Qarshilik termometrlari. Ularni ulash usullari. Logometrlar. Harorat o‘lchash vositalarining tasnifi. Pirometrik millivoltmetrlar



Download 346,65 Kb.
bet1/3
Sana11.01.2022
Hajmi346,65 Kb.
#347368
  1   2   3
Bog'liq
elektronika qahhramonova


Induksion elektr o’lchov asboblari. Logometrlar.

Reja


  1. Qarshilik termometrlari. Ularni ulash usullari. Logometrlar.

  2. Harorat o‘lchash vositalarining tasnifi.

  3. Pirometrik millivoltmetrlar

  4. Xaroratni o`lchash

  5. Foydalanilgan adabiyotlar


Qarshilik termometrlari. Ularni ulash usullari. Logometrlar.
Haroratni past chegaralarda o'lchashda keng qo'llaniladigan termo- o'lchov absobi qarshilik termometri hisoblanadi. Bu termometrlarni markazlashtirilgan holda, masofadan turib ko'p nuqtalarda haroratni o'lchashi asosiy o'rin tutadi (boshqalardan farq qiladi). Qarshilik termometrlari yordamida haroratni o'lchash harorat o'zgarishi bilan o'tkazgichlar va yarim o'tkazgichlar qarshiligining o'zgarish xususiyatiga asoslangan.

Termometming sezgir elementlarini tayyorlash uchun platina va mis metallaridan foydalaniladi. Platinadan tayyorlangan termometrlar -200°C dan +1100°C gacha, misdan tayyorlanganlari esa -50°C dan +200°C gacha chegarada haroratlarni o'lchaydi.

Qarshilik termometri bilan birgalikda ishlatiladigan o'lchash komplekti quyidagi elementlardan iborat: qarshilik termometri, elektr ulash simlari, tok manbayi va o'lchash asbobi.

Bitta o'lchash asbobiga qayta ulagich yordamida bir nechta qarshilik termometrlarini ulash mumkin.

Qarshilik termometrlarini darajalash ular tayyorlangan materialni 00 C dagi qarshiligini o'lchash bilan amalga oshiriladi. Quyidagi daraja turlari mavjud:

Daraja turi 20 21 22 23 24

00 C dagi qarshiligi, Om 10 46 100 53 100

20, 21 va 22 — darajali qarshilik termometrlari uchun platinadan, 23, 24 — darajalisi uchun esa misdan foydalaniladi.





3- jadval

20 va 22 – darajali, platinadan tayyorlangan qarshilik termometrlarining darajalash jadvali



R, Om

300,58

303,90

307,21

310,50

313,79

317,06

320,32

323,57

326,80

330,03

333,25

-

-

-


-

t, 0C

550

560

570

580

590

600

610

620

630

640

650

-

-

-


-

R, Om

249,38

252,88

256,36

259,83

263,29

266,74

270,18

273,60

277,01

280,41

283,80

287,18

290,55

293,91

297,25

t, 0C

400

410

420

430

440

450

460

470

480

490

500

510

520

530


540

R, Om

195,56

199,23

202,89

206,53

210,17

213,79

217,40

221,00

224,59

228,17

231,73

235,29

238,83

242,36

245,88

t, 0C

250

260

270

280

290

300

310

320

330

340

350

360

370

380


390


R, Om

139,10

142,95

146,78

150,60

154,41

159,21

162,00

165,78

169,54

173,29

177,03

180,76

184,48

188,18

191,88

t, 0C

100

110

120

130

140

150

160

170

180

190

200

210

220

230


240

R, Om

80,0

84,03

88,04

92,04

96,03

100,00

103,96

107,91

111,85

115,78

119,70

123,60

127,49

131,37

135,24

t, 0C

-50

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

R, Om

17,28

21,65

25,98

30,29

34,56

38,80

43,02

47,21

51,38

55,52

59,65

63,75

67,84

71,91

75,96

Platina va misdan tayyorlangan qarshilik termometrlarini darajalash 3, 4, 5, 6- jadvallarda keltirilgan.

R0 = 100 Om - 21 darajali termometrlar uchun;

R0 = 10 Om - 20 darajali termometrlar uchun.

(00 C dagi qarshiligi 10 Om bo'lgan termometrlar uchun barcha qiymatlarni 10 ga bo'lish tavsiya etiladi).

Termometrlarning darajalash jadvallarida keltirilgan turli haroratlardagi elektr qarshiliklar quyidagi formulalar bo'yicha aniqlanadi:


  1. platinadan tayyorlangan qarshilik termometrlari uchun:


,

agar – 200 °C ≤ t ≤ 0 0C bo'lsa;


, agar 00C ≤ t ≤ + 650 °C bo'lsa; (15)
b) misdan tayyorlangan qarshilik termometrlari uchun:
, agar -50°C ≤ t ≤ + 180°C bo'lsa; (16)
bu yerda: R0 - termometrning 0°C haroratdagi qarshiligi,

Rt - termometrning t 0C haroratdagi qarshiligi;

A, B, C - qiymatlari darajalash yo'li bilan, mos ravishda, kislorodning (-182,97°C), suvning (100°C) va kumushning (444,6°C) qaynash haroratlarida aniqlanadigan doimiy koeffitsiyentlar;

Α- misning elektr qarshiligi termik koeffitsiyenti.

A = 3,96847 · 10-3 1/grad;

V = -5,847 · 10-7 1/grad;

S = -4,22 · 10-12 1/grad;



α = 4,26 · 10-3 1/grad.

Platinali qarshilik termometr diametri 0,03...0,1 mm li simlardan tayyorlanadi. Platinaning qimmatbaho metalligi termometrning asosiy kamchiligi hisoblanadi. Misning afzallik tomonini esa narxining arzonligi va yuqori tozalik darajasiga ega bo'lgan juda ingichka sim olish imkoniyati borligi ko'rsatadi.

Sanoatda gazsimon suyuq moddalarning haroratsini o'lchash uchun moslashgan (bir xillashtirilgan) konstruksiyali qarshilik termo­metrlari ishlab chiqariladi (9- rasmda qarshilik termometrining konstruktiv sxemasi keltirilgan). Termometr himoyalangan po'lat g'ilof 5 ichiga joylashtirilgan sezgir element 6, termometrni qotirish uchur xizmat qiladigan himoyalangan po'lat g'ilof 5 ga kavsharlangan rezbali shtutser 4 dan iborat. Armirlangan (armaturalangan) chinni trubkachalar 3 ichidan o'tgan simlar yordamida sezgir element bosh qism 1 da joylashtirilgan ulanmalar quduqchasi bilan birlashtiriladi (ulanadi).

7 – rasm. Qarshilik termometri.

Termometrlarning asosiy texnik tavsiflari 7 – jadvalda keltirilgan.

7-jadval


Qarshilik termometrlarining texnik tavsiflari.

Turi

Aniqlik toifasi

Haroratni o‘lchash chegarasi, 0C

Darajasi (graduirovka)

0C dagi boshlang‘ich qarshiligi, Om

PT platinali

I

0….650

- 200….0


Gr 20

Gr 21


Gr 22

10

46

100



misli

II

- 50….180

Gr 23

Gr 24


53

100


6651-84 DS ga ko'ra termometrlarning chiqish signali standart hisoblanib, haroratning har bir qiymatiga qarshilikning belgilangan qiymati to'g'ri keladi.
Logomеtr
Logomеtrlar magnitoelеktrik tizimi o‘lchov asboblari turkumiga kiradi.

Logomеtrlar ishlashi, tashqi elеktr manbaiga ulangan ikki parallеl elеktr zanjirlaridan o‘tayotgan toklar nisbatini o‘lchashga asoslangan bo‘lib, ularning xar biriga o‘lchash ramkalari ulangan bo‘ladi.




Rasm 7.


O‘lchov asbobi (rasm 7) qarshilik tеrmomеtri Rt, o‘zgarmas rеzistordan R va manbaadan tashkil topgan. qutb nakonеchniklari 3 orasida silindr ko‘rinishidagi po‘lat o‘zak 2 joylashtirilgan. U magnit nakonеchniklari bilan bir xil bo‘lmagan xavo bo‘shlig‘ini xosil qiladi. Bu bo‘shli?da bir xil, bir biri bilan maxkamlangan izolyatsiyasi bor mis simlardan yasalgan RIp va RIIp ramkalar xarakatlanadi.

O‘lchash sxеmasi ikki parallеl zanjirlardan tashkil topgan. Agar I zanjir qarshiligi II zanjir qarshiligiga tеng bo‘lsa, unda ikkala zanjirdan o‘tayotgan toklar bir-biriga tеng bo‘ladi, ya'ni R+RIp=Rt+RIIp+Rpr bo‘lganda I1=I2 bo‘ladi.

Bu xolatda, aylantirish momеntlari (M1 = M2) bir-biriga tеng bo‘lib, o‘lchov asbobi strеlkasi shkalaning o‘rtasida bo‘ladi. Tеmpеraturaning o‘zgarishi (oshishi) bilan, Rt o‘zgaradi (oshadi), bu I2 ni (kamyadi) va natijada M2 ni o‘zgartiradi. Bunda, RIIp ramka aylanib, xavo bo‘shlig‘i kichik bo‘lgan tomonga, ya'ni magnit kuch chiziqlari zich tomonga qarab buriladi. Ramkalar bir-biri bilan maxkamlanganligi sababli, birinchi ramkaning magnit kuch chiziqlari zich tomonga qarab burilishi, ikkinchi ramkani magnit kuch chiziqlari siyrak tomonga qarab burilishiga sabab bo‘ladi. Bu esa o‘z navbatida, momеntlarning bir-biriga qarama-qarshi yo‘nalganligi sababli, momеntlar tеnglashuviga sabab bo‘ladi.

M1=M2

Ya'ni, bunday xolat B1 va B2 larning o‘zgarishi sababli ro‘y bеradi. Muvozanat xolatini quyidagicha yozish mumkin:

2r1n1,l1B1I1=2r2n2,l2B2I2

Bu еrda, r - ramka radiusi;

n – o‘ramlar soni;

l – ramka uzunligi;

B1, B2 - RIp vа RIIp ramkalar joylashgan zonadagi magnit induktsiyasi qiymatlari.

Ramkalarning o‘ramlar soni va ularning gеomеtrik o‘lchamlari bir xil va shuning uchun quyidagicha yozish mumkin:

I1 B1= I2 B2 yokи,

Magnit induktsiyalar nisbati bir-biriga maxkamlangan ramkalarning burilish burchagiga ga va qutb nakonеchniklari formasiga bog‘liqdir. Shuning uchun,
yoki,
Ma'lumki,

O‘rniga qo‘yib, quyidagini olamiz



RIp RIIp; Rpp va R kattaliklar o‘zgarmasligini hisobga olib, yozish mumkin .

Shunday qilib, logomеtr strеlkasining burilishi faqat tеrmomеtr qarshiligiga Rt bog‘liqdir.

Logomеtrlarning L-64, L-64 I (uchqundan xavfsiz), LR-64-02, ikki pozitsiyali rostlagichli turlari mavjud bo‘lib, ularning aniqlik sinfi odatda 1,5 bo‘ladi.




  1. Download 346,65 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish