Muskullar faoliyati va bolaning jismoniy imkoniyatlari muskul

MUSKULLAR FAOLIYATI VA BOLANING JISMONIY IMKONIYATLARI

Muskul

• Muskul — organ, muskullar klassifikatsiyasi. Skelet muskuli ko'nda-lang-targ'il tolalar dastalaridan tashkil topgan. Bir-biriga parallel bo'lib boradigan mana shu tolalar shakllanmagan yumshoq tolali biriktiruvchi to'qima bilan birikib, birlamchi tartib dastalarini hosil qiladi. Mana shunday birlamchi dastalardan bir nechtasi bir-biri bilan birikib, ikkilamchi tartib dastalarini yuzaga keltiradi va hokazo. Umuman aytganda, barcha tartibdagi muskul dastalari biriktiruvchi to'qima pardasi bilan birikib, muskul qorinchasini hosil qiladi. Muskul qorinchasining uchlaridagi muskul dastalari o'rtasida bo'ladigan biriktiruvchi to'qima qatlamlari muskulning pay qismiga aylanib ketadi.

A) Odam tanasi skelet muskullarining oldindan ko'rinishi:

• A) Odam tanasi skelet muskullarining oldindan ko'rinishi:
• 1- peshona muskuli;
• 2¬ko'zning aylana muskuli;
• 3¬og'izning aylana muskuli;
• 4¬chakka muskuli;
• 5- chaynov muskuli;
• 6- to'sh-o'mrov¬so'rg'ichsimon muskul;
• 7¬ deltasimon muskul;
• 8¬ko'krakning katta muskuli;
• 9¬yelka muskuli;
• 10- qorinningtashqi qiyshiq muskuli;
• 11¬oyog panjasini yozuvchi u
• zun muskul;
• 12- sonning to'g'ri muskuli;
• 13- tikuvchi muskul;
• 14- qorinning ichki qiyshiq muskuli;
• 15- qo'l panjasini bu¬kuvchi bilak muskuli; 16¬qorinning to'g'ri muskuli;
• 17¬elkaning ikki boshli muskuli;
• 18- qovurg'alararo muskullar.

B) Odam tanasi skelet muskullari DiDg orqadan ko'rinishi.

• B) Odam tanasi skelet muskullari DiDg orqadan ko'rinishi.
• 1- rombsimon muskul;
• 2¬umurtqa pog'onasini yozuvchi muskul;
• 3- orqaning tishsimon muskuli;
• 4-dumbaning kichik muskuIi;
• 5 - sonning ikki boshli muskuli;
• 6- boldiming uch boshli muskuli;
• 7- Axil! payi;
• 8- tovon;
• 9- dumbaning katta muskuli;
• 10- orqaning semar keng muskuli;
• 11- panjalami yozuvchi bilak muskuli;
• 12- yelkaning uch boshli muskuli;
• 13- trapetsiyasimon muskul.

• Odam tanasi skelet muskullari¬ning oldingi va orqa tomonidan ko'rinishi a va b- rasmlarda ifoda¬langan. Skelet muskullari tayanch-harakatlanish sis¬temasining faol qismi hisoblanadi. Muskul qis¬qarishi suyaklarni harakatga keltiradi va odamning qo'l-oyoqlari ma'lum, ishni bajaradi (yurish, yugurish, sakrash, yuk ko'tarish, ovqatlanish, so'zlash, yozish va hokazo) . Muskullar harakatini nerv sistemasi boshqaradi. Muskullar harakatini ta'¬minlovchi nerv hujayralari motoneyron deb ataladi. Ular harakatlanuvchi nerv hujayralari bo'lib, orqa miyada hamda bosh miyaning uzunchoq va o'rta miya qismlaridajoy¬lashgan. Miya markazlari¬dagi motoneyronlarning uzun tolalari, ya'ni ak¬sonlari tananing turli qis¬mlaridagi muskul tolalari bilan tutashadi. Bitta nerv hujayrasining uzun o'simtasi bir nechta mayda tolalarga bo'linib, yuzlab muskul tolalari bilan bog'langan. Ana shu bitta nerv hujayrasi uzun o'simtasining mayda tolalari bilan tutashgan.