Mavzu: Tarmoq arxitekturasi va standartlashtirish

Mavzu: Tarmoq arxitekturasi va standartlashtirish

Reja:

KIRISH: Kerakli so`zlar. Tarmoq arxitekturasi nima? Tarmoqni standartlashtirish nima? Asosiy qism: Tarmoq topologiyasi haqida ma`lumot. Xulosa. IV.Foydalanilgan adabiyotlar. Kirish: Kerakli so`zlar. Tarmoqni standartlashtirish, Tarmoq arxitekturasi, Tarmoq me'morchi, Kompyuter tarmog'I, Tarmoq topologiyasi. Tarmoqni standartlashtirish - bu butun apparat davomida ham, dasturiy ta'minotni ham doimiy ravishda ushlab turishni anglatadi. Ushbu strategiya kompyuterlar, noutbuklar va mobil qurilmalarning bir xil modellaridan hamda har qanday turdagi mashinalar uchun bir xil operatsion tizimlardan foydalanishni anglatadi. Tarmoq arxitekturasi bu kompyuter tarmog'ining dizayni. Bu tarmoqning fizik tarkibiy qismlari va ularning funktsional tashkil etilishi va konfiguratsiyasi, uning ishlash printsiplari va protseduralari, shuningdek foydalaniladigan aloqa protokollari uchun asosdir. Tarmoq me'morchiligining ikki turi qo'llaniladi: 1.Peer-to-peer tarmog'i. 2.Mijoz / Server tarmog'i. Ba'zi bir muhim tarmoq tarkibiy qismlari - bu NIC, kalit, kabel, hub, yo'riqnoma va modem. O'rnatishimiz kerak bo'lgan tarmoq turiga qarab, ba'zi tarmoq tarkibiy qismlari ham o'chirilishi mumkin. Masalan, simsiz tarmoq kabelga ehtiyoj sezmaydi. Asosiy qism: Tarmoq standartlari tarmoq texnologiyalari va jarayonlarining o'zaro muvofiqligi uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar uzatish qoidalarini belgilaydi. Internet standartlari Internet Engineering Task Force (IETF) tomonidan yaratilgan va nashr etilgan. IETF-ga muhandislik hissasi Internet-loyiha sifatida boshlanadi, sharhlar so'roviga ko'tarilishi va oxir-oqibat Internet-standartga aylanishi mumkin. Mahalliy tarmoq (LAN) - bu bino ichidagi yoki cheklangan geografik hududdagi turli xil terminallarni yoki kompyuterlarni birlashtirgan ma'lumotlar uzatish tarmog'i. Qurilmalar orasidagi aloqa simli yoki simsiz bo'lishi mumkin. IEEE 802.11 dan foydalanilgan Ethernet, Token Ring va Simsiz LAN standart LAN texnologiyalariga misol bo'lib, mahalliy tarmoq tarmog'i (LAN) - bu bino ichidagi yoki cheklangan geografik hududdagi turli xil terminallarni yoki kompyuterlarni birlashtirgan ma'lumotlar uzatish tarmog'i. Qurilmalar orasidagi aloqa simli yoki simsiz bo'lishi mumkin. IEEE 802.11 dan foydalangan holda Ethernet, Token Ring va Simsiz LAN - bu standart LAN texnologiya- larining namunalari. Umuman, mahalliy tarmoqlarning ikki turi mavjud: mijoz / server LANlari va peer-to-peer LANlari. Mijoz / server LAN markaziy serverga ulangan bir nechta qurilmalardan (mijozlar) iborat. Server fayllarni saqlash, dasturga kirish, qurilmaga kirish va tarmoq trafigini boshqaradi. Kompyuter tarmog'i asosan to'rt turdan iborat: 1.LAN (mahalliy tarmoq) 2.PAN (shaxsiy tarmoq tarmog'i) 3.MAN (Metropolitan Area Network) 4.WAN (keng tarmoq tarmog'i) Sog'lom tarmoq arxitekturasi dasturiy ta'minot va apparat tarkibiy qismlari, dastur funktsiyalari, xavfsizlik o'lchovlarini amalga oshirish va tashqi muhit o'zgarishi sharoitida tizim darajasidagi funksiyalarni, shuningdek, mustahkamlik, kengayuvchanlik va o'zgaruvchanlikni osonlashtiradi. Oddiy qilib aytganda, bu kompyuterlarning qanday tashkil etilganligi va ushbu kompyuterlar orasida vazifalar qanday taqsimlanganligini anglatadi. Keng qo'llaniladigan tarmoq arxitekturasi- ning ikki turi peer-to-peer aka P2P va mijoz / server aka darajali. Tarmoq arxitekturasi bu kompyuter tarmog'ining dizayni. Bu tarmoqning fizik tarkibiy qismlari va ularning funktsional tashkil etilishi va konfiguratsiyasi, uning ishlash printsiplari va protseduralari, shuningdek foydalaniladigan aloqa protokollari uchun