Moliyaviy faoliyatdan daromadlar va xarajatlar auditi Reja

Moliyaviy faoliyatdan daromadlar va xarajatlar auditi


Reja:
Kirish
1.Moliyaviy faoliyat daromadlar va xarajatlar tarkibi,malumot manbalari va ularni hisobga olish
2.Moliyaviy faoliyatda daromadlar va xarajatlarni tekshirish
3.Xarajatlar turkumlanishi va auditi
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar


Kirish
Iqtisodiyotini modernizatsiyalash sharoitida biznesni muvaffaqiyatli rivojlantirishga yordam beradigan, xo’jalik yurituvchi sub’ektlar moliyaviy hisobotlarining ishonchliligi to’g’risida xulosa beradigan hamda hisobotni yaxshilash maqsadida ularga maslahat, yo’l-yo’riq va boshqa turlardagi amaliy yordam ko’rsatadigan professional xizmatning yangi shakli – auditorlik faoliyatiga talab ortib bormoqda. Mamlakatimizda auditorlik faoliyatni rivojlantirish bilan birga bu boradagi qonunchilikni tartibga solish va mustahkamlash bo’yicha katta ishlar amalga oshirilmoqda. xalqaro iqtisodiy hamkorlikni yanada rivojlantirish, xalqaro va xorijiy moliyaviy institutlar bilan aloqalarni kengaytirish, puxta o’ylangan tashqi qarzlar siyosatini amalga oshirishni davom ettirish, jalb qilingan xorijiy investitsiya va kreditlardan samarali foydalanishni to’g’ri yo’lga qo’yish muhim masalalardan biri hisoblanadi.
Iqtisodiyotini modernizatsiyalash sharoitida biznesni muvaffaqiyatli rivojlantirishga yordam beradigan, xo’jalik yurituvchi sub’ektlar moliyaviy hisobotlarining ishonchliligi to’g’risida xulosa beradigan hamda hisobotni yaxshilash maqsadida ularga maslahat, yo’l-yo’riq va boshqa turlardagi amaliy yordam ko’rsatadigan professional xizmatning yangi shakli – auditorlik faoliyatiga talab ortib bormoqda. Mamlakatimizda auditorlik faoliyatni rivojlantirish bilan birga bu boradagi qonunchilikni tartibga solish va mustahkamlash bo’yicha katta ishlar amalga oshirilmoqda. xalqaro iqtisodiy hamkorlikni yanada rivojlantirish, xalqaro va xorijiy moliyaviy institutlar bilan aloqalarni kengaytirish, puxta o’ylangan tashqi qarzlar siyosatini amalga oshirishni davom ettirish, jalb qilingan xorijiy investitsiya va kreditlardan samarali foydalanishni to’g’ri yo’lga qo’yish muhim masalalardan biri hisoblanadi. Natijada, auditorlik faoliyati bilan shug’ullanish huquqi uchun attestatsiya o’tkazish tartibi va auditorlik faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziya berish tartiblari aniqlandi. Bugungi kunda auditorlik tashkilotlari, aktsiyadorlik jamiyatlari, banklar va kredit tashkilotlari, investitsiya va pay fondlari, fond va tovar birjalari, xayriya fondlari va boshqa ijtimoiy fondlar ham “Auditorlik faoliyati to’g’ristda”gi Qonun talablari asosida faoliyat olib bormoqda. Iqtisodiy munosabatlarni erkinlashtirishda xo’jalik yurituvchi subyektlar moliya-xo’jalik faoliyatining moliyaviy hisobotlarda aks ettirilgan natijalarni baholash masalalariga yangicha, zamonaviy yondashuv uslublari juda ham zarur. Bu mavjud nazariy, tashkiliy – huquqiy asoslari va amaliy muammolar bo’yicha auditorlik faoliyatining sifatini oshirish, hamda respublikamizda tashqi va ichki audit tekshiruvlarini zamonaviy darajada tashkil qilish va uni rivojantirish borasida chuqur tadqiqotlar o’tqazishni taqozo etmoqda. Bir tomondan, auditorlik faoliyatining xalqaro tajribalariga tizimli yondashish, ularni chuqur tahlil qilish, boshqa tomondan bozor iqtisodiyotining jahon hamjamiyatida e’tirof etilgan o’zbek modelining xususiyatlari to’g’risidagi bilimlarimizdan maksimal foydalangan holda, iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida moliyaviy hisobot axborotlaridan ¹foydalanuvchilar uchun nazoratning maxsus tashkiliy shakli – auditni istiqbolli rivojlantirish zarurligi ayon bo’lmoqda. Bular o’z navbatida mavzuning dolzarbligini belgilaydi.
