotlarning sezilish chegarasi aniqlanadi va shu bilan oʼsha mahsulotning dastlabki holatda qanchalik quyuqlikka ega ekanligi belgilanadi.

Izchillik bilan baho berish usuli