Mavzu; Tibbiyot tarixini o’qitishning nazariyasi va amaliy ahamiyati

Bog'liq
tib tarixi

Mavzu; Tibbiyot tarixi fanining shakllanishi va rivojlanishi

tibbiyotning kelib chiqishi, shakllanishi va rivojlanishini ijtimoiy-iqtisodiy hayot bilan bog'liq ravishda o'rganadi. Ijtimoiy-iqtisodiy hayot tibbiyotning rivojlanish darajasini belgilaydi. Masalan, ibtidoiy jamoa tuzumi davrida yashagan odamlarning hayoti asta-sekin rivojlangan edi. Shunga muYofiq o'sha davrdagi tibbiyot ham juda past darajada rivojlangan. Odamlar yashash uchun hech narsa ishlab chiqarmay, tabiatdagi mavjud yemishlarni iste'mol qilib kun kechirganlar. Shuningdek, ular tibbiyot sohasida ham hech narsa kashf etmay, tabiatdagi mavjud shifobaxsh o'simliklardan foydalanganlar.

Keyingi davrlarda ijtimoiy-iqtisodiy hayotning taraqqiyoti bilan birgalikda tibbiyot ham rivojlanib bordi. Tibbiyotning rivojlanishida boshqa fanlar, xususan, tabiiy-biologik bilimlar ham muhim rol o'ynadi. Masalan, botanika fani yangi-yangi shifobaxsh o'simliklarni kashf etib, 3 farmakologiya fanini boyitdi. Biologiya, mikrobiologiya, parazitologiya fanlari kasalliklar sabablarini aniqlash imkoniyatini berdi.
Tibbiyotning rivojlanishida texnikaviy fanlar ham muhim rol o'ynadilar. Masalan, mikroskopning kashf etilishi yangi dunyoni - mikroorganizmlar dunyosini ochdi. Rentgen nurlarining kashf etilishi tashxis usulini takomillashtirdi. Bu misollar shuni kO'rsatadiki, tibbiyotning rivojlanishi haqiqatan ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayotning deyarli barcha sohalari bilan bog'liq va ular bilan birga rivojlanadi.

Xususiy tibbiyot tarixi tibbiyotning ayrim sohalarining kelib chiqishi va rivojlanishini o'rganadi. Umumiy tibbiyot tarixi bilan xususiy tibbiyot tarOO o'rtasida ma'lum farq mavjud. Shu bilan birga ular bir-birlari bilan bog'liqdirlar. Umumiy va xususiy tibbiyot tarixi birlashib tibbiy:-tacWy bilimni tashkil etadi. Umumiy tibbiyot tarixi mustaqil fan sifatida o'qitiladi. Xususiy tibbiyot tarixi esa har bir tibbiy fanning kirish qismida bayon etiladi. Masalan, talabalarga anatomiya fanidan dars berishda dastlab bu fanning kelib chiqishi va rivojlanish tarixi bayon etiladi va h.k.

Tibbiyot tarixi fani boshqa tibbiy bilimlardan o'z oldiga qo'ygan maqsadi, vazifasi va metodologiyasi jihatidan farq qiladi. Boshqa tibbiy bilimlardan farqli o'laroq tibbiyotning umumiy rivojlanish yo'Hari va "qonun-qoidalarini o'r.ganadi. Tibbiyot tarixi fanining asosiy vazifasi yer yuzida'tibbiyotning qachon va qanday kelib chiqqani, qanday yo'llarni , bosib o'tgani hainda'qanday natijalarga erishganini o'rganishdir. Boshqa , tibbiY' bilimlar ham qisman tibbiyot tarixi bilan shug'uHanadilar, lekin bu ishni o'z kasblari doirasida olib boradilar.

Tibbiyot tarixi fani ijtimoiy fanlarga yaqin turadi. U tibbiyotni ijtimoiyiqtisodiy formatsiyalarning rivojlanishi bilan bog'liq holda o'rganadi. Tibbiyotning ayrim sohalari (masalan: Jarrohiya va h.k.) ijtimoiy-iqtisodiy jarayon bilan bog'liq bo'lmasligi mumkin. Lekin, tibbiyot ayrim mamlakatlar va davrlar bo'yicha to'laligicha olinsa, uning ijtimoiy omillar bilan bog'liqligi yaqqol ko'rinadi. Tibbiyot tarixi fanining asosiy vazifasi tibbiyotning qanday sharoitda, qanday kelib chiqqani va rivojlanganini manbalarga asoslanib tushuntirib berishdir. U nda tibbiyotning kelib chiqishi va rivojalnishi haqidagi turli tushunchalar, fikrlar va nazariyalar tahlil qilinadi

Shu bilan birga tibbiyot ilmi sohasida qilingan yirik kashfiyotlar o'rganilib ularga baho beriladi. Xususiy tibbiyot tarixi tibbiyotning ayrim sohalarining rivojlanish tarixini o'rganish bilan shug'ullansa ham u umumiy tibbiyot tarixiga hissa qo'shadi. Xususiy tibbiyot tarixi umumiy tibbiyot tarixini boyitadi. Aslini olganda umumiy tibbiyot tarixi ta'lim darajasida xususiy tibbiyot tarixining yig'indisidir. Lekin, u oddiy yig'indi emas, balki yangi sifatdir. Umumiy tibbiyot tarixining o'z rivojlanish qonun-qoidalari bor. Xususiy tibbiyot tarixida bunday qonun va qoidalar mavjud emas

Do'stlaringiz bilan baham: