Moliya va moliyaviy texnologiyalar

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
BERDAQ NOMIDAGI QORAQALPOQ DAVLAT UNIVERSITETI

IQTISODIYOT FAKULTETI

“MOLIYA” KAFEDRASI
1 – MOLIYA VA MOLIYAVIY TEXNOLOGIYALAR GURUHI TALABASI
KENGESOV DIYORBEK UMIDOVICHNING

“MOLIYA VA MOLIYAVIY TEXNOLOGIYALAR” BAKALAVRIAT TA`LIM YO`NALISHI BO`YICHA MUTAXASSISLIK AMALIYOTI

MUTAXASSISLIK AMALIYOT O`TILGAN JOYI: QORAQALPOG’ISTON RESPUBLIKASI BUYICHA G’AZNACHILIK BOSHQARMASI

KAFEDRADAGI

MUTAXASSISLIK
AMALIYOT RAHBARI: SARSENBAYEV B.A.
NUKUS 2021
MUNDARIJA:
I – KIRISH.

1. 
   TEXNIKA XAVFSIZLIGI
   

II – ASOSIY QISM.
2.1 G’AZNA TUSHUNCHASI
2.2 G’AZNACHILIKNING ASOSIY VAZIFALARI VA FUNKSIYALARI
2.3 G’AZNACHILIKNING HUQUQ VA MAJBURIYATLARI
III – XULOSA.
IV – FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

KIRISH
Moliyaviymunosabatlarning ilk shakllariinsoniyattaraqqiyotiningquldorlikjamiyatibosqichidajamiyatningsinflargabo’linishivadavlatningvujudgakelishibilanbog’liqravishdapaydobo’ldi. Muayyanhududdaboshqaruvorganisifatidadavlatningvujudgakelishiuninghokimiyatapparatinimoddiyjihatdanta’minlash, jamoattartibinisaqlash, mamlakatnihimoyaqilish, urushharakatlariniolibular, ijtimoiyob’ektlarvayo’llarqurishkabivazi-falarnibajarishiuchunma’lumdarajadapulmablag’lari ham bo’lishinitaqozo eta boshladi. Xuddishuholato’znavbatidajamiyatdamoliyapaydobo’lishiniiqtisodiyzaruriyatgaaylantirdi. Demak, davlatchiliktiziminingvujudgakelishimoliyaningpaydobo’lishiuchunasosiysababbo’libxizmatqildi. Moliyahaqidaso’zborarekan, engavvalo, buatamaqandaypaydobo’lgan, deganhaqlisavoltug’ilishitabiiy. “Moliya” arabchaso’zbo’lib, o’zbektilidaengumumiytarzda “pulmablag’lari” ma’nosinianglatadi. Bu so’zonatilimizdaishlatilishiningquyidagiko’rinishlarimavjud:
maqsadlipul fond1 larinihosiletish, jamlash, taqsimlashvaishlatishyuzasidanpaydobo’ladiganiqtisodiymunosabatlarmajmui; pulmablag’larinishakllantirish, taqsimlash, ularnisarfqilishtizimi (masalan, moliyayili, moliyakapitali, moliyaviytizim);
birorshaxs, oila, jamoa, muassasa, tashkilotyokidavlattasarrufidagipulmablag’lari (masalan, korxonamoliyasi);
moliyaishlaribilanshug’ullanuvchidavlatorgani (so’zlashuvtilida).
Arab tilidagi “mol”, ya’ni “boylik, mulk; puljamg’armasi”, shuningdek, “moliyat”, ya’ni “pulmablag’lari; soliq” so’zlari ham moliyagadaxldordir.
Lekinjahoniqtisodiyadabiyotidalug’aviyma’nosijihatidano’zbekcha “moliya” iborasiningfrantsuzcha “finance”, lotinchama’noda, sinonimlari4 qachonvaqayerdapaydobo’lganligihaqidaaniqma’lumotyo’q.
Ayrimolimlar “financia” (“finance”, “finansi” vah.k.shakllarda) tushunchasiaynanshushaklda XIII-XIV asrlardaItaliyaningsavdoshaharlaridapaydobo’lganvadastlab “pulto’lovi” ma’nosinianglatgan, deganfikrlarniolg’asurishadi. Xalqarosavdo-sotiqishlariningrivojlanishimazkuriboraningItaliyadanboshqadavlatlarga ham tarqalishigasababbo’lgan. XY asrda “financia” tushunchasiFransiyada “davlatdaromadlari”, “pulsummalari” ma’- nosidaishlatilaboshlangan. Boshqatadqiqotchilarbuatamamuomalada ilk borfrantsuzolimiJ.Bodentomonidan 1755 yildanashretilgan “Respublika xususidaoltikitob” nomliasaridaishlatilganular tariqa buatamaYevropadav-latlarihayotigakiribkelgan, deb hisoblashadi.