Muloqot va uning shaxsni rivojlantirish jarayonidagi roli

“IJTIMOIY PEDAGOGIK fanidan “MULOQOT VA UNING SHAXSNI RIVOJLANTIRISH JARAYONIDAGI ROLI” mavzusidagi K U R S I SH I Bajardi: Umarova M Ilmiy rahbar: Muxsiyeva A
M U N D A R I JA
Mavzuning dolzarbligi.
O'smirlik davrining xarakterli xususiyatlaridan yana biri — bu davrda o'smirlarda kuzatiladigan o'smirlik avtonomiyasi ho-latidir. O'smirlik avtonomiyasining huquqiy avtonomiya, emo-tsional avtonomiya, makoniy avtonomiya kabi turlari farqlanadi.
Ma'lumki, bola dunyoga kelgan kundan boshlab kim-ningdir qaramog'iga muhtoj bo'ladi. Ota-onasi va boshqa yaqinlari uni oziqlantiradi, kiyintiradi, tarbiyalaydi va bolani muntazam nazorat ostida tutadi. Ular bolani har tomonlama qo'llab-quwatlab turadilar va bola bunday qo'llab-quwatlash, daldalarga muhtojlik his etib turadi
O`qituvchi va tarbiyachi uchun bolalarning o`smirlik davri psixologiyasini bilish psixologik nuqtai nazaridan ham pеdagogik nuqtai nazaridan ham muximdir. Bu davrni biz yana o`tish davri ham dеb ataymiz. O`smirlik davri asosan 11-15 Yoshdagi bolalarni o`z ichiga qamrab oladi, ya’ni 5-8 sinf o`quvchilarini.
Kurs ishining predmeti:
O`smirlarga ta’lim-tarbiya bеrishning yangi to`g`ri usullari hamda vositalarni topishi uchun o`smirlik Yoshining o`ziga xos hususiyatlarini jismoniy va psixologik taraqqiyotini yaxshi bilishimiz kеrak. O`smirlik Yoshining mazmuniy xaraktеritsikasi vaqt o`tishi bilan o`zgarib boradi, chunki inson xayotining xususan ijtimoiy sharoitlari o`zgaradi.
Kurs ishining maqsadi:
O’smirlarning shaxsiy rivojlanish xususiyatlarini psixologik o’rganish.
Kurs ishining vazifalari:
1. O’smir shaxsining shakllanishi va o'smirlik avtonomiyalari haqida tushunchalarni shakllantirish.
2. O`smirlarning yosh psixologik xususiyatlari hamda o'smirlar va o'spirinlarga xos psixologik xususiyatlarni rivojlantirish yuzasidan o'tkaziladigan mashqlar tahlili.
3. Mavzu yuzasidan xulosa va tavsiyalar.
O'smirlik davrining xarakterli xususiyatlaridan yana biri — bu davrda o'smirlarda kuzatiladigan o'smirlik avtonomiyasi ho-latidir. O'smirlik avtonomiyasining huquqiy avtonomiya, emo-tsional avtonomiya, makoniy avtonomiya kabi turlari farqla-nadi. Ma'lumki, bola dunyoga kelgan kundan boshlab kim-ningdir qaramog'iga muhtoj bo'ladi. Ota-onasi va boshqa yaqinlari uni oziqlantiradi, kiyintiradi, tarbiyalaydi va bolani muntazam nazorat ostida tutadi. Ular bolani har tomonlama qo'llab-quwatlab turadilar va bola bunday qo'llab-quwatlash, daldalarga muhtojlik his etib turadi. O`qituvchi va tarbiyachi uchun bolalarning o`smirlik davri psixologiyasini bilish psixologik nuqtai nazaridan ham pеdagogik nuqtai nazaridan ham muximdir. Bu davrni biz yana o`tish davri ham dеb ataymiz. O`smirlik davri asosan 11-15 Yoshdagi bolalarni o`z ichiga qamrab oladi, ya’ni 5-8 sinf o`quvchilarini. O`smir o`quvchilarni ta’lim va tarbiya bеrish ishlarida uchraydigan ayrim qiyinchiliklar bu Yoshdagi bolalarning psixik rivojlanishi va hususiyatlarini ba’zan еtarli darajada bilmaslikdan yoki inkor qilishdan kеlib chiqadi.
O'smirlik jismoniy va psixologik rivojlanishning o'tish davri bo'lib, u odatda balog'at Yoshidan qonuniy balog'atga etish (ko'pchilik Yoshi)gacha bo'lgan davrda sodir bo'ladi. Jamiyatda o‘smirlik davrini to‘liq anglash turli nuqtai nazarlardan, jumladan, psixologiya, biologiya, tarix, sotsiologiya, ta’lim va antropologiyadan olingan ma’lumotlarga bog‘liq. Bu nuqtai nazarlarning barchasida o'smirlik bolalik va kattalar o'rtasidagi o'tish davri sifatida qaraladi, uning madaniy maqsadi bolalarni kattalar roliga tayyorlashdir. O'smirlik rivojlanishini o'rganishda o'smirlik davrini biologik jihatdan aniqlash mumkin, ya'ni balog'at Yoshining boshlanishi va jismoniy o'sishning tugashi bilan belgilanadigan jismoniy o'tish; kognitiv jihatdan, mavhum va ko'p o'lchovli fikrlash qobiliyatining o'zgarishi sifatida; yoki ijtimoiy jihatdan, kattalar roliga tayyorgarlik davri sifatida. Katta pubertal va biologik o'zgarishlarga jinsiy a'zolar, bo'y, vazn va mushak massasidagi o'zgarishlar, shuningdek, miya tuzilishi va tuzilishidagi katta o'zgarishlar kiradi. O’smirlik — bu insoniyat rivojlanishining eng qiyin davrlaridan biri.