“Navoiy iesdagi nasos stansiyasining suv sathini intelektual datchiklar yordamida boshqarish”mavzusidagi kurs loyihasi

“Navoiy IESdagi nasos stansiyasining suv sathini intelektual datchiklar yordamida boshqarish”mavzusidagi Bitiruv ishi oldi amaliyoti hisoboti

“9-”V”-18 TJA guruhi talabasi

Xonto’rayeva Dilfuza Kenjaboyevna

 

Navoiy issiqlik elektr stansiyasi — Oʻzbekistondagi yirik issiqlik elektr stansiyasi. „Oʻzbekenergiya“ davlat aksiyadorlik kompaniyasi tarkibida shoʻʼba korxona. Navoiy shahrining Karmana tumani hududida joylashgan. 1960—81 yillarda qurilgan. Birinchi agregati 1962-yil fevralda ishga tushirilgan. Elektr stansiyasining asosiy uskunalari ochiq havoda oʻrnatilgan. Asosiy yoqilgʻi turi — tarkibida oltingugurt boʻlgan tabiiy gaz hisoblanadi, ehtiyot yoqilgʻisi sifatida esa mazutdan foydalaniladi.
St-yada oʻrnatilgan quvvatlari 1250 MVt boʻlgan 11 ta turboagregat (6 ta blok), 8 bugʻ qozoni bor. Bugʻ kozonlari 540° issiklikda va 130 atm. bosimidagi bugʻni ishlab beradi. Suvni Zarafshon daryosidan oladi.
Navoiy issiklik elektr stansiyasie.s. Oʻzbekistonning gʻarbiy-jan. hududlarini elektr energiyasi bilan taʼminlaydigan asosiy manbadir. St-ya Qizilqumdagi togʻ-kon va gaz sanoati korxonalariga, Navoiy „Elektrkimyozavodi“, „Qizilqumsement“ korxonasiga, AmuBuxoro, Qarshi magistral kanallaridagi nasos stansiyalariga, Buxoro, Samarqand, Kattaqoʻrgʻon shaharlari isteʼmolchilariga elektr energiyasi beradi. Shuningdek, Navoiy shahridagi korxonalarni va kommunal-maishiy ehtiyojlarni issiq suv bilan taʼminlaydi. Elektr styasi kuchlanishi 220 ming voltli elektr uzatish liniyalari bilan Urganch shahridagi taqsimlash qurilmasi orqali Taxiatosh issiqlik elektr stansiyasiga, Kattaqoʻrgʻon, Samarqand shaharlaridagi taqsimlash qurilmalari orqali Oʻrta Osiyo Birlashgan energetika tizimi („Energiya“ birlashgan dispetcherlik markazi)ga ulangan. 2002-yilda 5931,5 mln. kVt-s elektr energiyasi ishlab chiqarildi, isteʼmolchilarga 3042 ming Gkal issiklik yetkazib berildi.
Navoiy IESdagi nasos stansiyasining suv sathini intellektual datchiklar yordamida boshqarishning ulanish sxemasi haqida ma’lumot berib o’tiladigan bo’lsa, ushbu tizimning avtomatlashtirish qurilmalari o’zaro ulanishi ko’rib chiqiladi va har bir element vazifalarini aytib o’tiladi.
O’zgaruvchan tokni o’zgarmas tokka aylantirish uchun tok manbai (Siemens Sitop SITOP 100PSU)dan foydalaniladi. Ushbu jarayon 24V ga ishlashga mo’ljallangan. Avtomatik ulagich QF ga ikkita L(level) va N (nol) fazalar ulanadi. Sath o’lchovchi qurilma Prosonic FMU41 SIEMENS SIMATIC S7-1500 kontrollerga 4-20mA HART protokoli orqali ulangan. Ushbu qurilma 24 V da ishlaydi.
SIEMENS SIMATIC S7-1500 dasturlashtirilgan logik kontrolleridan foydalanilgan. Ushbu kontrollerga mehnat muhofazasi uchun qo’llaniladigan zamonaviy uskunalardan foydalanilgan. Ushbu programmalashtiriladigan logik kontroller(CPU)ga 16 ta analog va 8ta diskret kirish, 16 ta diskret va 8 ta analog chiqish signallar ulandi. Bunga asosiy sabab, sath o’lchovchi qurilma va boshqa o’lchov vositalari analog signallar orqali CPU modullariga ma’lumot uzatadi.