asosdir. Telekommunikatsiyalarda, shuningdek, tarmoq arxitekturasining spetsifikatsiyasiga aloqa tarmog'i orqali etkazib beriladigan mahsulotlar va xizmatlarning batafsil tavsifi, shuningdek xizmatlar uchun to'lovlar to'lanadigan stavka va hisob-kitob tuzilmalari kiritilishi mumkin. Internet tarmog'ining arxitekturasi asosan tarmoqdagi tarmoqlarni yoki tugunlarni o'zaro bog'lash uchun maxsus model yoki qo'shimcha qurilmalar havolalarining muayyan turlaridan foydalanish o'rniga, Internet protokol to'plamidan foydalanish bilan ifodalanadi. LAN - bu kompyuterlar va qurilmalar guruhidan iborat bo'lib, ular kalitlarga va markazlarga bog'langan. Ushbu LAN Internetga kirish uchun yo'riqchini o'z ichiga olishi kerak. Kompyuter tarmoqlari umumiy qurilmalar, funktsiyalar va funktsiyalarni o'z ichiga oladi, ular orasida serverlar, mijozlar, uzatish vositalari, birgalikda ishlatiladigan ma'lumotlar, umumiy printerlar va boshqa apparat va dasturiy ta'minot resurslari, tarmoq interfeysi kartasi (NIC), mahalliy operatsion tizim (LOS) va tarmoq operatsion tizimi ( NOS) Xo'sh, LANning qo'shimcha qismlari qanday? Ular orasida sizning haqiqiy kompyuterlaringiz, ularning tarmoq interfeyslari va barcha aloqa kalitlari, markazlari, routerlari va sizning aloqa vositan- gizni yo'naltiradigan boshqa texnik maqsadlar mavjud. Uskuna tarkibiy qismlari server, mijoz, tengdosh, uzatish vositasi va ulanish moslamalari. Dasturiy ta'minot komponentlari operatsion tizim va protokollardir. Tarmoqlar to'rtta asosiy elementlardan iborat: apparat, dasturiy ta'minot, protokollar va ulanish vosita- si. Barcha ma'lumotlar tarmoqlari ushbu elementlardan iborat bo'lib, ularsiz ishlay olmaydi. Tarmoqning asoslari: kalitlar, routerlar va simsiz ulanish nuqtalari. Kalitlar, marshrutizatorlar va sim- siz ulanish nuqtalari tarmoqlarining muhim asoslari mavjud. Internet orqali boshqa tarmoqlar bilan aloqa qilishlari mumkin. Controller Area Network (CAN) - bu dastlab avtomobilsozlik, xususan Evropa avtomobillari uchun ishlab chiqilgan, ammo boshqa sohalarda bo'lgani kabi sanoat avtomatizatsiyasida ham mashhur avtobusga aylangan ketma-ket tarmoq Fayl serverlari, printerlar va ma'lumotlarni saqlash, shu jumladan resurslarni almashish uchun LAN muhim ahamiyatga ega. Ethernet kabellari va hublari kabi LAN apparatlari sotib olish va ularga xizmat ko'rsatish uchun qulaydir. Kichik mahalliy tarmoqlar 2 yoki 3 ta kompyuterni boshqaradi, katta LANlarda esa minglab serverlar joylashadi. Internetga ulanish simli yoki simsiz bo'lishi mumkin Yulduz va kengaytirilgan yulduz Ethernet tarmoqlari uchun eng mashhur topologiyalardir. Ushbu turdagi tarmoqni o'rnatish oson, nisbatan arzon va boshqa topologiyalarga, ya'ni avtobus topologi- yasiga qaraganda ortiqcha ishlarni ta'minlaydi. Yulduz topologiyasi tarmoqdagi barcha tugunlarni markaziy qurilmaga ulab tuzilgan. Yulduzli topologiya - bu eng ko'p ishlatiladigan tarmoq konfiguratsiyasi. Ushbu turdagi topologiyada tugunlar koaksiyal kabel, optik tolali yoki o'ralgan juftlik kabeli yordamida kalit yoki markaz kabi markaziy qurilmaga ulanadi. Computer Hope tomonidan. Gibrid topologiya - bu ikki yoki undan ortiq turli xil tarmoq topologiya- laridan foydalanadigan tarmoq topologiyasining bir turi. Ushbu topologiyalar avtobus topologiyasi, mash topologiyasi, halqa topologiyasi, yulduz topologiyasi va daraxt topologiyasini o'z ichiga olishi mumkin. Tarmoq standartlari Dastur qatlami - HTTP, HTML, POP, H.323, IMAP. Transport qatlami - TCP, SPX. LayerIP, IPX tarmoq darajasi. Ma'lumotlar havolasi qatlami - Ethernet IEEE 802.3, X.25, Frame Relay. Jismoniy qatlam 23RS-232C (kabel), V.92 (modem) Tarmoq standartlari apparat va dasturiy ta'minotning birgalikda ishlashini ta'minlash uchun muhimdir. Standartlarsiz siz ma'lumot almashish uchun tarmoqni osonlikcha rivojlantira olmaysiz. ... Dunyoda eng taniqli standartlar tashkiloti Internet Engineering Task Force (IETF) hisoblanadi. Tarmoq standarti kompyuterlarning o'zlari biriktirilgan vositaga kirish usulini, ishlatiladigan vosita- ning turlarini (turlarini), har xil turdagi tarmoqlarda ishlatiladigan tezlikni va jismoniy kabelning tur- larini va / yoki ishlatilgan simsiz texnologiyalar. Mijoz-server arxitekturasi, ko'plab mijozlar (masofaviy protsessorlar) markazlashtirilgan serverdan (kompyuter) xizmat so'rab, oladigan kompyuter tarmog'ining arxitekturasi. Mijoz kompyuterlari kompyuter foydalanuvchisiga server xizmatlarini so'rashga va server qaytaradigan natijalarni ko'r- satishga imkon beradigan interfeysni taqdim etadi. Serverlar mijozlardan so'rovlar kelishini kutisha- di va keyin ularga javob berishadi. Ideal holda, server mijozlarga standartlashtirilgan shaffof interfeys- ni taqdim etadi, shunda mijozlar xizmat ko'rsatadigan tizimning o'ziga xos xususiyatlaridan (ya'ni apparat va dasturiy ta'minotdan) xabardor bo'lishlari shart emas. Mijozlar ko'pincha ish stantsiyalarida yoki shaxsiy kompyuterlarda, serverlar esa tarmoqning boshqa joylarida, odatda kuchliroq mashinalarda joylashgan. Ushbu hisoblash modeli, ayniqsa, mijozlar va server har birida muntazam ravishda bajaradigan alohida vazifalarga ega bo'lganda samarali bo'ladi. Masalan, shifoxonadagi ma'lumotlarni qayta ishlashda mijoz kompyuterida, server kompyuterida ma'lumotlar doimiy ravishda saqlanadigan ma'lumotlar bazasini boshqaradigan boshqa dastur ishlayotganda, bemor ma'lumotlarini kiritish uchun dastur dasturi ishlashi mumkin. Ko'pgina mijozlar bir vaqtning o'zida server ma'lumotlariga kirishlari mumkin va shu bilan birga mijoz kompyuter elektron pochta xabarlarini yuborish kabi boshqa vazifalarni ham bajarishi mumkin. Ikkala mijoz va server kompyuterlari ham aqlli qurilmalar hisoblanganligi sababli, mijoz-server modeli eski "mainframe" modelidan mutlaqo farq qiladi, unda markazlashtirilgan asosiy kompyuter unga bog'liq bo'lgan "soqov" terminallari uchun barcha vazifalarni bajargan. Tarmoq topologiyasi - bu aloqa tarmog'i elementlarining joylashuvi. Tarmoq topologiyasi har xil turdagi telekommunikatsiya tarmoqlarini, shu jumladan radio tarmoqlarini, sanoat stavkalari va kompyuter tarmoqlarini aniqlash yoki tavsiflash uchun ishlatilishi mumkin. Tarmoq topologiyalari shuningdek, tarmoqni geografik muhitdagi o’rni, foydalanuvchilari soni va foydalaniladigan texnologiyasiga muvofiq tanlanadi. Bir qancha tarmoq topologiyalari mavjud: mesh, yulduz, daraxt, shina, halqa ва 3-D torus. Misol uchun mesh topologiyali tarmoq - bu lokal tarmoq topologiyasida ishlatiladi, unda infratuzilma tugunlari to'g'ridan-to'g'ri, dinamik va ierarxik bo'lmagan holda boshqa ko'plab tugunlarga ulanadi va ma'lumotlarni foydalanuvchilarga samarali yo'naltirish uchun bir-biri bilan hamkorlik qiladi. Bunday topologiyalar har doim ham o’zini oqlamaydi, sababi qurilishi qimmatga tushadi. 3-rasm. Mesh topologiyali tarmoq Yulduzli topologiyaga asoslanga tarmoq bo’lib, bunda kompyuter tarmoqlari markazida joylashgan tarmoq elementni o’ziga ulangan qurilmalarni boshqarad. Shuningdek, yulduzli topologiyada har bir xost markaziy qurilmaga ulanadi, bitta markaziy qurilma xabarlarni uzatish uchun kanal vazifasini bajaradi. Bu topologiya eng keng tarqalgan kompyuter tarmog'i topologiyalaridan biridir. 4-rasm. Yulduz topologiyali tarmoq Torus aloqali topologiya - bu parallel kompyuter tizimidagi ishlov berish tugunlarini o'zaro bog'lash uchun kalitsiz tarmoq topologiyasi hisoblanadi. Bu yangi avlod topologiya hisoblanadi va ko’plab kompyuterlarni 3 o’lchamli holatda bir biri bilan bog’laydi, 5-rasm. 5-rasm. Torus aloqali topologiy. Tarmoq standartlarini tartibga soluvchi qo’mitalar Hozirgi kunda dunyo miqyosida 800 dan ortiq standartlashtirish tashkilotlari bo’lib, ular global tarmoqlarni loyihalash, qurish, yangi standartlarni ishlab chiqish, tadbiq etish, muammolarni o’rganish,  yechimlar, va tavsiya ishlab chiqish jarayonlarini muvofiqlashtiradi. Umuman olganda standartlar, tavsiyanomalar, tartibga soluvchi yo’riqnomani ishlab chiqish doimiy yangilanib boradigan jarayon hisoblanadi. Misol uchun, yangi protokol, yangi avlod mobil texnologiyasi (3G, 4G, 5G) ishlab chiqilishi, ma’lumot uzatish tezligini oshirilishi, axborot xavfsizligini takomillashtirilishi, yangi WiFi texnologiyasini ishlab chiqilishi yoki telekommunikatsiyada lokal, shahar yoki global tarmoq uchun ishlab chiqilgan har qanday fizik yoki dasturiy maxsulot o’zining standartiga ega bo’ladi. Shuningdek, standartlashtirish tashkilotlari yoki qo’mitalari xalqaro, hududiy va milliy ko’rinishlarda bo’ladi. Standartlashtirish tashkilotlotlari haqida qisqacha to’xtalib o’tamiz. Dunyo miqyosida yirik standartlashtirish tashkilotlariga quyidagilar kiradi: 1.ISO – International Organization for Standardization 2.ITU – The International Telecommunication Union 3.ITU-R – ITU Radiocommunications Sector. 4.ITU-T – ITU Telecommunications Sector. 5.ITU-D – ITU Telecom Development. 6.IEEE – Institute of Electrical and Electronics Engineers 7.IETF – Internet Engineering Task Force 8.ISSN -International Standard Serial Number centre 9.3GPP – 3rd Generation Partnership Project ISO – International Organization for Standardization. Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (International Organization for Standardization – ISO). ISO – turli xil milliy standartlar tashkilotlari vakillaridan tashkil topgan xalqaro standartlarni belgilovchi tashkilotdir va u mahsulotlar, xizmatlar va tizimlarning sifati, xavfsizligi va samaradorligini ta'minlash uchun standartlarni ishlab chiqadigan mustaqil, nodavlat xalqaro tashkilot hisoblanadi. ISO 1947 yil tashkil topgan bo’lib, uning bosh ofisi Shveytsariyaning Jeneva shahrida joylashgan. Ushbu tashkiloti 165ta standartlashtirish bo’yicha milliy tashkilotlarni o’z ichiga oladi va jami 164ta a’zosi bor. Tashkilotning a'zolari o’zaro bilimlarni almashish va innovatsiyalarni qo'llab-quvvatlaydigan va global muammolarga echimlarni taklif qiladigan ixtiyoriy, konsensusga asoslangan bozorga mos xalqaro standartlarni ishlab chiqish uchun mutaxassislarni birlashtiradi. ITU – The International Telecommunication Union. Xalqaro elektr aloqa ittifoqi 1865 yil 1 mayda tashkil etilgan eng dastlabgi standartlashtirish tashkiloti bo’lib, o’sha paytlarda telegraf qurilmasi uchun birinchi standartni ishlab chiqqan va xalqaro telegraf tarmog’i tashkil etilgan. 1947 yil 15 noyabrdan boshlab ITU birlashgan millatlar tashkiloti kiritilgan va ixtisoslashtirilgan tashkilot maqomini olgan. Ushbu tashkilotning bosh ofisi Shveytsariyaning Jeneva shahrida joylashgan bo’lib, ITUning 193ta mamlakatdan va 900 ga yaqin biznes, ilmiy muassasalar va xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar uning a’zoligiga kiradi. ITU uchta asosiy sektordan tashkilot topadi: Radio aloqa (ITU-R), Standartlashtirish (ITU-T) va taraqqiot (ITU-D). ITU-R. ITUning Radioaloqa sohasi Xalqaro elektraloqa ittifoqining uchta sektoridan biri bo'lib, radioaloqalarni rijovlantirish uchun ma’sul sektor hisoblanadi. Bu sektorning asosiy roli xalqaro radiochastota spektri va sun'iy yo'ldosh orbitasi resurslarini boshqarish va spektrdan samarali foydalanishni ta'minlash maqsadida radioaloqa tizimlari uchun standartlarni ishlab chiqishni amaga oshiradi. Shuningdek, ITU o'z Konstitutsiyasiga binoan "turli mamlakatlarning radiostansiyalari o'rtasida zararli aralashuvni oldini olish uchun" spektrlarni va chastotalarni taqsimlashni, orbital holatini va sun'iy yo'ldoshlarning boshqa parametrlarini ro'yxatdan kerak. Shu sababli xalqaro spektrni boshqarish tizimi chastotalarni muvofiqlashtirish, xabar berish va ro'yxatdan o'tkazish uchun tartibga soluvchi protseduralarga asoslangan. ITU-R sektori Shveytsariyaning Jeneva shahridagi ITU shtab-kvartirasida joylashgan doimiy ravishda Radioaloqa byurosi kotibiyatiga ega. Xozirda byuroning saylangan direktori janob Mario Manevichdir; u birinchi bo'lib XEI a'zosi tomonidan 2018 yilda direktorlikka saylangan. ITU-T. Ushbu standartlashtirish sektori telekommunikatsiya va axborot texnologiyalari kommunikat- siyalari uchun kiberxavfsizlik uchun X.509, mashinani o'rganish uchun Y.3172 va video-siqishni uchun H.264 / MPEG-4 AVC kabi standartlarni muvofiqlashtiradi. ITU-T sektori Shveytsariyaning Jeneva shahrida joylashgan ITU shtab-kvartirasida joylashgan Telekommunikatsiyani standartlashtirish byurosi (TSB) doimiy kotibiyatiga ega. Byuroning amaldagi direktori Chaesub Li bo'lib, uning birinchi 4 yillik muddati 2015 yil 1 yanvarda boshlangan va ikkinchi 4 yillik muddati 2019 yil 1 yanvarda boshlangan. ITU-T missiyasi butun dunyo bo'ylab telekommunikatsiya va axborot-kommunikatsiya texnologiya- lari (AKT) ning barcha sohalarini qamrab oladigan standartlarni samarali va o'z vaqtida ishlab chiqarishni ta'minlash, shuningdek, xalqaro telekommunikatsiya xizmatlari uchun tarif va hisob-kitoblar tamoyillarini belgilaydi. ITU-T tomonidan ishlab chiqarilgan xalqaro standartlar "Tavsiyalar" deb nomlanadi (uning ma'nosini "tavsiya" so'zining umumiy tili ma'nosidan ajratish uchun katta so'z bilan), chunki ular faqatgina qabul qilinganida majburiy bo'ladi. ITU-D. Telekommunikatsiyalarni rivojlantirish sektori ITUning uchta sektoridan biridir; u rivojlana- yotgan mamlakatlarda siyosat, tartibga solish va o'quv dasturlari va moliyaviy strategiyalarni yaratish uchun javobgardir. IEEE (Elektr va elektronika muhandislari instituti). Elektrotexnika va elektronika muhandislari instituti Nyu-York shahridagi korporativ ofisi va Nyu-Jersi shtatining Piskatavay shahridagi operatsion markazi bilan elektron muhandislik va elektrotexnika bo'yicha uyushma hisoblanadi. 2018 yilga kelib, bu dunyodagi eng yirik texnik mutaxassislar uyushmasi aylandi va 160dan ortiq mamlakatlardagi 423000 dan ortiq a'zolari mavjud. Uning maqsadi elektrotexnika va elektronika muhandisligi, telekommunikatsiya, hisoblash va boshqa sohalardagi ta'lim va texnik taraqqiyotida ko’maklashadi. Elektrotexnika va elektronika muhandislari standartlari instituti instituti (IEEE-SA) IEEE tarkibidagi turli sohalarda global standartlarni ishlab chiquvchi tashkilot, jumladan: energetika, iste'mol texnologiyalari va maishiy elektronika, biotibbiyot va sog'liqni saqlash, ta'lim texnologiyalari, axborot texnologiyalari va robototexnika, telekommunikatsiya va uy sharoitlarini avtomatlashtirish, transport, nanotexnologiyalar, axborotni ta'minlash va boshqa ko'plab boshqa narsalar. EEE-SA muvozanat, ochiqlik, adolatli protseduralar va konsensusni taklif qiluvchi dastur orqali bir asrdan ko'proq vaqt davomida standartlarni ishlab chiqdi. IEEE standartlarini ishlab chiqishda butun dunyodagi texnik mutaxassislar qatnashadilar. IETF – Internet Engineering Task Force. IETF - bu ixtiyoriy Internet standartlarini, xususan Internet protokol to'plamini o'z ichiga olgan standartlarni ishlab chiquvchi va targ'ib qiluvchi ochiq standartlar tashkiloti. Unda rasmiy a'zolik ro'yxati yoki a'zolik talablari yo'q. IETF Amerika Qo'shma Shtatlari federal hukumati tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan faoliyat sifatida boshlangan, ammo 1993 yildan beri a'zoliklarga asoslangan xalqaro notijorat tashkiloti - Internet Jamiyatining homiyligida standartlarni ishlab chiqish funktsiyasi sifatida faoliyat yuritmoqda. ISSN -International Standard Serial Number centre. ISSN - jurnal kabi ketma-ket nashrlarni noyob identifikatsiyalash uchun ishlatiladigan sakkiz xonali seriya raqami bilan hujjatlarni standartlashtiradi. ISSN bir xil nomdagi seriallarni ajratishda foydalidir. ISSN tizimi 1971 yilda Xalqaro Standartlashtirish Tashkiloti (ISO) xalqaro standarti sifatida ishlab chiqilgan va 1975 yilda ISO 3297 nomi bilan nashr etilgan. ISO TC46/SC9 kichik qo'mitasi standartni saqlash uchun javobgardir. 3GPP – 3rd Generation Partnership Project. Ushbu loyiha 1998 yil dekabr oyida Xalqaro Elektr Aloqa Ittifoqining Xalqaro Mobil Telekommunikatsiyalar-2000 doirasida 3G mobil telefon aloqalari tizimining 2G GSM tizimiga asoslangan 3G mobil telefon tizimining texnik xususiyatlarini ishlab chiqish maqsadida tashkil etilgan. 3GPP "Tashkiliy sheriklar" nomi bilan tanilgan telekommunikatsiya standartlarini ishlab chiquvchi tashkilotlarni (ARIB, ATIS, CCSA, ETSI, TSDSI, TTA, TTC) birlashtiradi va o'z a'zolariga 3GPP texnologiyalarini belgilaydigan Hisobotlar va texnik shartlarni ishlab chiqarish uchun barqaror muhit yaratadi. Fayl serverlari, printerlar va ma'lumotlarni saqlash, shu jumladan resurslarni almashish uchun LAN muhim ahamiyatga ega. Ethernet kabellari va hublari kabi LAN apparatlari sotib olish va ularga xizmat ko'rsatish uchun qulaydir. Kichik mahalliy tarmoqlar 2 yoki 3 ta kompyuterni boshqaradi, katta LANlarda esa minglab serverlar joylashadi. Internetga ulanish simli yoki simsiz bo'lishi mumkin Yulduz va kengaytirilgan yulduz Ethernet tarmoqlari uchun eng mashhur topologiyalardir. Ushbu turdagi tarmoqni o'rnatish oson, nisbatan arzon va boshqa topologiyalarga, ya'ni avtobus topologiyasiga qaraganda ortiqcha ishlarni ta'minlaydi. Yulduz topologiyasi tarmoqdagi barcha tugunlarni markaziy qurilmaga ulab tuzilgan. Yulduzli topologiya - bu eng ko'p ishlatiladigan tarmoq konfiguratsiyasi. Ushbu turdagi topologiyada tugunlar koaksiyal kabel, optik tolali yoki o'ralgan juftlik kabeli yordamida kalit yoki markaz kabi markaziy qurilmaga ulanadi. Computer Hope tomonidan. Gibrid topologiya - bu ikki yoki undan ortiq turli xil tarmoq topologiya- laridan foydalanadigan tarmoq topologiyasining bir turi. Ushbu topologiyalar avtobus topologiyasi, mash topologiyasi, halqa topologiyasi, yulduz topologiyasi va daraxt topologiyasini o'z ichiga olishi mumkin. Tarmoq standartlari Dastur qatlami - HTTP, HTML, POP, H.323, IMAP. Transport qatlami - TCP, SPX. LayerIP, IPX tarmoq darajasi. Ma'lumotlar havolasi qatlami - Ethernet IEEE 802.3, X.25, Frame Relay. Jismoniy qatlam 23RS-232C (kabel), V.92 (modem) Tarmoq standartlari apparat va dasturiy ta'minotning birgalikda ishlashini ta'minlash uchun muhimdir. Standartlarsiz siz ma'lumot almashish uchun tarmoqni osonlikcha rivojlantira olmaysiz. ... Dunyoda eng taniqli standartlar tashkiloti Internet Engineering Task Force (IETF) hisoblanadi. Tarmoq standarti kompyuterlarning o'zlari biriktirilgan vositaga kirish usulini, ishlatiladigan vositaning turlarini (turlarini), har xil turdagi tarmoqlarda ishlatiladigan tezlikni va jismoniy kabelning turlarini va / yoki ishlatilgan simsiz texnologiyalar. Mahalliy tarmoq standartlari Mahalliy tarmoq (LAN) - bu o'rtacha o'lchamdagi geografik hududdagi mustaqil qurilmalar o'rtasida o'zaro bog'liqlik va resurslarni taqsimlashga imkon beruvchi aloqa tizimi. Tarqatilgan ma'lumotlar interfeysi tarmoqlari Fiber Distributed Data Interface (FDDI) - bu tolali uzukning ommaviy axborot vositalariga kirishni boshqarish (MAC) protokoli uchun Amerika Milliy Standartlar Instituti (ANSI) 3T9.5 standartidan foydalanadigan optik tolalarga asoslangan mahalliy tarmoq (LAN). Ethernet tarmoqlari Ethernet - bu i5 / OS operatsion tizimi qo'llab-quvvatlaydigan mahalliy tarmoq (LAN) topologiyasi- ning bir turi. i5 / OS Ethernet Digital Equipment Corporation, Intel Corporation va Xerox standarti (Ethernet Version 2) va IEEE 802.3 standartlarini qo'llab-quvvatlaydi. Token-ring tarmoqlari Token-ring tarmog'i - bu lokal tarmoq (lokal tarmoq) topologiyasi, ma'lumotni bir belgi yordamida belgilangan miqdordagi joylar bo'ylab bir yo'nalishda yuboradi. Simsiz tarmoqlar Sizning xodimlaringiz qanchalik mobil bo'lsa, shuncha ko'p simsiz tarmoq haqida o'ylashingiz kerak. Portativ tranzaktsion kompyuterlar (PTC) ofis va tashqarida joylashgan joylar o'rtasida to'g'ridan-to'g'ri aloqani o'rnatadi. O’zbekiston Respublikasining «Standartlashtirish to‘g‘risida»gi Qonuniga asossan O’zbekiston Respublikasida standartlashtirish ishlarini o‘tkazishning umumiy tashkiliy-texnik qoidalarini tartibga solib turuvchi standartlashtirish tizimi faoliyat ko‘rsatadi. Standartlashtirish ishlarini tashkil etish, muvofiqlashtirish va ta’minlashni: xalq xo‘jaligi tarmoqlarida - O’zbekiston standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish agentligi («O’zstandart» agentligi); qurilish, qurilish industriyasi sohasida, shu jumladan loyihalash va konstruktsiyalashda - O’zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi; tabiiy resurslardan foydalanishni tartibga solish hamda atrof muhitni ifloslanishdan va boshqa zararli ta’sirlardan muhofaza qilish sohasida - O’zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi; tibbiyot uchun mo‘ljallangan mahsulotlar, shu jumladan dori vositalari, tibbiy buyumlar, tibbiy texnika sohasida, shuningdek O’zbekiston Respublikasida ishlab chiqarilayotgan, shu jumladan import bo‘yicha yetkazib berilayotgan mahsulotlarda inson uchun zararli moddalar mavjudligini aniqlash masalalarida - O’zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi; mudofaa qobiliyatini va safarbarlik tayyorgarligini ta’minlash, mudofaa ahamiyatiga molik mahsulotlar sohasida - O’zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi amalga oshiradi. Ushbu Qonunga muvofiq davlat boshqaruvi organlari o‘z vakolatlari doirasida standartlarni ishlab chiqadi, tasdiqlaydi va nashr etadi. «O’zstandart» agentligi ushbu Qonunga muvofiq standartlashtirish ishlarini o‘tkazishning umumiy qoidalarini, manfaatdor tomonlarning davlat boshqaruv organlari, jamoat birlashmalari bilan olib boradigan hamkorlikdagi ishining shakl va usullarini belgilaydi. Standartlarni tasdiqlagan organlar standartlarga doir tarmoq axborot jamg‘armalarini hosil qiladilar va yuritadilar hamda manfaatdor iste’molchilarni xalqaro (davlatlararo, mintaqaviy) standartlar, O’zbekiston Respublikasi standartlari, xorijiy mamlakatlarning milliy standartlariga doir axborotlar bilan, shuningdek standartlashtirish sohasidagi xalqaro shartnomalar, texnik-iqtisodiy hamda ijtimoiy axborot davlat klassifikatorlari, standartlashtirish qoidalari, normalari va tavsiyalariga oid axborotlar bilan ta’minlaydilar. Standartlarni nashr qilish va qayta nashr etishni ularni tasdiqlagan organlar amalga oshiradilar. O’zbekiston Respublikasida standartlashtirishga doir quyidagi toifadagi normativ hujjatlar qo‘llaniladi: xalqaro (davlatlararo, mintaqaviy) standartlar; O’zbekiston Respublikasining davlat standartlari; tashkilotning standartlari; xorijiy mamlakatlarning milliy standartlari. Davlat yagona uzluksiz ta’lim tizimida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan davlat ta’lim standartlari ishlab chiqiladi. Standartlashtirishga doir normativ hujjatlar jumlasiga, shuningdek standartlashtirish qoidalari, normalari, texnik-iqtisodiy