Psixologik maktablarda rivojlanish nazaryasi Ibragimova Zilola 203 PP
Reja
1. Z. Freydning klassik psixoanalizi. 2. Bolalik psixoanalizini shakllanishi. 3. Kognitiv yo’nalishda rivojlanish psixologiyasi. 4. Tarixiy-madaniy yo’nalishda rivojlanish psixologiyasi.
Venalik vrach-psixolog 3.Freyd mazkur oqim namoyandasi sifatada shaxsning faolligani, uni harakatta keltiruvchi kuchlarni quyidagi tarzda tushuntirishga intiladi. Odam o’zining qadimiy hayvon tariqasidagi avaod-ajdodlaridan nasliy yo’l bilan utgan instinktiv mayllarning namoyon bo’layotgani tufayli faoldi. Z.Freydning fikriga ko’ra, instinktiv mayllar asosan jinsiy instinktlar shaklida namoyon bo’ladi.
Venalik vrach-psixolog 3.Freyd mazkur oqim namoyandasi sifatada shaxsning faolligani, uni harakatta keltiruvchi kuchlarni quyidagi tarzda tushuntirishga intiladi. Odam o’zining qadimiy hayvon tariqasidagi avaod-ajdodlaridan nasliy yo’l bilan utgan instinktiv mayllarning namoyon bo’layotgani tufayli faoldi. Z.Freydning fikriga ko’ra, instinktiv mayllar asosan jinsiy instinktlar shaklida namoyon bo’ladi.
Z.Freydning ta’limotidan uning ochiqdan- ochiq biologizatorlik targ`ibotchisi ekanligini, inson shaxsining faolligini jinsiy mayllardan iborat ekanligi haqidagi nazariyasi Ilmiy asosga ega emasligini e’tirof etish mumkin. Amerikalik psixolog (ingliz psixologi) Erik Xomburger Erikson (1902-1994) ego-psixologiya yo’nalishi vakili sifatida mashhur. E.Erikson individda ”Men” obrazini rivojlantirishga alohida e’tibor, ayrim muhim psixoanalitik holatlari qaytadan ko’rib chiqqan. E.Erikson bir tomondan insonning ijtimoiy muhitga moslashuvini ahamiyati haqidagi (tasavvur) talqin tarafdori bo’lgan, shaxs xususiyatlari va motivatsion tizimlarini yuzaga keltirishining biologik va jinsiy asoslarini tan olgan. Z.Freyd kabi Erikson ham shaxs rivojlanishining bosqichlari oldindan irsiy belgilangan ekanligini, ularning aytishlariga ko’ra, rivojlantirish tartibi o’zgarmasligini e’tirof etgan. Turli madaniyatlarda rivojlanishning ijtimoiy- psixologik vazifasi, o’xshash xarakterga ega, ular butun insoniyat uchun universal ya’ni har maqsadga yaraydigandir (masalan mexnatsevarlikni tarbiyalash), faqat ularni hal etish usullari ma’lum bir darajada farqlanishi mumkin.
Z.Freydning ta’limotidan uning ochiqdan- ochiq biologizatorlik targ`ibotchisi ekanligini, inson shaxsining faolligini jinsiy mayllardan iborat ekanligi haqidagi nazariyasi Ilmiy asosga ega emasligini e’tirof etish mumkin. Amerikalik psixolog (ingliz psixologi) Erik Xomburger Erikson (1902-1994) ego-psixologiya yo’nalishi vakili sifatida mashhur. E.Erikson individda ”Men” obrazini rivojlantirishga alohida e’tibor, ayrim muhim psixoanalitik holatlari qaytadan ko’rib chiqqan. E.Erikson bir tomondan insonning ijtimoiy muhitga moslashuvini ahamiyati haqidagi (tasavvur) talqin tarafdori bo’lgan, shaxs xususiyatlari va motivatsion tizimlarini yuzaga keltirishining biologik va jinsiy asoslarini tan olgan. Z.Freyd kabi Erikson ham shaxs rivojlanishining bosqichlari oldindan irsiy belgilangan ekanligini, ularning aytishlariga ko’ra, rivojlantirish tartibi o’zgarmasligini e’tirof etgan. Turli madaniyatlarda rivojlanishning ijtimoiy- psixologik vazifasi, o’xshash xarakterga ega, ular butun insoniyat uchun universal ya’ni har maqsadga yaraydigandir (masalan mexnatsevarlikni tarbiyalash), faqat ularni hal etish usullari ma’lum bir darajada farqlanishi mumkin.