Molekular biologiya

Molekulyar biologiyaga kirish. DNK tuzilishi
Nazirov Muhammad Latif
Molekular biologiya 1-dars

Reja:

• Terminologiya
• Molekulyar biologiyaning model organizmlar
• DNK ning tuzilishi
• Azotli asoslar. Nukleozidlar. Nukleotidlar
• DNK qo'sh spirali,
• Xromatin
• 3 tali va 4 tali DNK spiral, nostabil nukleotidlar
• sintetik biologiya (SynBio), suniy genlar sintezi, genetik alfavitni kengaytirish, Xeno nucleic acid(XNA), biohakerlar.

Terminologiya

• Molekulyar biologiya - biologiyani DNK, RNK va oqsillar kabi biologik muhim molekulyar elementlarining tuzilishi, funktsiyasi va tarkibini molekulyar darajada o'rganuvchi soha.
• Rekombinant DNK texnologiyasi-bu DNK bilan manipulyatsiya qilish usullarining to'plami bo’lib, genlarni aniqlash va klonlash; klonlangan genlarning ekspressiyasini o'rganish; va ko'p miqdorda gen mahsulotini ishlab chiqarishni o’z ichga oladi.
• Genetik injenerya – bu DNKni bir organizmdan boshqasiga o'tkazish orqali genetik modifikatsiyaga qilish usuli.
• Biotexnologiya- bu biologik organizmlar, tizimlar va jarayonlardan foydalangan holda tovar va xizmatlarni ishlab chiqarishdir.
• Molekulyar biotexnologiya-Rekombinant DNK texnologiyasi + biotexnologiya

Ko'pgina ilmiy fanlar turli xil tijorat mahsulotlarini yaratishda molekulyar biotexnologiyaga o’z xissasini qo'shadi.

Molekulyar biologiyaning model organizmlari https://www.dnalc.org/resources/animations/model_organisms.html

model organizmlar-kichik, tez kupayadigan, xramasomasi kam, sodda tuzlgan, genomi yoki fizialogyasi tuliq urganilgan organism. Asosiy sifati bizga kerakli jarayonni imitatsa qila olishi kerak

• Viruslar
• Bakteriyalar (E. coli)
• Achitqi zamburug’i (Saccharomyces cerevisiae)
• Nematodalar (Caenorhabditis elegans)
• Meva pashshasi (Drosophila melanogaster)
• Zebrafish (Danio rerio)
• Arabidopsis thaliana (thale cress)
• Oq sichqon (Mus musculus)