Organizmdagi bo’g’imlarning harakati

Organizmdagi bo’g’imlarning harakati

Boʻgʻim — Suyaklar (baʼzan paylar) ning harakatchan birikishi, bunda birikkan yuza oraligʻida boʻshliq (yoriq) boʻladi. Bo’g’im hosil boʻlishida ishtirok etadigan suyaklarning (birida boʻgʻim boshchasi, ikkinchisida esa boʻgʻim chuqurchasi boʻladi) sinovial suyuqlik bilan toʻla. bo’g’im boʻshligi va bo’g’im xaltasi farq qilinadi. Suyaklarning bir-biriga birikkan uchlari bir xilda boʻlmaydi. Koʻpincha oyoq qoʻlning naysimon suyaklari bo’g’im sohasida yoʻgʻonlashib, boshcha, suyakning qarama qarshi yuzasida esa botiqchalar va maydonchalar hosil qiladi. Suyaklarning bo’g’im yuzalari bo’g’im paylari bilan qoplangan boʻlib, ular harakat vaqtida sodir boʻladigan zarblarni kamaytiradi. Bo’g’ining erkin va elastik harakat qilishiga imkon beradi. Bo’g’im hosil qilishda ishtirok etadigan suyaklarning uchlari biriktiruvchi toʻqimadan tuzilgan boʻlib, Bo’g’im xaltasi bilan, ichki tomondan esa sinovial parda bilan oʻralgan. Bu parda paylar yuzasini namlab turuvchi va ular harakatini yengillashtiruvchi suyuqlik ishlab chiqaradi, aks holda harakat chogʻida bo’g’im hosil qilgan suyaklarning yuzalari oʻzaro ishqalanib ogʻriq paydo qiladi va harakat cheklanadi.

• INSON BO'G'IMLARNING UMUMIY TUSHUNCHA

Yuzalar soni - oddiy, murakkab, birlashgan, uyushgan; aylanish o'qi - eksenli, ikki eksenli, juda eksenli; shakli - silindr, trochlear, aylanma, ellipssimon, condylar, saddles, sharsimon, yassi; harakati imkoniyati haqida.