Iqtisodiyotini modernizatsiyalash sharoitida biznesni muvaffaqiyatli rivojlantirishga yordam beradigan, xo’jalik yurituvchi sub’ektlar moliyaviy hisobotlarining ishonchliligi to’g’risida xulosa beradigan hamda hisobotni yaxshilash maqsadida ularga maslahat, yo’l-yo’riq va boshqa turlardagi amaliy yordam ko’rsatadigan professional xizmatning yangi shakli – auditorlik faoliyatiga talab ortib bormoqda. Mamlakatimizda auditorlik faoliyatni rivojlantirish bilan birga bu boradagi qonunchilikni tartibga solish va mustahkamlash bo’yicha katta ishlar amalga oshirilmoqda. xalqaro iqtisodiy hamkorlikni yanada rivojlantirish, xalqaro va xorijiy moliyaviy institutlar bilan aloqalarni kengaytirish, puxta o’ylangan tashqi qarzlar siyosatini amalga oshirishni davom ettirish, jalb qilingan xorijiy investitsiya va kreditlardan samarali foydalanishni to’g’ri yo’lga qo’yish muhim masalalardan biri hisoblanadi.
Bu borada O’zbekistonda 2017 yil 7 fevral kuni O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi to’g’risida ”gi PF-4947-son Farmoni imzolandi. Mazkur Farmoni 3.2. bandida “Makroiqtisodiy mutanosiblikni saqlash, qabul qilingan o’rta muddatli dasturlar asosida tarkibiy va institutsional o’zgarishlarni chuqurlashtirish hisobiga yalpi ichki mahsulotning yuqori o’sish sur’atlarini ta’minlash, harajatlarning ijtimoiy yo’naltirilganinini saqlab qolgan holda, Davlat byudjetining barcha darajalarida mutanosibligini muvozanatni saqlash, mahalliy byudjetlarning daromad qismini mustahkamlashga yo’naltirilgan byudjetlararo munosabatlarni takomillashtirish, ilg’or xalqaro tajribada qo’llaniladigan instrumentlardan foydalangan holda pul- kredit siyosatini yanada takomillashtirish, shuningdek valyutani tartibga solishda zamonaviy bozor mexanizmlarini bosqichma-bosqich joriy etish, milliy valyutaning barqarorligini ta’minlash”.
Auditorlik faoliyatni rivojlantirish huquqiy-meyoriy va amaliy tashkil etish jihatlarini ilmiy asoslangan holda takomillashtirish maqsadida 25.02.2021 yildagi O‘RQ-677-son yangi tahrirdagi «Auditorlik faoliyati to’g’risida» qonun qabul qilindi. Bugungi kunda auditorlik tashkilotlari, aktsiyadorlik jamiyatlari, banklar va kredit tashkilotlari, investitsiya va pay fondlari, fond va tovar birjalari, xayriya fondlari va boshqa ijtimoiy fondlar ham “Auditorlik faoliyati to’g’ristda”gi Qonun talablari asosida faoliyat olib bormoqda.Shunga qaramasdan, mamlakatimizda auditorlik faoliyatining rivojlanishi ancha murakkab va qiyin, ko’plab jihatlari bo’yicha esa sust hamda ziddiyatli kechmoqda. Uning nazariy masalalari, huquqiy-me’yoriy hamda tizimli tartibga solishning boshqa imkoniyatlari etarli darajada amaliyotda ishlatilmayapti. “Auditorlik faoliyati to’g’risida"gi Qonuni Oliy Majlis tomonidan qabul qilinib, 2021-yil 25-fevral kuni imzolandi. Qonun quyidagi yo’nalishlarda masalalarni amalga oshirishni nazarda tutadi:
• Auditor faoliyatini faqat xalqaro standartlari asosida oshirish.
• Majburiy auditorlik tekshirishdan o’tishi kerak bo’lgan tashkilotlar ro’yxatini tuzish.
• Auditor malakasini oshirishning tizimini tashkil qilish.
• Auditorlar respublika jamoat birlashmalarining xalqaro audit standartlarini qo’llash sohasidagi faolligini oshirish.
• Manfaatlar to’qnashuvining oldini olishga yo’naltirilgan auditorlar professional faoliyatining ahloq qoidalarini joriy etish.
• Auditorlik faoliyatini litsenziyalanadigan faoliyat turlari tarkibidan chiqarish.
Shu qatorda, Markaziy bank barcha banklar va kredit tashkilotlarga auditorlik qiladigan organ etib tayinlandi. Qonun 2021-yil may oyining oxiriga qadar kuchga kiradi.