axborot klassifikatorlari ham kiradi. Mazkur hujjatlarni ishlab chiqish va qo‘llash tartibi «O’zstandart» agentligi tomonidan belgilanadi. Xalqaro (davlatlararo, mintaqaviy) standartlar va xorijiy mamlakatlarning milliy standartlari, shuningdek xalqaro qoidalar va normalar O’zbekiston Respublikasi ishtirok etgan shartnoma yoki bitimlarga muvofiq qo‘llaniladi. Ushbu standartlar, qoidalar va normalarni respublika hududida qo‘llash tartibini «O’zstandart» agentligi va davlat boshqaruvining boshqa organlari o‘z vakolatlari doirasida belgilaydilar. Iste’molchilarga realizatsiya qilinadigan mahsulotga doir standartlar hamda ularga kiritilgan o‘zgartishlar «O’zstandart» agentligi organlarida haq olmasdan davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi kerak. «O’zstandart» agentligi organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgan standartlashtirishga doir normativ hujjatlar texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlarning davlat fondiga kiradi. Normativ hujjatlarsiz mahsulot ishlab chiqarish va realizatsiya qilishga yo‘l qo‘yilmaydi. Mahsulot, atrof-muhit, aholining hayoti, sog‘lig‘i va mol-mulki xavfsizligini, texnikaviy va axborot jihatdan mahsulotning bir-biriga mos kelishi va o‘zaro almashinuvchanligini, ularni nazorat qilish usullari birligi va tamg‘alash birligini ta’minlash uchun standartlarda belgilanadigan talablar davlat boshqaruvi organlari, xo‘jalik faoliyati sub’ektlari rioya etishi uchun majburiydir. Import mahsulot, basharti u O’zbekiston Respublikasida amal qilayotgan texnik reglamentlarning yoki standartlarning majburiy talablar qismiga muvofiqligi tasdiqlanmagan bo‘lsa, yetkazib berilishi va belgilangan maqsadda ishlatilishi mumkin emas. Xo‘jalik faoliyati sub’ektlari tomonidan standartlarning majburiy talablariga, standartlashtirishga taalluqli boshqa qonun hujjatlariga rioya etilishi ustidan davlat nazoratini «O’zstandart» agentligi, O’zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, O’zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi, O’zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi va ularning hududiy organlari, O’zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi, shuningdek boshqa maxsus vakolatli davlat boshqaruv organlari o‘z vakolatlari doirasida amalga oshiradi. Mahsulot va texnologiyalarning ma’lum bir turlari yoki faoliyati turlarini standartlashtirish bo‘yicha ishlarni tashkil etish va amalga oshirish, shuningdek kursatilgan obektlar yuzasidan xalqaro (mintaqaviy) standartlashtirish ishlarini o‘tkazish bo‘yicha O’zbekiston Respublikasida 31 ta Texnikaviy qo‘mitasi (TQ) mavjud. Xulosa Men bu mustaqil ishdan tarmoqni standartlashtirish va tarmoq arxitekturasi haqida ma`lumotga ega bo`ldimm. Demak , tarmoqni standartlashtirish bu butun apparat davomida ham, dasturiy ta'minotni ham doimiy ravishda ushlab turishni anglatar ekan. Ushbu strategiya kompyuterlar, noutbuklar va mobil qurilmalarning bir xil modellaridan hamda har qanday turdagi mashinalar uchun bir xil operatsion tizimlardan foydalanishni anglatar ekan. Tarmoq arxitekturasi esa bu kompyuter tarmog'ining dizayni. Bu tarmoqning fizik tarkibiy qismlari va ularning funktsional tashkil etilishi va konfiguratsiyasi, uning ishlash printsiplari va protseduralari, shuningdek foydalaniladigan aloqa protokollari uchun asosdir degan tushunchalarni oldim. Foydalanilgan adabiyotlar: William Stallings, Network Security Essentials: Applications and Standards, 6th Edition, 2017. Олифер В.Г., Олифер Н.А. “Безопасность компьютерных сетей” 2017 Ольков Евгений - Практическая безопасность сетей - 2017 г. Ольков Евгений - Архитектура корпоративных сетей - 2014 г. Ганиев Салим Каримович, Кучкаров Тахир Анварович, Безопасность сетей, 2019. с.